Atilla Özsever yazdı…
İngiltere’de 300 binden fazla üyesi olan hemşireler sendikası (RCN), 106 yıllık tarihinde ilk kez greve çıkıyor. İngiliz hemşirelerin greve çıkmasında, uzun çalışma süreleri, yetersiz ücretler ve emeklilik haklarındaki kayıplar etkili oldu.
Hemşireler sendikası, 15 ve 20 Aralık 2022 tarihlerine grev eylemini gerçekleştirecek. Bu grevler, Birleşik Krallık’ta (İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda) ulusal sağlık hizmetlerinin en büyük iş bırakma eylemi olacak.
Hemşireler, grev günlerinde 08.00-20.00 saatleri arasında sadece acil servislerde hizmet verecek, rutin hasta bakımları ise yapılmayacak.
Kraliyet Hemşire Koleji (RCN) Sendikası Genel Sekreteri Pat Cullen, düşük ücret ve fazla çalışma koşulları nedeniyle greve çıkan hemşireler için “Öfke eyleme dönüştü, üyelerimiz ‘artık yeter’ diyor” ifadesini kullandı.
Hemşire sendikası, yüzde 14 düzeyindeki fiyat endeksi karşısında yüzde 19’luk bir ücret artışı talep ediyor. İngiliz Hükümeti, sendikanın bu talebi karşısında İngiltere’deki hemşireler için yüzde 5, Galler’de de yüzde 8’lik bir ücret artışı önerisinde bulundu. İngiltere’deki yıllık enflasyon ise, yüzde 11.1. Ancak perakende fiyat endeksi yüzde 14’ü aşmış durumda.
İNGİLİZ HEMŞİRELER, GÜNDE 12 SAAT ÇALIŞIYOR
İngiltere’deki hemşireler ve sağlık personeli, günde 12 saat çalışmalarına rağmen en az 300 bin personel açığı bulunuyor. Sendikalar, bu açığa karşın hükümetin yeni personel istihdam etmediği gibi özelleştirmeye başvurduğunu belirtiyorlar.
Yine İngiltere ve Galler’de maaş zammı ve ağır çalışma koşulları nedeniyle 10 binden fazla ambulans personeli ve acil servis çalışanı da, 21 ve 28 Aralık’ta greve gitme kararı aldı.
Öte yandan bu kış İngiltere’de sağlıktan, ulaşıma, eğitimden posta hizmetlerine dev bir grev dalgası söz konusu. Belirtilen sektörlerdeki uyuşmazlık nedeniyle grevler peşi sıra geliyor.
Enflasyonun son 40 yılın en yüksek seviyesine çıktığı ve hayat pahalılığının arttığı bir dönemde, ücret zammı, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve emeklilik hakları için yapılacak grevlerin yaşamı sekteye uğratması bekleniyor.
Hükümet yetkilileri de, grev kararları karşısında orduyu devreye sokma hazırlığı içinde bulunuyor. Sağlık başta olmak üzere diğer sektörlerde de greve çıkan personelin yerine askerlerin görev yapması için çalışmalara başlandı.
TÜRK HEMŞİRELER DE, HAFTADA 60 SAAT ÇALIŞIYOR
KESK’e (Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu) bağlı SES (Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası) Eş Genel Başkanı Gönül Adıbelli, Türkiye’de de hemşirelerin İngiliz meslektaşlarıyla hemen hemen aynı sorunları yaşadıklarını söyledi.
Gönül Adıbelli, “Covid’le beraber sağlık çalışanlarının, hemşirelerin fazla mesai sorunları daha da arttı. Personel yetersizliği nedeniyle bir hemşire, 2-3 arkadaşının işini yükleniyor. Haftada 40 saatlik çalışma süresi 60-70 saate kadar çıkıyor” dedi.
Hemşirelerin ekonomik yönden geçinemedikleri için fazla mesai yapmak zorunda kaldıklarını da ifade eden Başkan Adıbelli, “Arkadaşlarımız hem uzun süre çalışıyorlar, hem risk altında görev yapıyorlar, öte yandan kadın oldukları için ev işleriyle de meşgul olmak zorundalar. Tüm bu faaliyetler, bir tükenmişlik sendromuna yol açıyor” diye konuştu.
SES Eş Başkanı Adıbelli, greve çıkan İngiliz sendikasından da davet aldıklarını ancak 17 Aralık’ta KESK’in Ankara’da mitingi olması nedeniyle bu davete katılamayacaklarını belirtti.
ÖZEL SEKTÖR HEMŞİRELERİ ÖRGÜTSÜZ
SES, kamu kesiminde örgütlü, 26 bin üyesinin yarıya yakınını, yani 12 binini hemşireler oluşturuyor. Kamu hastanelerinde çalışan hemşireler, devlet memuru statüsünde oldukları için yasal anlamda grev hakları yok.
Türkiye’de 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak özel hastanelerde ve çeşitli kurumlarda çalışan hemşireler ise örgütsüz konumda, yani işveren baskısı nedeniyle sendika üyesi değiller.
Öte yandan Türk Hemşireler Derneği de, ülkemizdeki hemşirelerin yaşadığı 20 sorun içinde fazla mesai, uzun çalışma saatleri ve aşırı iş yüküne bağlı tükenmişlik sendromunun önemli bir yer tuttuğunu açıkladı.
FAZLA ÇALIŞMA: İKİNCİ ÖNEMLİ SORUN
DİSK’in “Türkiye İşçi Sınıfının Görünümü” adlı 2021 tarihli araştırmasında da, işçiler açısından çalışma yaşamının ikinci en önemli sorununun çalışma sürelerinin uzunluğu ve fazla mesai olduğu ortaya çıktı.
Bu araştırmada, çalışma yaşamının en önemli sorunu olarak düşük ücret belirtiliyor. İkinci sırada, çalışma saatlerinin uzunluğu ve fazla mesai, üçüncü sırada ücretlerin düzenli ödenmemesi, dördüncü sırada işi kaybetme korkusu ve beşinci sırada da çalışma saatleriyle sosyal ve aile yaşamının uyuşmaması ifade ediliyor.
Yine aynı araştırmada, işçilerin yüzde 59.3’ü haftada 46 saatin üzerinde çalışıyor. Oysa haftalık çalışma süresi, yasal olarak 45 saat. İşçilerin yüzde 80’i de, fazla mesai ücretinin ödenmemesinden şikayetçi.
OECD rakamlarına göre ise, Türkiye’de çalışanların yüzde 15.1’i, haftada 60 saat ya da daha fazla saat çalışıyor. Haftalık 50 saat ve daha fazla çalışanların oranı ise, yaklaşık yüzde 25. İşçilerin örgütsüz olması ve ücretlerin düşüklüğü, fazla mesainin gönüllü değil zorunlu olmasına sebebiyet veriyor.
