41 Yıldır Çözülemeyen Suikast: Papa Suikasti!

Mehmet Ali Ağca'nın Papa 2. Jean Paul'a suikast girişiminin üzerinden bugün 41 yıl geçti. Mehmet Ali Ağca kimdir? Döneme damgasını vuran bu suikast girişimi nasıl gerçekleşti? Olayın seyri nasıl gelişti? Hepsi ve daha fazla haberimizin ayrıntısında...

Eklenme Tarihi: 12 May 2022
7 dk okuma süresi
Güncelleme Tarihi: 26 Eyl 2024
41 Yıldır Çözülemeyen Suikast: Papa Suikasti!

Mehmet Ali Ağca Kimdir?

Gazeteci Abdi İpekçi'nin katili ve Papa 2. Jean Paul'a suikast düzenleyerek adını dünyaya duyuran Mehmet Ali Ağca, 9 Ocak 1958 tarihinde Malatya'da Hekimhan, Güzelyurt köyünde doğdu. Üç aylık aldığı maaşla geçinen bir ailede büyüdü. Lise dönemlerinde ülkücü bir çevre içinde yer edinen Ağca bir süre sonra ailesiyle beraber İstanbul'a taşındı. İstanbul Üniversitesi iktisat fakültesinde üniversite eğitimine başladı. 1 Şubat 1979 tarihinde Milliyet gazetesi başyazarı Abdi İpekçi 'ye düzenlenen suikastin tetikçisi olarak, olaydan 5 ay sonra 25 Haziran 1979'da yakalandi. Ve Maltepe Askeri Cezaevi'ne kapatıldı. 6 ay sonra 23 Kasım 1979 tarihinde cezaevinden kaçırıldı. 28 Nisan 1980 tarihinde Mahkemesi gıyabında ölüm cezasina çarptırıldı. 13 Mayıs 1981 tarihinde Vatikan 'in Aziz Petrus Meydanı'nda Papa II. Jean Paul 'e suikast girişiminde bulundu. 22 Mart 1986 tarihinde sonuçlanan mahkemesinde ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Vurulmasından 4 gün sonra kendisini vurani affettiğini bildiren Papa II. Jean Paul, Ağca'yı 27 Aralık 1983'te bizzat İtalyan cezaevinde ziyaret etti. 13 Haziran 2000 tarihinde dönemin İtalya Cumhurbaşkanı Carlo Azeglio Ciampi'nin affını onaylamasıyla Türkiye'ye iade edildi. Türkiye'ye iade edilen Mehmet Ali Ağca, mahkemede "Ben Abdi İpekçi'nin katili değilim. Sadece aktörlük yaptim" dedi. Mehmet Ali Ağca 2010 tarihinde tahliye edildi.

TARİHİN EN ESRARENGİZ SUİKAST GİRİŞİMLERİNDEN BİRİ

Yüzlerce yıllık meydanda daha önce hiç silah sesi duyulmamıştı. Saat 17:00 sıralarında üç el silah sesi duyuldu. Kurşunlardan biri kurbanın sol el işaret parmağına, diğeri baldırına son kurşun ise bağırsaklarını delip geçti. San Pietro Meydanı'nda çığlıklar yükseldi. Binlerce kişinin önünde hedef alınan kişi, Hristiyan Katolik dünyanın Ruhani lideri Papa'ydı. Ona saldıran kişi ise bir Türk'tü. Mehmet Ali Ağca...

Aslında bu Mehmet Ali Ağca’nın tetiği ilk çekişi değildi. Hatta Türkiye Mehmet Ali Ağca'yı yakından tanıyordu. Türkiye'nin karanlık hikayesinin asli kahramanlarından biriydi. Soğuk bir kış gününde işlenen çok önemli bir cinayetin zanlısı, tetikçisiydi.

41. YILINDA SUİKAST GİRİŞİMİ HALA TARTIŞMA KONUSU

Türkiye hem siyasi hem de ekonomik olarak karışık içindeydi. Sokaklarda asayişi askerler sağlamaya başlamıştı. Hayat pahalılığı, elektrik kesintileri ve temel gıda ürünlerinin piyasada yeteri kadar bulunamaması terör faaliyetlerini tetikler duruma getirmişti.

Türkiye'nin duayen gazetecilerinden Abdi İpekçi, kutuplaşmaya karşıydı. Başbakan Bülent Ecevit'in en yakınlarındaki isimlerden biriydi. Danışmanı gibiydi. Ana muhalefet lideri Süleyman Demirel'le arasındaki siyasi çıkmazın son bulması için de adeta çalışıyordu.

İPEKÇİ CİNAYETİ SONRASI AĞCA YAKALANDI AMA KAÇTI

Tarihler 1 Şubat 1979'u gösteriyordu. O gün Ankara'dan döndü. İstanbul'da eşi Sibel İpekçi'yi alıp, yemeğe gideceklerdi. Abdi İpekçi, 34 SL 001 plakalı açık mavi BMW marka aracıyla evine ulaşmak üzereydi. Saat 20:15 civarında aracın ön tarafına bir saldırgan yaklaştı ve tetiği çekmeye başladı. 5 kurşundan ikisi kalbine isabet etti Abdi İpekçi'nin. Hastaneye kaldırılmak istenirken yolda can verdi. Ertesi gün gazeteler, saldırgan için "Açık renk pardösüsü vardı. Maçka yoluna doğru kaçtı" diyordu.

