Dünyanın dört bir yanında çıkan orman yangınlarıyla her yıl binlerce hektarlık alan yok oluyor. Tarihteki büyük yangınlarda doğa olayları rol oynasa da asıl başrolü insan kaynaklı hatalar daha çok ön plana çıktı
Ülkemizde sıcaklıkların artmasıyla birlikte orman yangınları da artmaya başladı. Günümüz teknolojileri ile yangınlara karşı önemli bir mücadele verilirken bazı yangınların ise tarihi süreç içerisinde insanları nasıl çaresiz bıraktığına da şahit olundu.
Dünyamız tarih boyunca orman yangınlarından etkilenmiş, birçok şehir tahrip olmuş ve yeniden inşa edilmek zorunda kalınmıştır. Dünya tarihinde en büyük orman yangınları hangileridir? Dünyada yaşanmış en büyük orman yangınlarının sonucunda neler oldu? Tarihin en büyük orman yangınları nerelerde oldu?
1871 CHİCAGO YANGINI
Büyük Chicago Yangını olarak da adlandırılan yangın 8 Ekim 1871 'den 10 Ekim 1871 tarihine kadar sürdü. Şehrin güneybatı tarafında, 137 Dekoven Caddesi'nde Patrick ve Catherine O'Leary'nin arazisinde bulunan bir ahırın içinde veya çevresinde başlayan yangının sebebinin bir inek olduğu iddia ediliyor. Büyük Chicago Yangını ile tahminen 300 kişi hayatını kaybetti ve 100.000 kişi evsiz kaldı. 17 binden fazla yapı yıkıldı ve yaklaşık 200 milyon dolarlık hasar meydana geldi.
1871 PESHTİGO YANGINI, ABD
Büyük Chicago yangını ile aynı anda başlayan Peshtigo Yangını Kuzeydoğu Wisconsin, Amerika Birleşik Devletleri'nden başlayıp Kapı Yarımadası'nın güney yarısının çoğu ve Michigan'ın Yukarı Yarımadası'nın bitişik kısımlarını da etkisi altına aldı. Etkilenen bölgedeki en büyük topluluk Peshtigo, Wisconsin oldu. Yangında 1 milyon 200 bin dönümlük alan yandı. Tarihteki en ölümcül yangınlar arasındadır. Ölüm sayısının 1.500 ile 2.500 kişi arasında olduğu tahmin ediliyor.
1966 BÜYÜK LONDRA YANGINI
2 Eylül 1666 Pazar günü Londra'nın orta kesimlerinde başlayan yangın üç gün sürüp ve 5 Eylül Çarşamba gününe kadar kenti etkisi altına aldı. Bu yangın kentin tarihindeki en büyük yangın felaketidir. Yangın bir ekmek fırınında başladı. Önlemlerin gecikmesi ve rüzgâr sebebiyle hızla yayıldı. Romalılar döneminden kalma kent duvarlarının içinde kalan Orta Çağ Londra'sını tahrip eden yangın soyluların yaşadığı bölge olan Westminster'ı ve dönemin kralı II. Charles'ın bulunduğu Whitehall Sarayı'nı ve gecekondu mahallelerini tehdit etti fakat yıkıma sebep olmadı. Felaket, hem Londra'ya ve hem de Londra ağır etkiler bıraktı. Felaketten sonra Londra, afetten önceki biçimine uygun olacak şekilde aynı cadde ve sokak planlar ile yeniden imar edildi.
1910 BÜYÜK ATEŞİ (BİG BURN), ABD
Büyük ateş, Büyük yangın ya da Şeytanın süpürge ateşi olarak da bilinir. 1910 yılının yazında çıkan yangın Kuzey Idaho ve Batı Montana, Doğu Washington ve Güneydoğu Britanya Kolombiya'sını etkisi altına aldı. Yanan alanlar arasında Bitterroot, Cabinet, Clearwater, Coeur d'Alene, Flathead, Kaniksu, Kootenai, Lewis ve Clark, Lolo ve St. Joe Ulusal ormanlarının büyük bir kısmı yer aldı. Büyük yangın ile 3 milyon dönüm arazi kül oldu. Çoğu itfaiyeci olan 87 kişi hayatını kaybetti.
