Bundan tam 20 yıl önce… 2002 sonunda ülkemizin toplam dış borcu 131,9 milyar dolardı. Şimdi bu dış borç 444.4 milyar dolar oldu.
Dün Hazine yüzde 10 faizle dolar bazında borçlanma yaptı. Evet, yüzde 10 dolar faizi ödeyeceğiz.
Çok güçlü ülkeyiz, ekonomimiz örnek ülke vs sözleri maalesef borçlanma faizine yansımıyor. Ortada çok ciddi gerçek dışı bir finansal yapımız var.
Ülke yöneticileri her ne kadar ekonomik başarıdan övünseler de bu övünçler sadece sokaktaki vatandaşa işliyor. Bize borç verenler bu kuru lafların hiçbirine kanmıyor ve faizi risklerimize paralel oldukça yüksek tutuyorlar.
***
Hatırlarsanız ‘Yerli-Milli’ söylemi ile ülkemizin iç borçlanmasını da büyük oranda ABD dolarına yine bu yönetim bağlamıştı.
IMF bile bize “kendi ülkenizde kendi vatandaşlarınızdan kendi paranızla borçlanın” kuralını dayatırken bu yönetim ABD dolarını seçmişti.
Ve bu sayede ödenecek faiz gideri hızla artış göstermiş ve anaparayı bile geçmişti.
Şimdi bu duruma dış borçlar açısından bakalım:
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre önümüzdeki yıllarda toplam 381.7 milyar dolar dış borç ödeyeceğiz. Bu ödemenin 301,2 milyar doları anapara olurken kalan 80,4 milyar doları faiz olacak.
Evet, dış borçlara tam 80,4 milyar dolar faiz ödeyeceğiz.
Kamunun dış borç faiz ödemesi 47,6 milyar dolar olacak. Özel sektör ise 32,8 milyar dolar dış borç faizi ödeyecek.
Burada bir formül vereyim: 80,4 milyar dolar faizin 301,2 milyar dolar anaparaya oranı %26,7 etmektedir. (Burada zaman kısmına girmiyorum, kabaca fikir vermesi açısından bu oranı veriyorum.)
***
2019 yılında dış borç ödeme projeksiyonuna bakınca toplam 427,2 milyar dolarlık ödeme karşımıza çıkıyor. Bu ödemenin 337,3 milyar dolar anapara ve 89,9 milyar doları da faizlerden oluşuyordu.
Ve dış borç faiz yükü %21,0 seviyesindeydi.
Nasıl oldu, ne oldu da ülkemizin dış borç faiz yükü 1/4 oranında arttı?
Kim yaptı bunu?
Kim ülkemizin kaynaklarını aşırı dış borç faizi ile yabancılara aktartıyor?
Bu başarı kime ait?
Burada şu noktayı unutmayalım: Eski borçların düşük faizi nedeniyle aslında artan oran çok daha büyüktür. O nedenle dış borç ödeme projeksiyonunda faiz ödemesinin hem oran hem de tutar olarak artışı ülkemizin geleceği açısından önemli bir sömürge sorunudur.
Umarım içeride bize söylenen uçuyoruz, örnek ülkeyiz salatasını yabancı borç verenler de yerler… Yoksa biz kendi yemeğimizi onlara vermiş oluyoruz.
