Petrol alıcıları Tel Aviv gemilerinden kaçınıyor. Füze tehdidi sigorta primlerini 10 kat artırıyor. Şirketler, karasulara girmekten kaçınmayı tavsiye ediyor
Gazze savaşının yalnızca kara harekatından ibaret değil, zira savaşın dördüncü haftasında denizin de savaş alanına dahil olduğu görülüyor.
Kızıldeniz’deki Tel Aviv gemilerini hedef alan tehditlerle eş zamanlı olarak Hamas, İsrail’in deniz hedeflerine karşı ilk kez kullanılan torpidoyu tanıtırken, S&P Global Platts’ın yakın tarihli bir raporuna göre, Asya genelinde petrol ve rafine ürün alıcıları, İsrail’e ait tankerleri kullanmaktan kaçınıyor.
Çatışmaların devam etmesi ve Orta Doğu bölgesini kapsayacak şekilde genişlemesi halinde savaş risklerine karşı sigorta primlerinde olası artışa ilişkin endişeler de sürüyor.
Küresel ajansın bildirisi Güney Kore, Norveç ve Singapurlu denizcilik şirketlerinden alınan verilere dayanıyor.
Bu veriler, tankerlerin hareket ettiği coğrafi bölgenin risk içerdiğini ve gemiciliğin ciddi baskı altında olduğu bir dönemde savaş riski primlerinin artmasının beklendiğini söylüyor.
Bu verilere göre Aşkelon limanı gibi İsrail limanlarına yanaşan gemilerin savaş risklerine karşı sigorta primleri son üç haftada arttı.
Ayrıca çatışmanın büyümesi halinde bu primlerin hızlı bir şekilde artacağı yönündeki uyarılar da artıyor.
Umman Körfezi, birkaç yıldır deniz sigortası açısından yüksek riskli bir bölge olarak sınıflandırıldı ve bu da petrol ithalatçılarının savaş riskleri için her yıl milyonlarca dolar ek prim ödemesine neden oldu.
Bu primler, tankerin büyüklüğüne, yaşına, kapasitesine ve yüksek riskli bölgede geçirdiği sürenin uzunluğuna bağlı olarak tankerden tankere değişiklik gösteriyor.
Limanlara ekonomik darbe
ABD kurumlarının muhtırası, uzun bir tankerle Kuzey Asya’ya yapılacak tek bir seyahat için ek savaş riski ödeneğinin, toplam her yedi gün için 5 bin ila 60 bin $ arasında değişebileceğini belirtiyor.
Ayrıca muhtıraya göre bu süre boyunca her ilave 12 saat için oransal olarak ek bir miktar ödeniyor.
Geçen hafta Tayvanlı konteyner nakliye şirketi Evergreen, İsrail’in güney kıyısındaki Aşdod limanına giden bir sevkiyatta mücbir sebep ilan eden ilk şirketlerden biri oldu.
Savaş nedeniyle güvensiz durumun devam ettiğine dikkat çekilirken gemi, daha sonra kuzeydeki Hayfa limanına yönlendirildi. Şirket daha sonra tüm gemilerinin yönlendirileceğini duyurdu.
Gazze Şeridi sınırına 40 km uzaklıkta bulunan Aşdod limanı, ithalat ve ihracat da dahil olmak üzere İsrail’in toplam deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 40’ından sorumlu.
Koruyucu barınaklarla donatılan, karada ve denizde Demir Kubbe hava savunma füze sistemiyle korunan liman, bu savaşın başladığı 7 Ekim’den bu yana ekonomik darbeye maruz kaldı.
Aynı şekilde Hayfa Limanı’ndan başta tahıl, petrol ve hammaddeler olmak üzere yılda 30 milyon ton mal geçiyor.
İsrail, tüketim malları ve temel gıda maddelerine olan talebin güvence altına alınması da dahil olmak üzere dünyayla ticaretine hizmet etmek için limanlarından yararlanıyor.
