ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilci Yardımcısı Richard Mills, dün, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) yaptığı konuşmada, Esed rejiminin, 2020'de yeni bir anayasa üzerinde anlaşılmasına engel olma çabalarını önlemek için konseyi elinden gelen her şeyi yapmaya çağırdı.
Mills, Esed rejimi tarafından yeni anayasanın hazırlanmasının kasıtlı olarak geciktirildiğini vurgulayarak, "tarafların çabalarını kolaylaştırmak için uygun olduğu düşünülen her türlü önlemin alınması ve süreçteki ilerlemeyi engelleyen tarafların tespit edilmesi" gerektiğini belirtti.
Suriye'de devlet başkanlığı seçimlerinin Suriye diasporasının katılımını da içerecek şekilde özgür, adil ve şeffaf olarak gerçekleştirilmesi için gerekli hazırlıkların yapılmadığını vurgulayan Mills, "Bu yüzden anayasa komitesinin çalışması gerekiyor ve bu nedenle BM'nin Suriye'de yapılacak seçimlerin inandırıcı olmasını sağlamak için planlamayı hızlandırmasına ihtiyacımız var." ifadelerini kullandı.
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ise Esed rejiminin muhalefetin kabul ettiği uzlaşma şartlarını reddettiği için ekim ayında dördüncü bir toplantı yapılmayacağını ancak taraflar arasında anlaşma sağlanması durumunda anayasa komitesini 23 Kasım'da Cenevre'de toplayabileceğini söyledi.
BMGK üyesi ülkelerden Esed rejimine anayasa komitesinin çalışmalarını engelleme eleştirisi
Almanya'nın BM Daimi Temsilcisi Christoph Heusgen, Esed rejiminin anayasa komitesinin çalışmasını "geciktirme ve engelleme taktiklerini" "iğrenç" olarak nitelendirdi. Heusgen, seçimlerin uygun koşullarda yapılmaması halinde sonuçlarının tanınmayacağını belirtti.
Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Nicolas de Riviere, Esed'in "iyi niyetli davranmamasını" eleştirerek diasporayı da içeren BM denetimindeki seçimler için hazırlıkların başlaması çağrısında bulunarak, aksi halde Fransa'nın "rejimin kendisini meşrulaştırma girişimlerine aldanmayacağı" yorumunu yaptı.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Nebenzia ise başkanlık seçimlerine değinmezken anayasa komitesinin çalışmalarının herhangi bir süreye tabi tutulmaması gerektiği savunarak, Suriyelilerin süreci "dışarıdan müdahale olmaksızın müzakere etme fırsatına sahip olması gerektiği" söylemlerine karşı çıktı.
Suriye Anayasa Komitesi toplantıları
Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının ilk turu, iki kademeli düzenlenmişti.
150 üyenin katılımıyla 30 Ekim 2019'da başlayan ve 1 Kasım'da sona eren açılış toplantılarının ardından 45 kişilik yazım kurulu, 3-8 Kasım 2019'da BM Cenevre Ofisi'nde yoğun müzakereler gerçekleştirmişti.
Komitenin, İsviçre'nin Cenevre kentinde 25-29 Kasım 2019'da gerçekleşen 2'nci tur görüşmeleri, rejimi temsil eden heyetin uzlaşmaz tavrı nedeniyle 45 kişilik yazım kurulu bir araya gelemeden sona ermişti.
Suriye Anayasa Komitesinin yapısı
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor.
Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise 3 listeden seçilen 15'er kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.
45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75'inin "evet" oyu vermesi gerekiyor.
Komitenin iki eş başkana sahip olması dikkati çekiyor. Muhaliflerin eş başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.
