BOTAŞ’tan sektörlere göre ayarlama: Doğal gazda yüksek tüketime yüksek zam
Yüksek enflasyon ve dolar kurundaki hareketlilik nedeniyle gelen zamlar vatandaşın belini bükmeye devam ediyor. BOTAŞ, yeni uygulamaya göre doğal gaz fiyatlarında sektörlere göre tarifelerde değişiklik yaptı. 1 Ekim itibariyle geçerli olacak şekilde, turizm sektörünün tüketimine yüzde 25 artış gelirken, demir çelik, cam, çimento gibi ağır sanayi sektörlerinin tükettiği gaz fiyatlarına yüzde 50’ye yakın zam geldi.
BOTAŞ, doğal gaz tüketici fiyatlarına yönelik tarifelerde değişik yaptı. Uygulamaya göre çeşitli iş kollarının tüketeceği doğal gaz fiyatı sektörden sektöre göre değişmiş oldu. 1 Ekim 2022 tarihinden geçerli olmak üzere belli müşteri gruplarına uygulanması beklenen zamlar, Türkiye Organize Toptan Doğalgaz Satış Piyasası’nda belirlenen Günlük Referans Fiyat’a (GRF) endekslendi.
Dünya Gazetesi’nin haberine göre, kademe 1 Konaklama ve OSB Kademe 1 Konaklama adıyla iki yeni tüketici grubu tanımlandı. BOTAŞ uygulamayı, “Yeni fiyat mekanizması ile ülkemizin enerji merkezi olma hedefi ve vizyonu doğrultusunda doğalgaz kullanıcıların piyasa tabanlı, sürdürülebilir ve öngörülebilir bir fiyat yapısı sunulması amaçlanmaktadır” olarak değerlendirdi.
İşletmelere Zam Sürprizi
Ancak uygulamanın devreye girmesiyle Ekim 2022 döneminde tüketicilere uygulanan doğalgaz fiyatlarına fiilen artış getirilmiş oldu. Yeni mekanizma ve tarife uygulamasına göre çeşitli iş kollarının elektrik üretimi haricinde tüketeceği doğalgazın fiyatı, sektörden sektöre değişmekle birlikte Eylül 2022’ye göre yüzde 50’ye varan oranda artmış durumda. Tarife tablosuna göre CNG satış fiyatlarına ise yüzde 7.8 zam yapıldı.
Doğalgaz satış tarife tablosuna eklenen “Kademe 1 Konaklama” ve “OSB Kademe 1 Konaklama” tüketici kalemleri, konaklama tesislerini kapsıyor. Bu tesislere uygulanacak tarife metreküp başına 8.906244 TL olarak belirlendi. Bu fiyat Sm3 başına 7,124995 TL olan Kademe 1’in yüzde 25 üzerinde artış tutarına denk geliyor. Yani BOTAŞ’ın yeni fiyatlandırma mekanizmasından turizm sektörüne sürpriz zam çıktı. Bu iki kalem kapsamında doğalgaz tüketen oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar ve apart oteller, tüketim miktarları aynı kalsa bile Ekim 2022 döneminde eylül ayına göre yüzde 25 daha yüksek fatura ile karşı karşıya kalacaklar.
Tüketime Paralel Zam
Yıllık çekiş miktarı 300 bin metreküpün üzerindeki kullanıcılar (Kademe 2) için fi yat tarifeleri biraz daha karmaşık ve yüksek görünüyor. Kademe-2 müşterilerinin elektrik üretimi amaçlı hariç fi ili gaz tüketiminin yüzde 60’ına tarifede yer alan fiyat uygulanacak. Bunun üzerindeki kısım ise Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) tarafından işletilen Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası’nda (OTSP) 2022 Yılı Eylül ayının ilk 25 gününde oluşan Günlük Referans Fiyatların (GRF) aritmetik ortalaması uygulanacak. Enerji Günlüğü’nün söz konusu GRF verilerine dayanarak yaptığı hesaplamalar, söz konusu tüketici grubunun gaz faturasının eylül ayına göre yüzde 50’ye yakın artacağını gösteriyor. Bu durum, aynı tüketim miktarına sahip serbest bölge tüketicileri için de geçerli.
Şirket Faturalarında Yüksek Artış
BOTAŞ’ın yeni fiyatlandırma mekanizması ile yeni fiyat tarifesinden çıkan en kritik sonuçlardan biri de ağır sanayi kollarındaki şirketleri ilgilendiriyor. Yıllık 300 bin metreküpün üzerinde gaz çeken şirketlere tüketimlerinin yüzde 40’ına uygulanan GRF’ye endeksli fiyatlandırma yöntemi, bazı iş kollarındaki şirketlerde tüketimin tamamı için uygulanıyor. Eylül 2022 tarihindeki GRF ortalaması ile tarife tablosundaki rakamların karşılaştırılması halinde, söz konusu şirketlerin gaz faturaları önemli oranda artacak. Bu konumdaki Kademe-2 müşterileri altın, alüminyum, bakır, bor, çinko, demir/çelik, gümüş, krom, kurşun ve magnezyum üretimi ile petrol rafinerisi ve petrokimya sektörlerinde faaliyet gösteren şirketler olarak sıralanıyor. Bu şirketlerin ekim ayında kullanacağı gaza Eylül 2022’nin ilk 25 günündeki serbest piyasada oluşan günler referans fi yatların ortalaması uygulanacak.