İsrail Vergi Dairesi geçen haftanın başlarında, İsrailli veya yabancı gemilere, İsrail ekonomik sularında kalmaları halinde, gerçek hasarın yüzde 100’ü oranında savaş hasarı tazminatı verileceğini açıklamıştı.
Aşkelon limanı kapatıldı
İsrail’in, ülkenin güneyi de dahil olmak üzere Gazze’den yoğun bir roket yağmuruna tutulması ve kuzey sınırında çatışmalara girmesi, daha küçük ve Gazze Şeridi’ne coğrafi olarak daha yakın olan Aşkelon limanının kapanmasına yol açtı.
Birkaç gün önce gemi takip ve deniz analiz şirketi Marine Traffic’ten alınan veriler, limana giden bir petrol tankeri ve bir konteyner gemisinin de aralarında bulunduğu üç gemiye ek olarak mal taşıyan en az üç kuru yük ve kargo gemisinin, yakındaki sularda durmadan önce Aşdod limanına doğru yola çıktığını gösterdi. Şu anda limana 13 gemi yanaşmış durumda.
Aşdod limanı, tehlikeli maddelerin taşınmasına kısıtlamalar getirerek, geçiş sürecinde yavaşlamaya neden oldu. Liman, internet sitesinde yayınlanan son açıklamasında, savaş zamanlarında bile her zamanki gibi faaliyetlerine devam ettiğini açıkladı.
Liman, vatandaşların herhangi bir sıkıntı olmadan iyi durumda kalmasını sağlamak için İsrail ekonomisine günün her saatinde gereken her şeyi sağlamaya devam etmeye hazır olduğunu da belirtti.
Deniz güvenliği ajansı Dryad Global’e göre İsrail ordusunun günlerdir içeride yürüttüğü kara operasyonuna rağmen Gazze’deki savaşın devam etmesi ve Gazze’den fırlatılan roket bombardımanının devam etmesi nedeniyle deniz taşımacılığının ve İsrail limanlarında veya yakınındaki faaliyetlerin karşı karşıya olduğu riskler yüksek.
Sigorta primleri 10 kat arttı
Ajans, bir raporda uzun vadeli bir çatışmanın çıkması ve savaşın genişlemesi ihtimaliyle birlikte liman altyapısına zarar verme ihtimalinin de giderek arttığını belirtti.
Aşkelon ve Aşdod limanlarının Gazze Şeridi’ne yakınlığı nedeniyle risk altında olduğunu ifade eden ajans, aynı zamanda bazı nakliye operasyonlarının devam edeceği konusunda da uyarı yaptı.
Ajansa göre bir dizi güvenlik şirketi, geçen hafta sonu gemiler Aşdod ve Hayfa limanlarına girip çıkarken ticari operatörlere İsrail sularından kaçınmalarını tavsiye etti.
Reuters, daha önce sigorta sektöründe çalışan kaynaklardan ek primlerin savaş öncesine göre 10 kat arttığını bildirmişti.
Birkaç gün önce uluslararası kuruluşlar, savaşın devam etmesi sonucunda İsrail’in yaklaşık 500 milyar dolarlık ekonomisinin zarar gördüğünü belirtiyor.
Söz konusu kuruluşlar, özellikle Hamas hareketine desteğini gizlemeyen İran’ın Hürmüz Boğazı’nda seyrüseferi kesintiye uğratması durumunda, bu çatışmanın genişleyerek bölgedeki ticaret akışlarını tehdit etme olasılığı hakkındaki endişelerini de gizlemedi.
Büyük ihtimalle ekonomik göstergeler savaşa ve sahadaki askeri duruma bağlı kalacak.
İsrail, kendi ifadesine göre Gazze Şeridi’nde kara operasyonları gerçekleştirerek savaşın ikinci aşamasını hayata geçirmek için harekete geçerken, çatışmadaki bu gelişme, durumun başka cephelerde alevlenmesine ve ilerleyen dönemde diğer cephelerin de açılmasına neden olabilecek ciddi sonuçlar doğurabilir.
