İsrail ve Filistin'de korkunç ve trajik bir dram yaşanıyor. Bu, İsrailliler ve Filistinlilerin her biri kendi yollarıyla yıkıcı şiddetle meşgul oldukları bir ölüm dansıdır.
ABD medyası son haftalarda öldürülen 14 İsrailliye odaklandı. Ancak İsrail güçleri Filistin köylerine gece baskınları düzenlediği ve protestoculara gerçek ateşle karşılık verdiği için, Filistinliler son birkaç ayda 70'den fazla kişinin ölümüne ve çok daha fazlasının yaralanmasına neden olan şiddetin kurbanı oldular. Aynı süre zarfında, çoğu hiçbir suçlama olmaksızın yüzlerce Filistinli tutuklandı ve gözaltına alındı. Toprak hırsızlığı ve Filistinlilerin evlerine el konulmasından, İsrailli yerleşimcilerin her gece düzenlediği şiddet eylemlerine veya Filistinlilerin, İsraillileri otobüs duraklarında veya kontrol noktalarında bıçaklamalarına veya kurşunlamasına kadar, İsrail provokasyonları patlak verebilir. Ama provokasyonlar ve niyetler ne olursa olsun bu şiddetten iyi bir şey çıkmaz. Bu çatışmadan öğrenmemiz gereken bir şey varsa, o da Filistinlilerin şiddetinin İsrail işgalini veya baskısını sona erdirmediği gibi, daha fazla İsrail baskısı veya şiddetinin Filistinlilerin işgale karşı direnişini sona erdirmediğidir. Öğrenmemiz gereken başka bir şey daha varsa; şiddet tam tersini üretti. Son birkaç on yılda işgal yoğunlaştı ve İsrail siyaseti o kadar sertleşti ki Filistinlilere karşı adaletle hareket etmeye meyilli bir hükümet koalisyonu hayal etmek bile imkansız. Aynı zamanda, işgalin gaddarlığı ve açgözlülüğü Filistinlilerin tutumlarını sertleştirdi, aşırılıkçı akımları güçlendirdi ve bazılarını şiddetli çaresizlik eylemleri gerçekleştirmeye itti.
Bu trajik ölüm dansını örtbas etmeye çalışanlar, şiddetten zevk alanlar veya onu haklı çıkarmaya çalışanlardır. Geçen bu kanlı hafta boyunca bazı Arap yorumcular, Filistinlilerin İsraillilere yönelik saldırılarına "kahramanca direniş eylemleri" diyerek övgüde bulundular ve bu katliamların İsraillileri "korkudan sinmesine" yol açtığını söyledi. İsrail yandaşları ise baskıyı alkışlayarak Filistinlileri “yıkmak” için daha güçlü tedbirler istediler. Bazıları daha fazla kitlesel tutuklama veya yoğun yerleşim geliştirme çağrısında bulundu ve yalnızca daha sert önlemlerin şiddeti sona erdireceğini savundu. Her iki görüş de tamamen yanlış. Ancak hiçbir ders alınmadan ve her iki tarafın davranışları, diğerinin korkularına dönüşmeden devam ediyor ve yeni bir öfke, intikam ve şiddet turuna zemin hazırlıyor. İkinci intifada sırasında, şiddet (tam anlamıyla) bir çıkmaz sokak olduğu için yeni bir stratejiye ihtiyaç duyulduğu konusunda uyardım - bir hedef tanımlayan ve ardından bu hedefe götürecek bir dizi taktik geliştiren bir strateji. Filistinlilerin öfkesinin gerçek ve haklı olduğunu anladım. Ama intikam bir strateji değildir. Bu, bazılarına anlık bir tatmin duygusu yaşatabilir, ancak tarih göstermiştir ki, işgalci gücü tekeline aldığı için, tepki verdiğinde bunu orantısız bir şekilde yapar ve her bir kayıp için yüzlerce can alır. Şiddet daha fazla şiddeti doğurur. Bir Filistinli lider bana şunları söyledi: “Taş kullandığımızda bizi vuruyorlar. Silah kullandığımızda, ağır silahlar getiriyorlar. Ve roket attığımız zaman bizi jetlerle bombalıyorlar.” Ders: Kullanılan taktikler hedefinizi ilerletmiyorsa, bir strateji oluşturmazlar. O zamanlar, Filistin liderliğinin de fark edilebilir bir stratejisi olmadığını belirtmiştim. Yeni bir BM kararı için yapılan çağrılar asla bir çözüm sağlamayacaktır çünkü ABD, iç politika gerekçeleriyle bunu engelleyecektir. AB'ye güvenmek de anlamsızdı çünkü AB zayıf ve kararsızdı ve bağımsız hareket edemediğini kanıtlamıştı. Ruslar, Çinliler ve “bağlantısızlar” işgali kınayan kararlar almak için güvenilebilir, ancak ABD ile dogrudan yuzlesmeye ilgileri olmadığı için sundukları çözümler bastırdıkları paralar kadar degerli degildi. Ve uluslararası hukuka veya “meşruiyete” yapılan başvurular, yürürlükte bir yaptırım mekanizması olmadığı için boştu. İntikam bir strateji değildir, ancak adaletsizlikten şikayet etmek veya dişsiz kararlar almak da değildir. Ne İsrail ne ABD ne de BM kendi kendine değişmeyecek. Bu nedenle Filistinliler neyi değiştirebileceklerini belirlemeli ve bu değişikliği üretecek bir yol belirlemelidir. Stratejinin tanımı budur.
Martin Luther King bir keresinde, daha güçlü bir düşmanla karşı karşıya kalındığında, asla onların gücüne katılmaması gerektiğini gözlemlemişti. Bunun yerine onların güçlerini zayıflığa dönüştürmek için 'jiu jitsu' kullanın. O zaman önerdiğim ve tekrar önerdiğim şey, şiddet içermeyen kitlesel bir direniş kampanyası.
Filistinliler geçmişte böyle bir yaklaşımı denediler, örneğin Temmuz 2017'de El Aksa'da. Ve Filistin genelinde haftalık olarak şiddet içermeyen direniş örnekleri görülüyor. İhtiyaç duyulan şey, böyle bir çabayı büyütmek ve sürdürmek, onu Filistin direnişinin yeni tanımı yapmak. Bu yeni stratejiyi tasarlamak için hareket eden ve her türlü ters-üretken şiddeti kontrol etmek için gerekli disiplini empoze eden Filistin liderliğinin birleşik desteğini gerektirecek.
Nasıl oynanacağını düşünün. İsrailli muhafazakarların şiddeti kışkırtma girişiminde bulunmaları muhtemeldir. Göstericileri vurabilir ve daha fazla tutuklama yapabilirler. Ancak şiddetsizlik devam ederse, İsrail hükümetini ne askeri gücünün ne de propaganda kampanyalarının fethedemeyeceği bir çıkmaza sokacak. Mağduriyet iddiasında bulunamayacaklar. Ve güçlendirilmiş bir Filistin seçim bölgesini yenemeyecekler. Böyle bir kampanyanın İsrail ve ABD siyaseti üzerinde dönüştürücü bir etkisi olacaktır. Şiddetsizliğin gücü budur. Durumu tersine çevirir, güçlüyü zayıflatır, mazlumları güçlendirir.
Bunu yapmak hiç şüphesiz zor olacaktır. Ama denenmeli çünkü bugüne kadar yapılanlar işe yaramıyor ve yeni bir yaklaşıma şiddetle ihtiyaç var.
Dr James Zogby, Arap Amerikan Enstitüsü'nün başkanı ve The National'da köşe yazarıdır.
