ABD'nin 20 yıllık işgalinin ardından 10 günde başkent Kabil'i ele geçiren Taliban tüm dünyayı şaşkınlığa uğrattı. Brüksel'de Biden-Erdoğan zirvesinin ardından gündeme Hamid Karzai (Kabil) Havalimanının Türk askerleri tarafından korunma teklifi bomba gibi düşmüştü. ABD'nin isteğiyle Kabil hükümeti Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile görüşmeler sürerken, Taliban'ın bir anda Kabil'i ele geçirmesi Ankara'nın ne yapacağı sorularına neden oldu.
CNN Türk yazarı Hande Fırat bugünkü köşe yazısında, "Türkiye Kabil Havalimanı’nda koruyucu ve işletmeci olarak kalacak mı, kalabilecek mi? Yoksa Türk askeri ve büyükelçilik çalışanları tahliye edilecek mi? Ankara ne yapıyor? Neyi bekliyor?" sorularına yanıt aradı. Üst düzey isimlerle konuştuğunu belirten Fırat, Ankara'nın Taliban'la 3 koldan görüşme yürüttüğünü öne sürdü.
Hande Fırat'ın yazısı şu şekilde:"Türkiye’nin birçok koldan yürüttüğü görüşme trafiği var.
Türkiye Afganistan’dan ABD başta olmak üzere Batı’nın yaptığı gibi apar topar çekip gitmeyecek. Zaten Türkiye hemen gitsin diye bir talep de yok.
Geçmişte olduğu gibi uluslararası arenada tecride uğramak istemeyen hatta bu nedenle bazı komşularıyla ilişki düzenleyen Taliban’ın nasıl bir hükümet kuracağı önem taşıyor. Diğer yandan Taliban uluslararası arenada kabul edilmek istiyor.
Taliban ile müzakere etmek üzere Afgan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah ve eski siyasetçi Gulbeddin Hikmetyar’ın da aralarında bulunduğu koordinasyon konseyinin geleceği merak ediliyor. Ankara’daki bilgi Abdullah Abdullah ile Hikmetyar’ın Eşref Gani’ye, Taliban Kabil’e girmeden iki gün önce, “Sen git, gerilim artmasın” yönünde telkinde bulunduğu şeklinde.
Ankara siyasi sürecin tamamlanmasını beklemekten yana.
Üst düzey kaynaklarım genel çerçeveyi bu şekilde çiziyorlar. Ancak burada bazı gerçekleri de hatırlatmak gerekiyor. İçsavaş olmasa da, Taliban şimdilik farklı kesimleri de kucaklayan bir hükümet kursa da bazı gerçekler ciddi risk yaratıyor:
Taliban ile Abdullah Abdullah ya da Hikmetyar gibi isimlerin olası uzlaşıları ne kadar sürebilir?
ÜÇ KOLDAN GÖRÜŞME
Riskler böyle... Ancak şimdilik siyasi süreci beklemekten yana olan Ankara üç koldan yoğun görüşmeler yürütüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, CNN Türk-Kanal D ortak yayınında “Talibanla bazı görüşmelere varıncaya kadar şu anda ilgili kurumlarımız çalışıyor. Hatta belki benim bile onların lideri durumunda olacak olanı kabul etme durumum olabilir” demişti. Henüz üst düzey bir görüşme yapılmadı. Üç koldan süren görüşmeler ise şöyle:
Taliban’ın siyasi kanadı ile Katar üzerinden
Taliban’ın askeri kanadı ile Pakistan üzerinden
Arka kapı diplomasisi yani istihbarat örgütü üzerinden doğrudan Taliban ile görüşmeler sürüyor.
