Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, Beşşar Esed rejimi güçlerinin Suriye'de 9'uncu yılına giren iç savaşta sivillere yönelik cinayet, işkence ve tecavüz gibi eylemlerini sürdürdüğünü belirterek, rejimin savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlediğine dair makul kanıtlar olduğunu bildirdi.
Komisyonun, 11 Ocak-1 Temmuz döneminde Suriye'deki insan hakları durumuna ilişkin hazırladığı 25 sayfalık raporu açıklandı.
Raporda, "Suriyelilerin her gün öldürülmeye devam edildiğinin" ve "ağır insan hakları ihlallerine maruz kaldıklarının" altı çizildi.
Özellikle Esed rejiminin sivillere yönelik saldırılarının örnekleriyle aktarıldığı raporda, rejim güçlerinin işkence, tecavüz ve cinayet gibi suçlara imza attığı kaydedildi.
"Zorla kaybetme, cinayet, işkence, cinsel şiddet ve gözaltındaki ölümler" gibi suçların Esed rejiminin artık bir "devlet politikası" haline geldiği vurgulanan raporda, rejimin insanlığa karşı suçlar işlediğine dair makul gerekçeler olduğu bildirildi.
Ayrıca raporda, bu suçların bazılarının savaş suçu teşkil edebileceğine de işaret edildi.
YPG/PKK'ya tepki
Terör örgütü YPG/PKK'nın, Suriye'nin Haseke ilinde işgal altında tuttuğu Hol Kampı'ndaki insani drama da dikkat çekilen raporda, 12 yaşın altındaki yaklaşık 35 bin çocuğun hukuki haklarından mahrum bırakılarak "insanlık dışı" şartlarda tutulduğu ifade edildi.
Komisyon, ilgili ülkeleri başta anneleriyle kamplarda tutulan çocuklar olmak üzere kendi vatandaşlarını bir an evvel geri almaya çağırdı.
Raporda, ülkede derinleşen ekonomik kriz ve yaptırımların yanı sıra yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının da Suriyelilerin geleceğe dönük umutlarını azalttığı belirtildi.
Ülkede yaşam koşullarının "içler acısı" olduğu vurgulanan raporda, durumun daha da kötüleştiği uyarısı yapıldı.
Ayrıca, rejim kontrolündeki bölgelerde sivillerin evlerine dönmelerinin engellendiği ve mülkiyet hakları ile diğer sosyal ve ekonomik haklarını kullanmalarının kasıtlı engellendiği kaydedildi.
Raporda, ülkede savaşan tüm tarafların savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlediğinin altı çizildi. Suriye Milli Ordusunun da (SMO) muhtemel savaş suçlarına karışmış olabileceği belirtildi.
Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu Başkanı Brezilyalı Paulo Pinheiro, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, "Çatışmanın tüm taraflarını, özellikle sürdürülebilir bir barışa ulaşma konusunda tavsiyelere kulak vermeye çağırıyorum. Neredeyse on yıldır kadınları, erkekleri, erkek çocukları ve kızları koruyun çağrıları görmezden gelindi. Bu çatışmada temiz el yok ama statüko da böyle devam edemez.” değerlendirmesinde bulundu.
Komisyon raporu, 538 kişiyle yapılan mülakat, uydu görüntüleri ve diğer kanıtlara dayandırılarak hazırlandı.
Rapor, BM Cenevre Ofisi'nde devam eden BM İnsan Hakları Konseyinin 45'inci oturumuna sunulacak.
Komisyon, 7 Temmuz'da açıkladığı raporda da Esed rejiminin İdlib ve çevresinde sağlık kuruluşları ve sivil unsurları vurarak savaş suçu işlediğine dair makul kanıtlar olduğunu, Rusya Hava Kuvvetlerinin de İdlib'de misket bombası kullanarak ve sivil unsurlara gelişigüzel saldırılar düzenleyerek savaş suçları teşkil eden eylemlerde bulunduğunu duyurmuştu.
