İsrail’in teknoloji yatırımları, Gazze işgali süreci ve yargı reformu protestolarının etkisiyle büyük düşüş yaşadı. 2022’de 16,9 milyar dolar olan teknoloji yatırımı, 2023’te yüzde 56 oranında azalarak 7,5 milyar dolara geriledi. Samsung’un çekilmesi bu düşüşü daha da derinleştirdi.
İsrail ekonomisinin lokomotifi olan teknoloji sektörü kan kaybetmeye devam ediyor. 7 Ekim’de tetiklenen Gazze işgali süreci başlamadan önce Netanyahu hükümetine karşı ülke çapında ve ülke dışında yapılan protestolar ve bu protestolara neden olan ‘yargı reformu’, İsrail’e yapılan teknolojik yatırımların azalmasına yol açmıştı. 2022 yılında 16,9 milyar dolar olan teknoloji yatırımı, 2023’te yüzde 56 oranında düşmüş, 7,5 milyar dolara gerilemişti.
İsrail ekonomisinin teknoloji sektörüne bağımlılığı son on yılda önemli ölçüde arttı. Sektör İsrail GSYİH’ya yüzde 18 katkıda bulunurken, bu oran ABD’de yaklaşık yüzde 10, AB’de ise yaklaşık yüzde 6. İsrail ekonomisi, toplam ihracatın yaklaşık yüzde 50’sini oluşturan teknoloji ürünleri ve ihracatının yanı sıra teknoloji vergilerinden de gelir sağlıyor.
İsrail’e yapılan teknolojik yatırımların düşüşü, geçtiğimiz ay Güney Kore’nin teknoloji devi Samsung Next’in İsrail’den çekilmesiyle devam etti.
Inside Telecom’da yer alan bir habere göre, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin, Gazze’deki toplu kıyımları nedeniyle İsrail aleyhine tutumu ve görevdeki aşırı sağcı hükümetin yargıyı kontrolü altına almaya çalışması, ülkedeki teknolojik yatırımların gerilemesine neden olarak gösterilen sebepler arasında.
LAPİD: BU HASARIN ONARILMASI YILLAR SÜRECEK
Temmuz 2023’te İsrail muhalefet lideri Yair Lapid şunları söyledi: “İsrail artık Start-Up Ulusu değil. Kriz yaşayan bir ulus. Bu siyasi, sosyal ve uluslararası bir kriz ama etkileri ekonomik olacak. … Yakın zamanda meydana gelen (ekonomik) hasarın bir kısmının onarılması yıllar alacaktır.”
Bazı teknoloji devleri İsrail’den geri çekilirken, bazıları da çalışanlarının sesini bastırmakla eleştiriliyor. Google geçtiğimiz günlerde, şirketin İsrail hükümetiyle yaptığı bulut bilişim anlaşmasını protesto eden iki düzineden fazla çalışanının işine son vermişti.
Çalışanlar, Google’ın New York ve Sunnyvale, Kaliforniya’daki ofislerinde protesto gösterileri düzenlediklerini ortaya çıkaran bir soruşturmanın ardından işten çıkarıldı. No Tech For Apartheid adlı organizasyon grubu tarafından X’te bildirildiğine göre çalışanlar, Sunnyvale’de Google Cloud CEO’su Thomas Kurian’ın ofisine girmişlerdi.
Olayla ilgili açıklama yapan bir Google temsilcisi, gösterilerin “şirket tarafından istihdam edilmeyen çeşitli kuruluşlar ve bireyler tarafından sürdürülen çabaların bir parçası olduğunu” söylemişti.
İşten çıkarmaları ağır bir dille eleştiren No Tech For Apartheid’ın açıklamasına göre Google ve Amazon, İsrail hükümeti ve ordusuna Nimbus Projesi adı altında bulut bilişim hizmetleri sunmak üzere 1,2 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı.