1919 BÜYÜK ATEŞ, KANADA
1919'da Edmonton şehrinin kuzeyinde başlayan orman yangınında tam 5 milyon dönüm arazi kül oldu. Ahşap endüstrisinde kullanılmak için kesilen ağaçlarda alevlerin hızla yayılmasına neden oldu. Yüzlerce insan evini kaybetti. 11 kişi ise hayatını kaybetti.
1939 KARA CUMA YANGINI, AVUSTURALYA
13 Ocak 1939’da Avustralya’nın Victoria kentinde kuraklık şartları ve şiddetli rüzgarlarla çalı yangınlarının etkisiyle yaklaşık 5 milyon dönüm arazi yandı ve 71 kişi hayatını kaybetti. Bu yangından sonra toprak verimliliği ve su rezervleri de olumsuz yönde etkilendi.
1950 CHİNCHAGA YANGINI, KANADA
2 Haziran 1950'de Kanada'nın Britanya Kolombiya'sında başlayan küçük yangın, insan yaşam alanlarından on beş km uzaklıktaydı bu yüzden çok fazla önemsenmedi. Ancak yangın birkaç gün içerisinde Alberta'nın Chinchaga vahşi topraklarına kadar geldi. Tam 222 gün devam eden yangında 245 kilometre uzunluğunda bir orman şeridi kül oldu.
1989 MANİTOBA YANGINI, KANADA
1989 yılında, Kanada'daki Manitoba kır eyaleti, 8 milyon dönümlük alana yayılan korkunç orman yangınına maruz kaldı. Aşırı kuraklık ve insan faaliyetlerinin bir araya gelmesinin sebep olduğu yangında birçok ev ve diğer kişisel eşya yandı.
2003 SİBİRYA TAYGA YANGINI, RUSYA
Sibirya'da artan sıcaklıklar ve donmuş toprakların erimesi nedeniyle orman yangınları artmaya başladı. 2003 yılında tarihin en büyük orman yangını yaşandı. Sibirya Tayga yangınında tam 47 milyon dönümlük orman yanarak kül oldu. Uydu görüntülerinde tüm Avrasya'nın duman altında kaldığı görüntülendi. Bu yangın ozon tabakasının incelmesinde büyük bir rol oynadı.
2004 TAYLOR COMPLEX YANGINI, ABD
Alaska'da başlayan bu yangın tam 1 milyon 300 bin dönüm arazi yanarak kül olmuştur.
2010 BOLİVYA ORMAN YANGINI, BOLİVYA
18 Ağustos 2010'da 1,5 milyon hektarlık ormanın yanması nedeniyle Bolivya hükümeti Brezilya ve Arjantin'den su uçağı almak ve çıkan bu yangınların önüne geçmek için yardım istedi. Bolivya'da o yıl 47 binden fazla yangın meydana geldi. Yaklaşık olarak 4 milyon hektarlık alan yandı.
2014 KUZEYBATI TOPRAKLARI YANGINI, KANADA
2014 yılında Kanada'nın kuzeybatı topraklarında korkunç bir yangın yaşandı. Birden fazla alanda başlayan bu yangınların önce 3,5 milyon dönüm araziyi etkisi altına aldığı açıklandı. Daha sonra ise yangının tam 8,5 milyon dönüm araziyi etkilediği duyuruldu. Yangınlar o kadar büyümüştü ki Kanada'nın güneyindeki eyaletler, ABD'deki bazı eyaletleri ve yine birkaç Batı Avrupa ülkesinde hava kalitesi ciddi miktarda etkilendi.
2019-2020 AVUSTRALYA ORMAN YANGINLARI
Haziran 2019'da başlayan yangın 240 gün sürdü. Yaklaşık 8 milyon hektarlık alanı kapsayan ve ülkenin güneydoğusundaki başlayan orman yangınlarında 2500'den fazla bina kullanılmaz hale geldi. 28 kişi hayatını kaybetti.1,1 milyardan fazla hayvan yaşamını yitirdi.