3 Şubat'ta robot resmi yayımlandı. Katil 20-25 yaşlarında 1.70-1.75 boylarında sert köşeli surat hatları olan biriydi deniyordu.

Abdi İpekçi ılımlı ve herkesin saygı duyduğu bir gazeteciydi. 12 Eylül öncesi karışıklıkta hedef alınması beklenmiyordu.

İstanbul polisi özel ekip kurdu. Mehmet Ali Ağca’nın başına 6 milyon lira konuldu. Milliyet Gazetesi bile "Katili bulana 1 milyon lira ödül veriyoruz" sür manşetiyle yayımladı. Gazetelerde, "Anarşi için hükümetle görüşmeye hazırız" başlıkları atılıyordu.

İnsan avı 5 ay sonra sonuç verdi. Mehmet Ali Ağca İstanbul'da yakalandı. Cinayeti itiraf etti, "Herkesçe sevilen, korunma imkanı olmayan Abdi İpekçi'yi seçtim" diyordu. Suikast mahallinde cinayeti nasıl işlediğini kameralar önünde anlattı ama "Hiçbir bağlantım yok" dedi.

AĞCA'YA KİMLER, NEDEN YARDIM ETTİ?

Mehmet Ali Ağca, Abdi İpekçi'yi öldürdüğü gün 21 yaşındaydı. Malatyalı yoksul bir ailenin oğluydu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi ikinci sınıf öğrencisiydi. Cezaevinde 6. ayında beklenmeyen bir açıklama yaparak tüm suçlamaları reddetti. İlk kaçış girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.

Ağca yine de susmadı. Eğer mahkemeye çıkarsa her şeyi açıklayacağını deklare etti. Bu açıklama bazı çevrelere mesaj olarak algılandı. Ardından beklenmedik bir olay yaşandı. Ağca hapishanede firar etti. Hem de elini kolunu sallayarak.

Ona yardım eden birileri vardı. Kaçırılış organizasyonun kilit ismi "Ömer Astsubay" sırra kadem bastı. Olaya karışan erler ise farklı hapis cezalarına çarptırıldı. O erlerden biri Bünyamin Yılmaz'dı. Dışarıdaki Oral Çelik ile içerideki Mehmet Ali Ağca arasındaki bağlantıyı o kuruyordu.

(Bünyamin Yılmaz)

Hazırlıklar tamamlandı. 24 Kasım 1979 gecesiydi. Mehmet Ali Ağca, Maltepe Askeri Cezaevi'nden üzerinde asker elbisesi ile firar etti.

İpekçi suikastının organizasyonunda yer aldığı iddiasıyla Mehmet Şener, Yalçın Özbey ve Oral Çelik, bu cinayetten dolayı hiç sorgulanmadı. Cinayetten önce ve sonra Ağca'nın hesabına para yatıran Yalçın Özbey, Almanya'ya kaçtı. Almanya'da sorguladı ama sorgu tutanakları imha edildi.

"PAPA'YA SUİKAST YAPACAĞIM" DEDİ KİMSE İNANMADI

Mehmet Ali Ağca'nın da sırra kadem basması bekleniyordu ama öyle olmadı. Bir süre sonra öldürdüğü Abdi İpekçi'nin genel yayın yönetmeni olduğu gazeteyi, Milliyet Gazetesi'ni telefonla aradı. Çöp kutunuza mektup bıraktım dedi. Mektupta, Papa John Paul'un Türkiye ziyaretine tepki gösteriyordu. Cezaevinden kaçmamın nedeni bu diyor, "Papa'yı vuracağım" iddiasında bulunuyordu. Ciddiye alınmadı. Hatta yazdıklarına kimse inanmadı.

Mehmet Ali Ağca, önce doğu sınırından İran’a kaçtı. Oradan da İspanya'daki Mallorca adasına gitti. Sondan bir önceki durağı Milano'ydu. Roma'ya geldiğinde ise tarihler 10 Mayıs'ı gösteriyordu. Roma'daki İsa pansiyonuna yerleşti. Salı günü San Pietro meydanında keşif yaptı, saldırıyı nasıl yapacağını tasarladı.

AĞCA, MEYDAN TIKLIM TIKLIMKEN PAPA'YI VURDU

3 gün geçmişti. Tarih 13 Mayıs 1981 olmuştu. Saldırı günü Sen Pietro Meydanı tıklım tıklımdı. Kalabalığın arasından 9 mm. yarı otomatik tabanca göründü. 3 el silah sesi duyuldu. Papa 2. Jean Paul üstü açık aracın üstünde yığıldı kaldı, herkes şaşkına dönmüştü. Katolik dünyanın Ruhani liderine karşı böyle bir silahı saldırıyı kim yapabilirdi?

