Kronik böbrek yetmezliği tek tedavi şansı nakil olan ciddi bir sağlık sorunu. Erken evrede tespit edildiğinde önlenebilen veya ilerlemesi geciktirilebilen bu hastalığın sinsi ilerlemesi erken teşhise çok da olanak vermiyor. Hasta çoğu zaman son evredeyken durumu fark ediyor. Ancak böbrek yetmezliğine giden yolda hipertansiyon, kalp damar sorunları, diyabet ve obezite gibi faktörler ciddi rol oynuyor. Bu hastalıkların tedavisi sırasında bilinçli olmak ve gerekli taramaları yaptırmak böbrek yetmezliğine giden yolun önüne geçebiliyor. Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Ülkem Çakır, ülkemizde ve tüm dünyada her geçen gün hızla artan böbrek yetmezliğinde risk faktörlerine dikkat çekti. Nakle götüren kronik böbrek hastalığı için en yüksek risk faktörlerinin diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları, ailesel yatkınlık ve yaşlılık olduğunu aktaran Çakır, obezite, sigara, böbrek taşı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, sık ağrı kesici kullanımı ve bağ dokusu hastalıklarının da riski arttırdığını dile getirdi. Beslenme ve yaşam alışkanlıklarına dikkat etmek gerektiğinin altını çizen Prof. Çakır, böbrekleri korumanın yolları hakkında şunları söyledi:
BÖBREKLERİ KORUMANIN OLMAZSA OLMAZLARI • Sağlıklı beslenin ve kilonuzu koruyun. • Tuz tüketiminizi günlük 5-6 gramı geçmeyecek şekilde kısıtlayın. • Günlük su tüketiminizi 1,5-2 litre olacak şekilde ayarlayın. • Sigara içmeyin. • Egzersiz yapın. • Sık ağrı kesici ilaç kullanımından kaçının. • Kan basıncınızı ölçtürün. • Kan şekerinizi kontrol ettirin. Yüksek tansiyon, diyabet, ileri yaş, ailede böbrek hastalığı varlığı söz konusu ise zaman kaybetmeden doktora başvurun. ÜLKEMİZDE YAKLAŞIK 7,6 MİLYON KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTASI VAR Dünyada 2 milyonu aşkın kişi diyaliz ve böbrek nakli tedavileri ile yaşamını sürdürüyor. 10 yıl içinde bu sayının iki katına çıkması ve toplam tedavi maliyetinin 1,5 trilyon dolara yaklaşması bekleniyor. Türk Nefroloji Derneği verilerine göre, Türkiye'de erişkinlerin yüzde 15,7'sinde çeşitli evrelerde kronik böbrek hastalığı bulunuyor. Bu oran, basit bir hesapla ülkemizde yaklaşık 7,5 milyon kronik böbrek hastasının varlığına, yaklaşık 70 bin hastanın diyaliz veya böbrek nakli tedavisine ihtiyaç duyduğuna işaret ediyor. RİSK GRUBUNDAKİLER MUTLAKA TARAMA TESTLERİNİ YAPTIRMALI Özellikle kronik böbrek hastalığı için yüksek risk grubundaki bireylere yapılacak tarama testleri ile hastalığın erken evrede saptanması, ilerlemesinin engellenmesi ve böbrek hastalığı gelişimini azaltmak için toplumun sağlıklı yaşam değişiklikleri yönünde eğitilmesi son derece önemli.
TEK TEDAVİ ŞANSI NAKİL Son dönem böbrek yetmezliği evresinde olan hastalar için tek tedavinin böbrek nakli olduğunu belirten Prof. Çakır, “Böbrek nakli beyin ölümü gerçekleşmiş (kadavra) vericiden veya canlıdan gerçekleştirilebiliyor. Kan grubu uyumu olması zorunlu, ancak doku grubu uyumu olması mutlak gereklilik değil” dedi.
