ABD Merkez Bankası (Fed) piyasaların beklentileri doğrultusunda 3 yıl aradan sonra önceki gün ilk faiz artırımını yaptı ve 40 yılın zirvesine tırmanan enflasyonla mücadele sürecinin düğmesine resmen basmış oldu. ABD'de enflasyon enerji ve gıda fiyatlarındaki artışın da etkisiyle şubatta yüzde 7,9 ile 40 yılın zirvesine tırmanmıştı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali de merkez bankalarının işini enerji, hammadde ve gıda fiyatlarında artışlara neden olarak zorlaştırıyor ancak merkezler enflasyonla mücadelede kararlı adımlar atmaya devam ediyor.
Birleşik Krallık, Norveç, Yeni Zelanda ve Kanada, enflasyonla mücadeleye ABD'den de önce başlayan gelişmiş ekonomiler olurken, manşet enflasyonun yüzde 4,5 ile 1993'ten bu yana en yüksek düzeyde seyrettiği İsveç'te de merkez bankası planlanan ilk faiz artışını beklenenden daha erken yapacağının sinyalini verdi. 1 Mart toplantısında faize dokunmayan Avustralya da varlık alım programını geçtiğimiz ay sonlandırmıştı.
Kronik deflasyon sorunu yaşayan Japonya ve enflasyonun yüzde 2,2 ile 14 yılın zirvesinde olduğu İsveç ise gelişmiş ekonomiler arasında en güvercin politikalar izleyen merkez bankaları olarak öne çıkıyor. Gelişmekte olan ülkelerde ise Brezilya, Peru, Kolombiya, Güney Afrika, Şili, Arjantin, Güney Kore, Meksika, Rusya 2022 yılı içinde enflasyonla mücadele için faiz artırımına gitti. Bu ülkelerin büyük bir kısmında reel faiz halen negatifte.
Faiz artıran artırana
Kovid-19 pandemisinin küresel tedarik zincirlerini sıkıştırmaya devam etmesi, Çin'de tekrar uygulanmaya başlayan geniş ölçekli karantinalar ve tüm dünyada gıda, enerji ve hammadde fiyatlarını yükselten Rusya- Ukrayna savaşı, zaten sıkılaşma döngüsüne giren küresel merkez bankalarının enflasyonla mücadele amacıyla faiz artırımlarına devam etmesine neden oluyor.
Perşembe günü Birleşik Krallık Merkez Bankası (BoE) başta olmak üzere, birçok gelişen ülke merkez bankasının faiz toplantısı vardı.
Rusya, Japonya ve Endonezya hariç tüm toplantılardan faiz artırım kararı çıktı.
- Birleşik Krallık Merkez Bankası faizi 25 baz puan artırarak politika faizini yüzde 0,75'e yükseltti.
- Brezilya Merkez Bankası faizi 100 baz puan daha artırarak politika faizini yüzde 11,75'e yükseltti.
- Suudi Arabistan politika faizini 25 baz puan artırdı. Ters repo faiz oranı yüzde 0,75, repo faiz oranı yüzde 1,25.
- Katar Merkez Bankası faizi 25 baz puan artırarak yüzde 1,25'e çıkardı.
- Hong Kong faizi 25 baz puan artırarak yüzde 0,75'e yükseltti.
- Özbekistan Merkez Bankası faizi 300 baz puan artırarak yüzde 14'ten yüzde 17'ye çekti.
- Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası, mevduat faizi oranını 25 baz puan artırarak yüzde 1,75'e çıkardı.
- Tayvan Merkez Bankası sürpriz şekilde gösterge faiz oranını 25 baz puan artırarak yüzde 1,375'e yükseltti.
- Endonezya Merkez Bankası, 7 günlük ters repo oranını değiştirmedi yüzde 3,50'de sabit tuttu. Endonezya yüzde 2,2'lik enflasyon ile reel faizin pozitif olduğu az sayıda ekonomiden biri.
- Rusya Merkez Bankası, politika faizini yüzde 20'de sabit tuttu. Reuters anketine katılan ekonomistler politika faizinin yüzde 20'de sabit tutulmasını bekliyorlardı.
- Japonya Merkez Bankası (BoJ), faizlerde ve para politikasında değişikliğe gitmedi. Politika faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1'de bırakan banka, sınırsız miktarda devlet tahvili, yıllık 12 trilyon yen borsa yatırım fonları ve yıllık 180 milyar yen Japon gayrimenkul yatırım fonları alımına devam edeceğini duyurdu.
