TEKSAS (AA) - Lockheed Martin, Türk savunma sanayisinin de katkı verdiği F-35 programında önümüzdeki dönemde üretim sayısını ciddi oranda artıracak.
Türkiye, program ortağı da olduğu F-35 Projesi kapsamındaki ilk uçağını ABD Teksas-Fort Worth'de yer alan Lockheed Martin tesislerinde düzenlenen törenle teslim aldı.
Hava filosunu yeni nesil savaş uçağı F-35'lerle takviye edecek olan Türkiye, yerli savunma sanayisiyle projede aktif rol üstleniyor.
F-35 Projesi'nde Türkiye'nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Kanada, Avusturalya, Danimarka, Norveç yer alıyor.
Geçtiğimiz günlerde 300'üncü F-35 teslimatı gerçekleştirilirken Japonya, Güney Kore ve İsrail, projede yer almamasına rağmen bu uçağı tercih etti. İsrail, uçağı muharebe sahasında kullanan ilk ülke oldu. F-35 uçakları 15 farklı üste kullanılıyor.
Proje kapsamında 620 pilot, 5 bin 600 bakımcı eğitildi, 140 binden fazla uçuş saati gerçekleştirildi.
F-35'ler için tümü kesinleşmemekle birlikte 3 bin sipariş verildi.
Proje, düşük oranlı üretim seviyesinde devam ediyor.
- Üretim ivme kazanacak
Gelecek dönemde üretimi artırmayı hedefleyen Lockheed Martin, geçen yıl 66 olan uçak üretim sayısını bu yılın sonunda 91'e, 2019'da 130'a, 2020'de 145'e, 2021'de 150'ye çıkarmayı hedefliyor.
Uçağın üretimi artırılırken maliyetler de aşağı çekiliyor. Bu konuda yüzde 60'a varan bir ilerleme sağlanırken son anlaşma 94 milyon dolar üzerinden yapıldı. Lockheed Martin, 2020'de bu rakamı 80 milyon dolara çekmeyi amaçlıyor.
Uçağın sözleşme onayından itibaren teslimata hazır hale getirilmesi 30 ay sürüyor. İlk 12 ayda gerekli parçaların alımı gerçekleştiriliyor. Daha önce 24 ay olan montaj süresi 18 ayda tamamlanıyor.
- Türk firmaların projedeki rolü
Proje kapsamında Türk savunma sanayisi firmaları için 7,5 milyar dolarlık finansal hacim oluşması bekleniyor. Halihazırda Türk firmaları tarafından faturalanan işlerin tutarı 700 milyon doları buluyor.
Projeyle yeni iş fırsatları yakalayan Türk firmaları, F-35 gibi 5. nesil bir hava platformunun küresel tedarik zincirinde yer alıyor.
Aralarında Alp Havacılık, AYESAŞ, Kale Havacılık, Kale Pratt&Whitney ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ'nin (TUSAŞ/TAI) yer aldığı Türk sanayi firmaları tarafından üretilen parçalar ilk F-35 uçağından bu yana tüm uçaklarda yer alıyor.
Bu kapsamda TUSAŞ tarafından uçağın orta gövdesi, orta gövde kompozit ve metalik parçaları, hava alığı ve hava yer harici yük taşıyıcısı ve adaptörü; Alp Havacılık tarafından F135 motorları için Rear Hub, nikel ve titanyum diskler, iniş takımı, fren sistemi ve uçak yapısal parçaları; AYESAŞ tarafından panaromik kokpit ekran ve füze kontrol arayüz kartları; Kale Havacılık tarafından uçak gövde ve kanat yapısal parçaları; Kale Pratt&Whitney tarafından F135 motorları için çeşitli motor parçaları üretiliyor.
Lockheed Martin, Northrop Grumman, GE Aviation, Pratt&Whitney, Marvin Engineering, L3, UTAS gibi dünyanın önde gelen büyük savunma sanayi şirketleri için üretilen parçalar zamanında, yüksek kalitede ve maliyet etkinlik gereksinimlerine uygun şekilde teslim ediliyor.
