Son yıllarda, uzayda bulunan enkazlar oldukça büyük bir sorun haline geldi. Bugün uzayda yaklaşık 2 bin tane aktif çalışan uydu var, ancak şu anda uzayda bulunan 3 bine yakın uydu kullanılamaz halde.
Ayrıca bu uydulara 15 bin küçük parça ve 150 bin izi sürülemeyen enkaz parçası eşlik ediyor.
Üstelik önümüzdeki yıllarda, geniş kapsama alanı elde etmek ve düşük gecikmeli telekomünikasyon ve izleme hizmetleri sunmak üzere bu uyduların sayısı giderek artacak.
EN TEHLİKELİ UZAY ÇÖPLERİ BELİRLENDİ
13 farklı ülkeden uzman, Dünya yörüngesinde bulunan uzay çöplerinden en tehlikelilerini belirledi. Olası bir felaketin önüne geçilmesi için bir an önce bu büyük uzay çöplerinin mevcut yerlerinden kaldırılması çağrısı yapıldı.
Gelecek ay Uluslararası Uzay Kongresi'ne sunulacak çalışmada, aralarında Avrupa Birliği, ABD, Rusya, Japonya'nın da yer aldığı 13 ülke ve bölgeden 11 farklı ekip, Dünya yörüngesinde bulunan binlerce büyük boyutlu uzay çöpünü inceledi.
Çalışmanın amacı, çarpıştıkları yerde büyük boyutlu çöp yığını oluşturma riskine en fazla sahip olan cisimleri belirlemekti.
EN TEHLİKELİ UZAY ÇÖPLERİ RUSYA'YA AİT
Belirlenen en tehlikeli 50 uzay çöpü listesinde; 35'i roket, 8'i uydu olmak üzere 43 Rus yapımı parça yer alıyor.
Listenin ilk 20 sırasında yer alan cisimler, Sovyetler Birliği ve Rusya'nın 1987 ile 2007 arasında uzaya yolladığı büyük roketlerden oluşuyor. Bu SL-16 R/B roketlerinin her biri 900 ton ağırlığında ve 800 kilometre irtifada bulunuyor.
Ayrıca toplamda 14 bin 403 adet artık uzay mekiği bileşeni ve aktif olmayan uydusu bulunan Rusya, en fazla uzay çöpüne sahip ülke konumunda.
OLASI ÇARPIŞMA TEHLİKELİ OLABİLİR
ABD''li ulusal güvenlik ve uzay şirketi Centauri direktörülerinden Darren McKnight, bu roketlerden ikisinin çarpışması sonucu açığa çıkabilecek enkaz miktarının yıkıcı sonuçlar getirebileceğini söyledi.
McKnight, "9 tonluk iki cisim çarpışırsa tek seferde Dünya'nın alçak yörüngesindeki enkaz sayısı ikiye katlanır. Olabilecek en ciddi olay bu. Bu bir yıl içinde milyonda bir değil, binde birlik ihtimal diliminde." dedi.
Listedeki diğer tehlike düzeyi yüksek nesneler arasında Avrupa Uzay Ajansı'nın 2002'de uzaya yolladığı ve şu anda aktif olmayan yaklaşık 8 ton ağırlığındaki ENVISAT uydusu, 2001'de uzaya yollanan Rus yapımı Meteor 3M uydusu ve Japonya'nın 1996 ve 2002'de uzaya yolladığı ADEOS I ve ADEOS II uyduları bulunuyor.
UZAYI EN ÇOK KİRLETEN 5 ÜLKE
Toplamda 14 bin 403 adet artık uzay mekiği bileşeni ve aktif olmayan uydusu bulunan Rusya, en fazla uzay çöpüne sahip ülke konumunda.
İkinci sırada ise 8 bin 754 uzay çöpüyle ABD bulunurken, 4 bin 688 parça ile Çin üçüncü sırada.
Dördüncü ve beşinci sırada ise sırasıyla 994 ve 517 uzay çöpüne sahip Fransa ve Hindistan yer alıyor.
Bütün bu verilere ek olarak, araştırmacılar uzayda biriken çöp miktarının son birkaç yılda iki kattan fazla arttığını söylüyor.
AVRUPA UZAY AJANSI, UZAYDAKİ ÇÖPLERİ TEMİZLEMEK İÇİN ARAÇ GÖNDERECEK
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 2025 yılında yeni bir uzay görevi başlatacak. Şirket, uzaydaki çöpleri toplamak ve uzayı temizlemek için 4 kollu bir araç fırlatmaya hazırlanıyor.
Bu görev için ClearSpace adlı bir İsviçre şirketi ile ortaklık kuran Avrupa Uzay Ajansı, uzaydaki enkaz sorununu çözmeyi planlıyor.
Ayrıca StartRocket adlı girişim, uzay çöplerini temizlemek için Foam Debris Catcher adını verdiği bir grup küçük ve otonom uydudan yararlanmayı planlıyor.
Bu uyduların, yapışkan bir polimer köpükle uzay çöplerini yörüngeden toplaması düşünülüyor.
Yörüngede toplanan çöplerin, daha sonra Dünya'ya yönlendirilerek atmosferde yakılması hedefleniyor.
StartRocket, hali hazırda hem Dünya’da hem de uzayda iki aşamalı bir dizi deney gerçekleştiriyor.
