Almanya’da temyiz başvurusunu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, başörtüsü takmanın genel olarak yasaklanmaması gerektiğine hükmetti.
Almanya Federal Anayasa Mahkemesi, 1 Şubat’ta, Federal İş Mahkemesinin başörtüsü yasağına ilişkin kararına karşı Berlin eyaletinin yaptığı temyiz müracaatını kabul etmeyerek başörtüsü takmanın genel olarak yasaklanmaması gerektiğine karar verdiğini açıkladı.
“Tarafsızlık Yasası, Tarafsızlık Sağlamıyor” Almanya İslam Konseyi Başkanı Burhan Kesici, yaptığı açıklamada, kararın sevindirici olduğunu söyledi. Kesici, uzun zamandır Tarafsızlık Yasası’nın anayasaya aykırı olduğunu ifade ettiklerini belirterek, “Başörtülü öğretmenlerin çalışamamasının insan haklarına aykırı olduğunu söylüyorduk. Verilen karar sevindirici. İnşallah şimdi eyaletin yasayı düzenleyerek başörtülü öğretmenlere izin vermesini umut ediyoruz.” dedi.
İslam Konseyi Genel Sekreteri Murat Gümüş de Tarafsızlık Yasası’na ilişkin mevcut kararı memnuniyetle karşıladığını açıkladı. “8 yıl ve birçok davadan sonra Berlin Eyaleti de Tarafsızlık Yasası’nın tarafsızlık sağlamadığını, aksine başörtülü kadınlara karşı ayrımcılık yaptığını fark etmelidir” diyen Gümüş, Berlin Senatosunun gerekli adımları atmasını talep ediyor.
Berlin Senatosundaki siyasi partilerin temsilcileri açıklanan kararla ilgili görüş bildirdi. SPD, Yeşiller ve Sol Parti (Die Linke) kararı memnuniyetle karşılar ve üst mahkemenin aldığı karar çerçevesinde değişikliğe gidilmesi çağrısında bulunurken, CDU ve AfD temsilcileri aksi yönde görüş bildirdi ve Tarafsızlık Yasası’nın arkasında durduklarını açıkladı.
IGMG: “Verilen Sözü Yerine Getirmenin Zamanı Geldi” İslam Toplumu Millî Görüş (IGMG) Kadınlar Teşkilatı Başkanı Aynur Handan Yazıcı, Almanya Federal Anayasa Mahkemesinin Berlin Eyaleti eyalet başörtüsü konusundaki itirazını dayanaksız bulduğu için reddetmesi ile ilgili bir açıklama yaptı. “Berlin Eyaleti’nin başörtülü öğretmenlere yönelik uyguladığı başörtüsü yasağının haksızlığı artık tescillenmiştir. Tarafsızlık Yasası bir an önce değiştirilmelidir.” diyen Yazıcı, Berlin Eyaleti’nin başörtülü öğretmenlere yönelik uyguladığı başörtüsü yasağının haksızlığının artık tescillendiğini belirtti.
Tarafsızlık Yasası’nın bir an önce değiştirilmesi gerektiğinin altını çizen Yazıcı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Federal Anayasa Mahkemesi’nin kararı bizleri memnun etmiş ve oldukça rahatlatmıştır. Bu yasaktan etkilenen çok sayıda Müslüman kadın artık rahat bir nefes alabilecek, umuyoruz ki daha fazla hukuki güvenceye sahip olabilecektir. Bu karar, Berlin Eğitim Senatosu için bu konudaki bir diğer yenilgi anlamına gelmektedir. Senato bu hukuki süreci gereksiz yere yıllarca uzatmış, bu süreçte de çok sayıda Müslüman kadının ayrımcılığa maruz kalmasına sebep olmuştur.”
Eyalet, Kasım 2021’de, Anayasa Mahkemesinin aksi yönde karar vermesi durumunda, sözde Tarafsızlık Yasası’nda değişikliğe gideceği sözünü verdiğini de belirten Yazıcı, bu yasanın yol açtığı haksızlıkların mahiyetine dikkat çekti:
“Bu sözü artık yerine getirmenin zamanı gelmiştir. Bundan sonra başörtülü öğretmenlerin de okullarda hizmet verebilmesine bir an önce imkân sağlanmalıdır. Berlin Eyaleti bu süreçteki tutumuyla sadece başörtüsü yasağından mağdur olan Müslümanlara değil, Almanya’daki bütün Müslümanlara karşı büyük bir haksızlık yapmıştır. Eyaletin katı ve dikkafalı tutumunun hâlihazırda bazı ülkelerde uygulanan başörtüsü mecburiyetinden geri kalır yanı yoktur, sadece madalyonun diğer yüzüdür.”
Başörtülü Öğretmenin Açtığı Dava 2018’de Reddedilmişti Berlin İş Mahkemesi 2018’de, bir öğretmenin başörtüsüyle ders verebilmek için Berlin eyaletine karşı açtığı davayı, eyaletin çıkardığı Tarafsızlık Yasası’nı gerekçe göstererek reddetmişti. Öğretmenin buna itiraz etmesi üzerine bir üst mahkeme olan Eyalet İş Mahkemesi, yerel iş mahkemesinin kararını haksız bulmuş ve mağdur öğretmene 5 bin 159 avro tazminat ödenmesine karar vermişti.
Mahkeme, Tarafsızlık Yasası’nın öğretmeni dini inancından dolayı dezavantajlı duruma düşürdüğüne hükmetmişti. Berlin Eyalet Yönetimi, bunun üzerine davayı Federal İş Mahkemesine temyize götürmüştü. Erfurt kentindeki Federal İş Mahkemesinde görülen temyiz davasında, başörtüsü taktığı gerekçesiyle okulda çalışmasına izin verilmeyen öğretmenin dini inancı nedeniyle ayrımcılığa uğradığı belirtilerek, Eyalet İş Mahkemesinin kararı onamıştı.
Mahkeme, Berlin eyaletinde 2005’te yürürlüğe giren Tarafsızlık Yasası’nda yer alan genel başörtüsü yasağının da anayasaya aykırı olduğuna hükmetmişti. Federal İş Mahkemesinin kararında, Anayasa Mahkemesinin 2015’te verdiği karara atıfta da bulunulmuştu.
Almanya Anayasa Mahkemesi, 2015’te iki kadın öğretmenin derslerinde başörtülü olabileceğine onay vermiş, bu kararda da “soyut bir tehlikeden” dolayı din özgürlüğünün kısıtlanamayacağına ancak okul huzurunun bozulmasında “yeterli somut tehlike” görülmesi durumunda başörtüsü yasağının getirilebileceğine hükmetmişti.
