Alparslan Hoca'dan Diyanet'in TOKİ fetvası hakkında açıklama

Alparslan Kuytul Hoca kendisine yöneltilen soru üzerine TOKİ'nin sosyal konut projesine katılmaya dair Diyanet'in verdiği fetvayı değerlendirdi.

Eklenme Tarihi: 20 Oca 2020
3 dk okuma süresi
Güncelleme Tarihi: 26 Eyl 2024
Alparslan Hoca'dan Diyanet'in TOKİ fetvası hakkında açıklama

Alparslan Kuytul Hoca gerçekleştirdiği tefsir dersinin ardından kendisine yöneltilen soruları yanıtladı.

"TOKİ sosyal konut projesine katılmak caiz mi? Diyanet'in bu projeye caiz demesini nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna cevap veren Alparslan Hoca, burada kast edilenin devlete ait kamu bankaları olduğu ve bu bankaların enflasyonun altında faiz aldığıdır. Enflasyon kadar faiz uygulanması İmam Ebu Yusuf'a göre caizdir." ifadelerini kullandı.

Bu mesele üzerinde müctehidler arasında ihtilaf olduğunu belirten Alparslan Hoca, "bunu caiz görmeyen müctehidler, bugün yaşamış olsaydılar herhalde onlarda caiz görürdüler. Çünkü eskiden böyle bir enflasyon yoktu. Bu durum nadiren görülen bir durum olduğu için eski ulemanın ekserisi caiz görmemiştir." dedi.

Müslüman bir esnafın faiz diyerek sattığı şeye enflasyon kadar eklemeyeceği takdirde zarara uğradığını belirten Alparslan Hoca, " Mesela Müslüman bir esnaf mal satıyor, sattığı kimse nasıl olsa bu faiz koymaz diyerek bu iyiliği suistimal eden müşteri, başkalarına olan borcunu öderken faiz eklemeyen satıcıya borcunu ödemiyor veya geciktirerek 2-3 yıl sonra ödüyor. Türkiye şartlarında 2- 3 yıl sonra o esnaf, aynı paraya o malı alabilir mi? Dün 2000 liraya televizyon satan o esnaf, 3 yıl sonra o televizyonun parası olan 2000 lirayı alsa bile bırak kâr etmeyi sermayeden kaybeder. Onun için buna bir çözüm gereklidir. İşte zaman böyle bir zamandır. Diyanette bu yüzden İmam Ebu Yusuf’un fetvasını tercih etmiştir. Bence bunda bir yanlışlık yoktur." ifadelerini kullandı.

Alparslan Hoca'nın açıklamasından öne çıkanlar su şekilde;

Devlet, kamu bankaları vasıtasıyla en fazla enflasyon kadar faiz uygulayarak kredi verir. Enflasyon kadar faiz uygulanması İmam Ebu Yusuf'a göre caizdir. Bu mesele üzerinde müctehidler arasında ihtilaf vardır. Bunu caiz görmeyen müctehidler, bugün yaşamış olsaydılar herhalde onlarda caiz görürdüler. Çünkü eskiden böyle bir enflasyon yoktu. Bu durum nadiren görülen bir durum olduğu için eski ulemanın ekserisi caiz görmemiştir. Mesela birisi birisine borç verdi ve enflasyon oldu, malların fiyatı yükseldi. Nadir olan bir olaydı. Sonra bu borç veren kişi borç vermek suretiyle hem iyilik yapmış oluyor hem de alacağını alırken zarara uğramış oluyor. Çünkü enflasyonun artmasıyla paranın değeri düşüyor. İşte bu durum eskiden nadir olan bir durum olduğu için ekseri ulema o zaman caiz görmemiştir. Eğer böyle bir durum olduysa o da kısmetine yani zaten iyilik yapmak istemiştir. Bu da o kapsamda değerlendirilebilir gibi düşünerek caiz değil diyenler vardır.

İmam Ebu Yusuf o zaman da bunu caiz görmüştür. Çünkü biz bunu caiz görmezsek; ‘ya malların fiyatı yükselirse der ve parayı elinde tutup o zaman kimse kimseye borç vermek istemez. Bu durum İslam'da önemli bir müessese olan ‘karz-ı hasen’ ‘güzel bir şekilde borç verme’ müessesesini bitirir’ der. Bu durum herkesi faizci yapar. Kimse kimseye borç vermez olur. İmam Ebu Yusuf bunu düşünerek caiz görüyor. Biz enflasyon miktarınca olana müsaade edelim çünkü o gerçek faiz değil diyor. Şimdiki ifadesi ile reel faiz değildir. Reel faiz; enflasyonun üzerindeki kısımdır. Mesela enflasyon %15, siz %16 faiz alırsanız o aradaki %1 lik faiz haramdır. Enflasyon kadar faiz Hanefilerde caizdir. Diyanet’in fetvası bu görüşe dayanmaktadır. Bu zaten mezhepte olan bir fetvadır. Diyanet’in kendi fetvası değildir. Eskiden caiz görmeyen müçtehidler, şu an olsaydı ve bugünkü enflasyonu görselerdi onlarda caiz görürlerdi.

Ev almak için Devlet Bankası’ndan enflasyonun altında veya enflasyon kadar kredi alınabilir. O kredi ile TOKİ’den mi ev alır ya da başka bir şey mi... O sonraki mesele. TOKİ ile olan antlaşma şartları nasıldır bakmak lazım ben bu meseleden bahsetmedim.

Benim bahsettiğim konu; Ev almak için enflasyonun altında ya da enflasyon kadar faiz uygulanarak kredi alınırsa bu faiz değil yani reel faiz değildir. Lafta faizdir. Çünkü her şeyin fiyatı yükseldiği için aslında o faizi ödemiş olmuyor. Yani Devlet aslında faiz almış olmuyor çünkü her şeyin fiyatı yükselmektedir.

Devlet Bankası’ndan enflasyonun altında faizle kredi çekip ev almakta bir mahsur yoktur.