Aralarında Türkiye ve ABD’nin de olduğu Batı ülkeleri, Doğu Türkistan’da Çin’in uyguladığı soykırım suçlarının tartışılmasını öngören bir tasarıyı BM İnsan hakları Konseyi’ne sundu. Ancak bu teşebbüs başarısız, çoğu Müslüman olan 19 ülkenin oyu ile reddedildi. Ret oyu veren Ülkeler arasında Katar, BAE, Kazakistan, Pakistan ve Özbekistan’ın da olması dikkat çekti. ABD ret kararını kınadığını duyurdu
Aralarında Türkiye, ABD, İngiltere ve Fransa’nın da olduğu bir grup ülkenin Sincan’daki insan hakları ihlallerine ilişkin BM İnsan Hakları Konseyi’nde özel bir toplantı düzenlenmesi teşebbüsü başarısız oldu. BM İnsan Hakları Konseyi’nde, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde işlenen soykırım suçlarının tartışılmasını öngören tasarıyı reddedildi.
47 üyeye sahip konseyde dün yapılan oylamada, söz konusu tartışma önerisi, 17 evet oyuna karşı 19 hayır oyuyla reddedildi. Oylamada, 11 ülke ise çekimser kaldı. Tartışmaya karşı oy veren ülkeler, Çin’in yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Pakistan, Bolivya, Kamerun, Küba, Eritre, Gabon, Endonezya, Fildişi Sahilleri, Kazakistan, Moritanya, Namibya, Nepal, Senegal, Sudan, Özbekistan ve Venezuela oldu. Ukrayna, Arjantin, Ermenistan, Benin, Brezilya, Gambiya, Hindistan, Libya, Malavi, Malezya ve Meksika ise oylamada çekimser kaldı.
PAKİSTAN’IN YOĞUN LOBİSİYLE TASARI REDDEDİLDİ
Tasarıyı geçen ay hazırlamıştı. Söz konusu adım, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’in uzun süre beklenen Sincan raporunu yayınlamasının ardından gelmişti. Sözü edilen raporda, Uygurlar ve Sincan’daki diğer Müslüman azınlıklara karşı Çin yönetimince insanlığa karşı suçlar işlendiği belirtiliyordu. Bachelet’in raporunda, Sincan’da işkence, keyfi tutukluluk ve dini ve üreme haklarının ihlallerine ilişkin bulgular elde edildiğine ilişkin bilgiler yer alıyordu.
Konsey’in söz konusu kararı, Pekin’in yoğun lobi faaliyetleri üzerine aldığı belirtiliyor. DW Türkçe’nin aktardığına göre gözlemcilerin aktardığı bilgilere göre, özellikle de Çin’in altyapı yatırımları yaptığı Afrika ülkeleri, Çin’in lobicilik faaliyetlerinin etkisinde kaldı. 13 Afrika ülkesinden evet oyu veren tek ülke Somali oldu.
ABD VE İNGİLTERE RET OYLARINI KINADI
ABD’nin BM İnsan Hakları Konseyi’ndeki Daimi Temsilcisi Michele Taylor, konuya ilişkin Twitter’dan yaptığı açıklamada “ABD, Sincan’a ilişkin tartışmanın engellenmesine yönelik oylamayı kınamaktadır” dedi. Taylor, “BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri’nin bağımsız değerlendirmesi konusundaki eylemsizlik, utanç verici biçimde bazı ülkelerin incelemeden muaf olduğunu ve cezasız kalmak suretiyle insan haklarını ihlal etmelerine izin verildiğini göstermektedir” diye konuştu.
İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Simon Manley de “Çin’in tartışmayı engelleme ve hakikati saklama çabaları başarıya ulaşamayacak. Bugünkü oylama Çin’e net bir mesaj göndermiştir: Çok sayıda ülke, her nerede ve kim tarafından işlenirse işlensin, korkunç insan hakları ihlalleri söz konusu olduğunda sessiz kalmayacaktır” dedi.
‘BM KONSEYİ KURBANLARA İHANET ETTİ’
Söz konusu karara sivil toplum örgütlerinden sert tepki geldi. Uluslararası Af Örgütü, oylamanın gülünç olduğunu söylerken, İnsan Hakları İzleme Örgütü ise BM bünyesindeki konseyin istismar kurbanlarına ihanet niteliğinde olduğunu ifade etti.
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Çen Şu ise, söz konusu tasarı ile konseyin “Çin’in içişlerine karışmak amacıyla suistimal edildiğini” öne sürdü. “Taslak karar, insan hakları yanlısı değil, siyasi manipülasyon niteliğinde bir karardır” diye konuşan Şu, “Bugün Çin hedef alınıyor, yarın ise gelişmekte olan başka bir ülke hedef alınabilir” dedi.
