Maraş depreminin sonuçlarının ekonomik ve toplumsal olmasının yanında siyasi de olacağını yazan Financial Times, Erdoğan’ın 99 depremi sonrası iktidara geldiğini hatırlattı. 17 Ağustos 1999’da meydana gelen depremin Erdoğan’a iktidar yolunu gösterdiğine dikkat çekilen dergide Maraş depremindeki yetersizliğinse Erdoğan’ın seçimi kaybetmesine sebep olabileceği yazıldı.
Dünyanın en önemli finans yayınlarından biri olan Financial Times, Türkiye ve Suriye’de on binlerce kişinin ölümüne sebep olan depremlerin ekonomik, toplumsal ve siyasi sonuçlarının uzun süre devam edeceğini kaydetti. Kahramanmaraş depremlerinin iktidara doğuracağı sonuçları ele alan dergide Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidara gelmesinde 1999 Gölcük depreminin önemli rol oynadığına dikkat çekildi. Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından vatandaşlar tarafından AK Parti hükümetine yönelik olan öfkenin, kendisinin 2023 yılında kaybetmesine sebep olabileceği ifade edildi.
David Pilling, gazete için kaleme aldığı makalede Haiti, Japonya ve yine Türkiye’de geçmişte yaşanan depremlerde gördüklerinin, çekim ekipleri afet bölgelerini terk ettiğinde gerçekten inşa sürecinin başladığını ve doğal afetin uzun vadeli maliyetinin ortaya çıkmaya başladığını gösterdiğini belirtti.
Makale için değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, doğal afetlerin siyasi ve ekonomik sonuçlarının öngörülmesinin zor olduğunu söylerken; etkilerin kamu finansına zarar verebileceğini, kalkınma önceliklerini değiştirebileceğini, hatta iktidarlar devirebileceğini ifade etti.
‘DEPREM HER ŞEYİ MAHVETTİ’
Port-au-Prince’teki Quisqueya Üniversitesi’nin rektörü Jacky Lumarque, 2010’da ABD verilerine göre 300 bin kişinin ölümüne sebep olan depremle ilgili, “İyi yoldaydık ancak deprem her şeyi mahvetti” dedi.
Depremden sonra Haiti’nin başkenti toparlanamadı. Güvenlik çöktü ve Port-au-Prince’in büyük bölümü bugün silahlı çeteler tarafından kontrol ediliyor.
Pilling, başka bir örnek olarak 1972’deki Nikaragua depremini gösterdi. Nikaragualı diktatör Anastasio Somoza deprem sonrası süreçte müdahalede yetersiz kaldı ve yönetiminin yardım paralarını çaldığı iddia edildi. Yaşananlar, 7 yıl sonra 1979’da rejiminin çökmesine giden olayları tetikledi.
’99 DEPREMİ ERDOĞAN’A YOLU AÇTI’
Pilling ayrıca, 1999 Gölcük depreminde hükümetin müdahalesinin yetersiz kalmasının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a iktidar yolunu açtığına dikkati çekti.
Türkiye’nin bir seçim senesinde olduğuna dikkat çeken Pilling, “Hükümetin depreme yeteri kadar hazır olmaması ve bina yönetmeliklerine uyulması konusunda esnek davranılmasına yönelik öfke, Erdoğan’ın siyasi çöküşüne katkı sağlayabilir” yorumunda bulundu.
Makalede imar afları sayesinde son 20 yılda güvensiz binaların dikilmesine izin verildiği vurgulandı.
