Bilim insanları, 'balmumu solucanı' olarak bilinen ve balıkçıların yem olarak kullandığı solucan türünün çözülemediği için okyanusları kirleten market poşetlerini sindirebildiğini keşfetti. Tüm Avrupa kıtasında arı kovanlarına dadanan başlıca canlılardan biri olan solucanın, bağırsaklarındaki bakteriler sayesinde polietilen maddesini doğal olarak ayrıştırabildiği ortaya çıktı.
TEVAFUKEN BULUNDU
İspanya'daki Cantabria Biyoteknoloji ve Biyotıp Enstitüsü'nden Federica Bertocchini, arı kovanlarına dadanan solucanları temizleyip plastik poşetlere koydu. Bir süre sonra poşetlerin delindiğini ve solucanların kaçtığını fark etti. Cambridge Üniversitesi'nden uzman biyologlar Christopher Howe ve Paolo Bombelli'ye danışan Bertocchini, ekiple birlikte konuyu derinlemesine incelemeye karar verdi.
Yüz kadar balmumu solucanını poşetlere koyup gözlemleyen ekip, 40 dakika içerisinde poşette delikler gözlemledi. 12 saat sonra plastik miktarında 92 miligram azalma tespit etti. Bilim insanları, önceki yıl keşfedilen günde 0.13 miligram plastik yiyen bakterilere nazaran, bu solucanların çok daha hızlı plastik tükettiğini belirtiyor.
Current Biology dergisinde araştırmanın ilk sonuçlarını yayımlayan Paolo Bombelli, "Eğer bu kimyasal süreçten sorumlu bir enzim varsa, onu devasa boyutlarda yeniden üretip çok daha hızlı sonuçlar almamız mümkün olacaktır" açıklamasını yaptı.
Bilim insanları, balmumu solucanının arı kovanındaki balmumunu kimyasal olarak parçalamayı zaman içinde öğrendiklerini, plastiğin de kimyasal bağlar bakımından benzer bir yapıda olması nedeniyle solucanın bu çözüme ulaştığını düşünüyor. Bertocchini, "Balmumu polimerdir, bir nevi doğal plastik; polietilene benzer bir kimyasal yapısı var" diyor.
KİMYASAL ANALİZ
Ekip plastiğin parçalandığı anı gözlemledi. Analiz sonucunda solucanların polietilen maddesini etilen glikol'a dönüştürdüğünü fark etti. Solucanların plastiği yemeyip gerçekten kimyasal olarak dönüştürdüğünden emin olmak isteyen ekip, solucanlardan alınan vücut sıvısının poşetlere sürülmesi hâlinde de polietilenin parçalandığını doğruladı.
Ekip şimdi işlemi gerçekleştiren enzimi tespit edip yeniden üretmenin yollarını arıyor. Bu sayede endüstride plastik atıkların yok edilmesi hedefleniyor.
Polietilen maddesi, sadece Avrupa'da plastik poşetlerin yüzde 40'ını oluşturuyor. Plastik atıkların yüzde 38'i karada, geri kalanı ise okyanuslarda yaşamı tehdit ediyor. Her yıl dünyada yaklaşık 1 trilyon plastik poşet kullanılıyor.