PAPA 3 KURŞUNLA AĞIR YARALANDI

Papa’nın durumu ağırdı. 3 yerinden vurulan Papa, 3 km ötedeki Gemelli Hastanesi'nde 5 buçuk saat süren bir ameliyata alındı. Yoğun kan kaybına rağmen kurtarıldı.

Saldırı sonrası ortalık karıştı, büyük bir panik oluştu. saldırgan kaçmaya çalışıyordu. Üzerinde sahte kimlik vardı. Adı Faik Özgül görünüyordu ama saldırgan Mehmet Ali Ağca'ydı. O sıralarda Roma'da bir Türk öğrenci vardı, adı Korcan Karar. Sonraki yıllarda Türkiye'de gazetecilik yapacak olan Korcan Karar, Ağca'nın ilk polis sorgusunda oradaydı. Karar o günü, "Ben Roma'da öğrenciydim. Tarafsız bir tercüman arıyordu İtalya. Benim orada öğrenci olduğumu bilen polis merkezi bu göreve çağırtmıştı. Hemen karşımda mavi takım elbisesi biraz da gömleğinin üstünde kan lekesi olan Mehmet Ali Ağca duruyordu. Gayet soğukkanlı sorulara cevap veriyordu. Böylece o gece saatlerce bu sorgu sürdü. Sorgunun ardından cezaevine götürüldü. Ağca'nın sorgu süresi 20 gün kadar sürdü. Polisin tamamlamış olduğu sorgu süresinin tutanakları mahkemeye verildi. Mahkeme sürecinin başlaması için Roma olimpiyatlarının yapıldığı bir basketbol salonu mahkeme salonu yapıldı. Suikast girişimi davaları yıllarca sürdü. Onlarca yüzlerce tanık dinlendi. Davaların yıllarca sürmesi sonucunda heyetlerin gidip gelmesi, gün yüzüne gerçek çıkmadı" sözleriyle anlattı.

CEZAEVİNDE AĞCA'YI ZİYARET EDİP "ONU AFFETTİM" DEDİ

Vurulmasından 4 gün sonra Ağca'yı affettiğini açıklayan Papa, Ağca'yı 27 Aralık 1983'te bizzat İtalyan cezaevinde ziyaret etti. Papa'nın Ağca'nın kulağına, "Sen insanlık adına düzgün bir inanan ol" dediği duyuldu ama başka ne dedi, kimse öğrenemedi.

AĞCA 128 KEZ İFADE DEĞİŞTİRİP FARKLI PORTRELER ÇİZDİ

Suikast soruşturması boyunca 128 kez ifadesi alınan Ağca, her seferinde farklı bir ifade verdi. 22 Mart 1986'da İtalya yasalarına göre ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı ama ölene kadar hapiste kalmadı. Mehmet Ali Birand, Mehmet Ali Ağca'yla 3 kez röportaj yaptı. Üçünde de Ağca farklı portreler çiziyordu.

Soruşturmada eylemin arkasında kimin olduğu belirlenemedi. Suikast girişimiyle ilgili iki ayrı senaryo üretildi. Amerikan tezine göre Papa, Sovyet Gizli Servisi KGB ve Bulgaristan tarafından öldürülmek istenmişti. Sovyet tezine göre ise suikast Bulgar diplomatlara ve Doğu Blokuna yönelik bir komploydu. Amerikan Gizli Servisi CIA, Polonya'da örgütlenen Sovyet karşıtı muhalefetin önderliğini yapan sendikaya destek veren Polonya asıllı Papa'ya suikast düzenletmiş, bu amaçla da Ağca'yı kullanmıştı.

AĞCA İTALYA VE TÜRKİYE'DE 26 YIL HAPİSTE KALDI

Ağca, Papa'ya suikasttan İtalya'da 19 yıl yattı ve 2000 yılında Türkiye'ye getirildi. Cezaevlerinde kaldı, 18 Ocak 2010'da serbest kaldı. Ağca'nın, Ankara'da hapisten çıkışı, lüks oteldeki yaşantısı, İstanbul'a karayoluyla gidişi, tam deyimiyle filmlere konu olacak şekilde gerçekleşti.

İPEKÇİ CİNAYETİ, PAPA SUİKASTİNİN ESRARI ÇÖZÜLEMEDİ

Abdi İpekçi'yi neden öldürdü? Hristiyan Katolik dünyasının lideri Papa 2. Jean Paul'e nasıl suikast girişiminde bulundu? 26 yıl İtalyan ve Türk cezaevlerinde hapis yatan Mehmet Ali Ağca'yı kimler, niye korudu?

Ağca sıradan bir tetikçi miydi, bir örgütün üyesi miydi? Akli dengesi yok muydu, hep bir şeyler mi sakladı? Bu sorular hala esrarını koruyor. Mehmet Ali Ağca yaşasa da sırları hala herkesin merak konusu.