1878'de Elmalı'da doğdu. İslam alimi, tercüman ve hattattır. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında ve Cumhuriyet Dönemi'nde yaşadı. Türkçe Kur'an tefsirlerinden birini telif etti.
Hayatı
1878'de Antalya'nın Elmalı kazasında doğdu. Ailesi aslen Burdurlu olup, babası Hoca Numan Efendi'dir. Numan Efendi daha küçük yaşlardayken Burdur'un Gölhisar kazasının Yazır köyünden ayrılarak Elmalı'ya geldi. Tahsilini orada tamamlamasının ardından Şeriye Mahkemesi başkâtibi oldu. Annesi Elmalı alimlerinden Esad Efendi'nin kızı Fatma hanımdır.
Türkçe’nin yanı sıra Arapça ve Farsça ile şiir yazacak kadar üst seviyede bir bilgiye sahipti. Ancak yazılarında sade bir Türkçe kullandı. Bunların yanı sıra Fransızca da bilmektedir. "El-metalip ve'l-mezahip" adında Fransızcadan tercüme ettiği bir felsefe tarihi kitabı vardır.
Eğitimi
Muhammed Hamdi Yazır, ilk ve ortaokul tahsilini Elmalı Rüşdiye Mektebi'nde gördü. Hafızlığını da tamamladıktan sonra, Arapça okudu ve İslami ilimleri öğrenmek için, dayısı ile birlikte 1895'te İstanbul'a geldi. Kayserili Mahmud Hamdi Efendi'nin Beyazıt Camii'ndeki derslerine devam etti. Fıkıh derslerinin yanı sıra devrin ileri gelen değerli hocalarından ders görerek icâzet aldı.
Mekteb-i Nuvvab'a girdi. Buradan birincilikle mezun olarak kadılık icazeti aldı. 1905'ten itibaren Beyazıt Camii'nde talebelere ders vermeye başladı ve 1908 yılına kadar burada devam etti. Bu arada Şeyhülislamlık'ta Mektubi Kalemi'ne dahil edildi. Bir yandan da Nuvvab'da ve Mülkiye Mektebi'nde ders okutmayı sürdürdü. 1908 yılında dersiâm oldu. Bunların yanı sıra hat dersleri aldı. Kuran Tefsiri yazmak üzere görevlendirildi.
1909 yılında Mülkiye Mektebi'nde Ahkâm-ı Evkâf ve Arâzî dersleri okuttu. Aynı yıllarda Mekteb-i Kuzât'ta "Fıkıh" dersleri verdi. Daha sonra Darü'l-Hikmeti'l-İslâmiye üyeliğine ve bir müddet sonra da başkanlığına tayin edildi. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Evkaf-ı Hümâyun nazırlığında bulundu ve bu sırada Âyan Meclisi üyesi oldu.
Vefatı
Elmalılı Hafız Muhammed Hamdi Yazır, uzun zaman devam eden kalp yetmezliği rahatsızlığından ötürü Erenköy'de 27 Mayıs 1942'de vefat etti. Kabri Sahrayıcedid Mezarlığı'ndadır.
Eserleri
- Hak Dini Kur'an Dili
- İrşadü'l-Ahlaf fi ahkami'l-evkaf
- Muhammed'in Dini İslam
- Metalib ve Mezahib (Tercüme)
- İstintaci ve İstikrai (Tercüme)
