Arap Birliği ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) Hamas’ın Gazze’nin yönetiminden çekilmesi yönünde yapılan çağrılar, bölgedeki krizin çözümüne yönelik yeni bir tartışma başlattı. İsrail ve ABD’nin Hamas’ın varlığını kabul etmeyeceği öne sürülürken, bazı uzmanlar bu sürecin Gazze’de istikrar sağlayabileceğini, bazıları ise Filistin davasına zarar vereceğini savunuyor.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı'nın Diplomasi Danışmanı Enver Gargaş’ın Hamas’ın Filistin sahnesinden çekilmesi yönündeki çağrıları, bölgedeki çözüm sürecine dair yeni soru işaretleri doğurdu.
BAE yetkilisi Enver Gargaş, sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada, “Arap Birliği Genel Sekreteri'nin Hamas’ın Gazze yönetiminden çekilmesi yönündeki çağrısı doğrudur. Filistin halkının çıkarları Hamas’ın çıkarlarının önünde olmalıdır” ifadelerini kullandı.
Arap liderlerin bu açıklamaları, Hamas’ın birkaç gün önce Deyr el-Balah'ta düzenlenen esir takası görüşmelerinde *“Biz tufanız… Biz ertesi günüz”* ifadelerinin yer aldığı bir pankart açmasının ardından geldi. Bu mesaj, Hamas’ın savaş sonrası Gazze’de kalma niyetinde olduğuna dair güçlü bir işaret olarak değerlendirildi.
Gazze Krizinin Çözümü İçin Hamas’sız Bir Senaryo Mümkün mü?
Filistinli siyasi analist Dr. Abdulmehdi Mutava, “Gazze krizinin çözümünün önemli bir parçası savaşın ertesi günü Hamas’ın olmaması ya da en azından hükümet sahnesinden çekilmesidir” dedi. Ona göre Hamas’ın varlığı, İsrail’in Gazze’yi yeniden inşa etmesini engelleyen bir faktör olarak görülüyor.
İsrail uzmanı Dr. Ahmed Fuad Enver ise Hamas’ın yönetimden çekilmesini bir çözüm olarak görse de, detayların netleşmesi gerektiğini belirtti. *“Hamas, Gazze’yi yönetmeme fikrine açık olabilir ancak tamamen geri çekilmek yerine etkili bir figür olarak kalmak istiyor”* diye ekledi.
Öte yandan Hamas uzmanı Filistinli analist İbrahim el-Medhun, “Bu çağrılar Arap dünyasının genel görüşünü yansıtmıyor ve Filistin’in istikrarına katkı sağlamıyor” diyerek Hamas’ın geri adım atmayacağını vurguladı.
Mısır, Hamas ve El Fetih arasındaki görüşmelere arabuluculuk yaparak Gazze’de *“Toplum Destek Komitesi”* adı altında bağımsız bir yönetim kurulması yönünde adımlar attı. Ancak Filistin Yönetimi, bu anlaşmayı reddederek kendi çözüm önerisini sundu.
Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, *“Her türlü çözüm, Batı Şeria ve Gazze’nin birliği çerçevesinde olmalı ve Filistin Yönetimi Gazze’ye geri dönmelidir”* dedi.
Dr. Ahmed Fuad Enver’e göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ı tamamen ortadan kaldıramadığı için Lübnan’daki Hizbullah modeli gibi bir çözümü kabul etmek zorunda kalabilir. Bu modele göre, Hamas askeri varlığını sürdürse de resmi yönetimde yer almaz.
Hamas yetkilileri ise Filistin halkının iradesine vurgu yaparak, savaşın ardından da mücadelelerine devam edeceklerini belirtiyor. Arap dünyasından gelen bu çağrıların nasıl karşılık bulacağı ve Hamas’ın atacağı adımlar, Gazze’nin geleceği açısından belirleyici olacak.
