Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Myanmar Özel Raportörü Yanghee Lee, Myanmar'da ordu ve fanatik Budistlerin saldırılarından kaçan Arakanlı Müslümanların, Bangladeş'te sığındığı kamplardaki durumun muson mevsiminde kötüleşebileceği uyarısını yineledi.
Bangladeş'teki kampları ziyaret eden Lee, Al Jazeera'ya yaptığı açıklamada, muson mevsiminin yaklaştığını belirterek "Kamplarda toprak kayması olacaktır. Çok sayıda can kaybıyla karşılaşabiliriz." dedi.
Şiddetli yağışlar nedeniyle salgınların da artacağına dikkati çeken Lee, uluslararası toplumu Bangladeş'teki kamplara yardım götürmeye çağırdı.
Lee, Myanmar ve Bangladeş hükûmetlerinin Arakanlı Müslümanların geri dönüşüne ilişkin imzaladıkları anlaşmayla ilgili, Myanmar'daki mevcut şartların Arakanlı Müslümanların dönüşü için uygun olmadığını vurguladı.
Lee sözlerini şöyle sürdürdü:
"Her şeyden önce bu insanlar nereye dönecek? Hayvanlarını, tarlalarını, bahçelerini kaybettiler. (Arakanlı Müslümanların yetiştirdiği) Tüm pirincin başka ülkelere satıldığı bildiriliyor. İnsanlar evlerini kaybetti, bu nedenle yeniden inşa süreci çok fazla zaman alacak. Bu insanlar başka bir kamp ortamında yaşamaya maruz bırakılamaz."
Lee, Arakanlı Müslümanların geri dönüşünün tamamen gönüllülük esasına dayanması gerektiğinin altını çizerek "Geri dönecek kişilerin yazılı onayı alınmalı ki insanlar tam olarak neyin içine gittiğini bilebilsin." diye konuştu.
Lee, 20 Aralık 2017'de yaptığı açıklamada, Myanmar hükûmetinin ülkeye tüm erişim izinlerini iptal ettiğini ve görev süresi boyunca kendisiyle hiçbir şekilde iş birliği yapmayacağını bildirdiğini aktararak karara sert tepki göstermişti. Bunun üzerine Lee'nin Bangladeş ve Tayland'ı ziyaret edeceği açıklanmıştı.
Bangladeş yönetimi, Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüşü için sık sık çağrılarda bulunuyordu. Bu kapsamda, Myanmar ve Bangladeş hükûmetleri arasında 23 Kasım'da bir anlaşma imzalanmıştı.
Anlaşmaya göre, Myanmar'a dönmek isteyenler, Bangladeş'e geçmeden önce Myanmar'da yaşadıklarına dair belge sunmak zorunda ama 1982'de vatandaşlık hakları ellerinden alınan Arakanlı Müslümanların Myanmar'da kaydı bulunmuyor. Anlaşmada, Bangladeş'e geçen Arakanlı Müslümanlara bu ülkede verilen belgelerin de Myanmar hükûmetinin "onay" sürecinden geçmesi gerektiği belirtiliyor.
Myanmarlı ve Bangladeşli yetkililer, Arakan eyaletinden kaçan Müslümanların evlerine dönme planını ele almak üzere geçen hafta başında bir araya gelmişti.
Nepido'da düzenlenen toplantıyla ilgili açıklama yapan Myanmar Sosyal Refah, Yardım ve İskan Bakanı Win Myat Aye, Bangladeş'e kaçan Arakanlı Müslümanların Myanmar'a geri dönüş sürecinin gelecek hafta başlatılmasının planlandığını dile getirmişti.
BM'nin açıkladığı son verilere göre, geçen yıl 25 Ağustos'tan bu yana Myanmar'daki şiddetten kaçan 655 bin Arakanlı Müslüman Bangladeş'e sığındı. Arakan'da 1970'lerde yaklaşık 2 milyon Müslüman'ın yaşadığı tahmin edilirken, sistematik saldırılardan kaçış nedeniyle bu sayı 350 binin altına geriledi.
Öte yandan uluslararası insan hakları kuruluşlarının yayınladığı uydu görüntülerine göre, bölgede Müslümanlara ait 350'den fazla köy yakıldı.
