Rus paralı asker şirketi Wagner Grubu’na katılmaları şartıyla cezaevlerinden salınan azılı binlerce mahkum ülkede endişe yaratıyor. Bir yandan polisin ‘kahraman’ olarak gördüğü bu kişilere göz yumduğu öne sürülüyor, diğer yandansa mahkumların olduğu bölgede cinayet haberleri geliyor. Başta Rusya’nın işgal ettiği Gürcistan’ın toprağı olan Güney Osetya’ya gönderilen mahkumlar terör estiriyor.
Rus paralı asker şirketi Wagner Grubu artık sadece ülke dışındaki operasyonlarıyla değil, Rusya’daki etkisiyle de konuşuluyor. İngiltere’nin Guardian gazetesi, Wagner’e katılmaları karşılığında affedilen eski mahkumların memleketlerine dönerek terör estirdiğini duyurdu. Resmîyette Gürcistan topraklarında bulunan ve bağımsızlığı Birleşmiş Milletlerce tanınmayan Güney Osetya’nın fiili başkenti olan Tskhinvali’de yaşayan Soslan Valiyev’in ölümü, bunu örnek olarak gösterildi.
Gelişim geriliğinden mustarip popüler sima, pazartesi günü her zamanki gibi yoldan geçenlerle sohbet ederken akşamında ölüm haberi geldi. İndependent Türkçe’nin aktardığına göre; Telegram’da yayılan bir videoda, Valiyev’in kovalanarak tekmelendiği görülüyor. Sonrasındaysa bıçaklanarak öldürüldüğü bildirildi. 38 yaşındaki Valiyev’in ölümüyle ilgili konuşan gazeteci Alik Puhati, “Kente giren otomobilleri kocaman gülümsemesiyle karşılardı. Onu herkes çok severdi. Düğünlere ve yemeklere konuk edilir, diğerleri tarafından korunup ilgilenilirdi” diyor.
CİNAYETİ İŞLEYEN BIRAKILIP WAGNER’E KATILMIŞTI
Puhati bu cinayetin herkesi şoke ettiğini ve bölgede yaşayanların birbirlerine “Bu nasıl oldu?” diye sorduğunu söylüyor. Yetkililer, Georgiy Siukayev adlı bir sabıkalının olayla ilgili olarak gözaltına alındığını salı günü duyurdu. Siukayev’in cinayet yüzünden hapis yatarken sonbaharda Wagner tarafından cezaevinden alınarak Ukrayna’daki savaşa götürüldüğü ortaya çıktı.
Rusya’nın Ukrayna’yı istilası sırasında on binlerce mahkum cepheye götürüldü. Çoğu savaşta ölürken 6 ay boyunca hayatta kalmayı başaranlar affedilerek memleketlerine döndü. Wagner Grubu’nun lideri Yevgeni Prigojin, 5 bini aşkın kişinin serbest kaldığını söylüyor.
Bu kadar sabıkalının yaratacağı sıkıntıdan korkanları sakinleştirmek isteyen Prigojin, Georgiy Siukayev’in etrafta tacize uğrayanları koruduğunu savundu. Ancak Güney Osetya’nın eski liderlerinden Anatoli Bibilov, Prigojin’i yalanlayarak Valiyev’in zararsız biri olduğunu vurguladı.
Mart sonunda da 85 yaşındaki Yulya Buskiç’in Rusya’nın Kirov Oblastı’na bağlı bir kasabada öldürülmesi tepkiye neden olmuştu. 28 yaşındaki katil Ivan Rossomakhin’in hapishaneden çıkarılıp Wagner adına Ukrayna’da savaştırıldıktan sonra serbest bırakılan sabıkalılardan biri olduğu ortaya konmuştu.
BÖLGE HALKI HAREKETE GEÇTİ
Maktulün akrabaları, suç makinesi olarak bilinen Rossomakhin’in Novyj Burets kasabasına dönmesiyle birlikte yerel halkın onu bölgeden göndermek için harekete geçtiğini ancak 28 Mart’ta uzaklaştırılan sabıkalının 29 Mart’ta geri dönerek baltayla cinayet işlediğini söylüyor. Buskiç’in yakın akrabalarından biri, adının gizlenmesi koşuluyla konuşarak “Hasta bir pisliği topluma saldılar. Devlet, Putin ve Prigojin bu ölümden sorumlu” diyor.
Önceki aylarda Putin, Wagner savaşçılarını alenen eleştirmeyi yasaklayan bir kanunu imzalamıştı. Prigojin de eski mahkumlara “Polis size saygıyla davranmalı. Eğer mantıksız davranırlarsa bizzat kendim arayıp çözüm bulacağım” demişti.
Tutukluların haklarını savunan Parmaklıklar Ardındaki Rusya adlı sivil toplum kuruluşu, bu desteğin eski mahkumlarda cezadan muaf olma hissine neden olabileceğini vurguluyor.
‘POLİSLER BANA KAHRAMANMIŞIM GİBİ DAVRANIYORDU’
Guardian, Aleksey Saviçev adlı eski mahkumu buna örnek gösterdi. 6 ay savaştığı cepheden Mart’ta ayrılıp Voronej kentine dönen 49 yaşındaki Saviçev’in bu hafta Observer’a verdiği röportajda onlarca Ukraynalı savaş esirine uyguladığı işkenceleri itiraf ettiği bildirildi.
Wagner’den kazandığı bir milyon rubleyi (yaklaşık 240 bin TL) hızlcıa “fahişelere ve alkole” harcadığını söyleyen Saviçev’in şu sözleri aktarıldı: Durmadan içiyordum. Nihayet özgürlüğe ve çok paraya kavuşmuştum. Saviçev’in zaman zaman kanunlarla başının belaya girdiğini anlatması ve madalyalarını göstermesiyle birlikte polisin onu her seferinde serbest bırakması da haberde yer aldı: Polisler bana kahramanmışım gibi davranıyordu. Ne yaparsam yapayım yanıma kâr kalacak gibiydi.
ABD’NİN ÇEKİLDİĞİ BÖLGELERDE WAGNER GÜÇ KAZANIYOR
Diğer yandan ABD’nin Washington Post gazetesi, sızan Pentagon belgelerinden Wagner’le ilgili bir kısmı daha yayımladı. ABD’nin bölgeden çekilmesiyle birlikte Wagner Grubu’nun Afrika’da Batı karşıtı devletlerle bir cephe oluşturmaya çalıştığı bildirildi.
Amerikalı yetkililerin en az 8 ülkede Wagner’in mevzi kazandığını belirterek endişelerini dile getirmesi belgelerde görüldü. Cezayir, Libya, Sudan, Güney Sudan, Eritre, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kamurun, Ekavator Ginesi, Burkina Faso, Mali, Zimbabve, Mozambik ve Madagaskar’daki Wagner faaliyetlerine dikkat çekildi.
