İngiltere, Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma (Brexit) tartışmaları arasında bugün erken genel seçime gidiyor.
Yaklaşık 46 milyon seçmenin bulunduğu ülkede oy verme işlemi, yerel saatle 07.00'de (TSİ 10.00) başladı.
Oy verme işleminin saat 22.00'ye kadar (TSİ 01.00) devam edeceği ve 650 seçim bölgesinde toplam 3 bin 322 adayın yarıştığı seçimde, parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarasının yeni üyeleri belirlenecek.
Oy vermenin sona ermesiyle sandık çıkış anketleri açıklanacak.
Anketler, sonuca ilişkin genel bir görünüm sunacak.
Oy sayımına geçilmesiyle de saat 23.00'de ilk sonuçlar açıklanacak. Saat 02.00'de (TSİ 05.00) çoğu seçim bölgesinde sonucun belli olması beklenirken, oyların tamamının sayılması cuma günü öğle saatlerini bulacak.
Uygulanan dar bölge çoğunluk sistemine göre her seçim bölgesinde en çok oyu alan parlamentoya girecek.
Parlamentonun Brexit konusunda bir anlaşmaya varamaması nedeniyle yapılan erken genel seçimin sonunda, salt çoğunluk olan 326 sandalyeye ulaşan parti tek başına hükümeti kurabilecek.
- Anketlerde Johnson önde
YouGov şirketi tarafından yapılan ve 10 Aralık'ta açıklanan son ankete göre, Muhafazakar Parti ile İşçi Partisi arasındaki fark azalsa da Başbakan Boris Johnson liderliğindeki Muhafazakarların, yüzde 43'le 339 sandalye kazanıp tek başına iktidara geleceği tahmin ediliyor.
Jeremy Corbyn'in liderliğini yaptığı İşçi Partisinin yüzde 34 oyla 231 sandalye, Liberal Demokratların yüzde 12 oyla 15 sandalye, İskoçya Ulusal Partisinin (SNP) yüzde 3 oyla 41 sandalye ve Yeşillerin de yüzde 3'le 1 sandalye elde etmesi bekleniyor.
Ancak hata payı göz önüne alındığında Johnson'ın 2017 seçiminde olduğu gibi salt çoğunluğa ulaşamayabileceği, dolaysıyla da hükümet kurmak için başka bir partinin desteğine ihtiyaç duyabileceği değerlendiriliyor.
- Vaatler
Seçim kampanyalarında Brexit, önemli bir yer tutsa da sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlar, suçla mücadele, göç ve gelir vergisi de çok tartışılan konular oldu.
Kampanyasını "Brexit'i gerçekleştir" sloganı üzerine kuran Johnson, AB ile vardığı anlaşmanın parlamentoda kabul edilmesi suretiyle 31 Ocak 2020'de Birlikten ayrılma vaadinde bulundu.
50 bin hemşire, 20 bin polis kadrosu ve 5 yıl içinde bir milyon yeni konut sözü veren Johnson, göçü sınırlandıracağını ve puan temelli bir göç sistemine geçeceğini belirterek oy istedi.
Johnson'ın en büyük rakibi Corbyn ise AB ile tekrar masaya oturup yeni bir anlaşmaya varma ve bunu halk oylamasına sunmayı vadetti.
Ancak Brexit'i kampanyasında daha geri plana atan Corbyn, ağırlıklı olarak Ulusal Sağlık Hizmetlerinin (NHS) içinde bulunduğu kötü duruma yoğunlaştı.
En zengin yüzde 5'lik kesimden ve büyük şirketlerden daha fazla vergi alacağını söyleyen Corbyn, bedava internetin yanı sıra enerji ve ulaşımı kamulaştırma sözü verdi.
- İslamofobi ve antisemitizm suçlamaları
Kampanya döneminde Johnson ve partisi daha çok yabancı düşmanlığı ve İslamofobiyle suçlandı.
Johnson'ın çarşaflı kadınlar için "posta kutuları" ve "banka soyguncuları", siyahiler için de "karpuz gülüşlüler" demesi, "İslam sorundur, sorun İslam'dır" diye yazması gündeme geldi. Parti üyelerinin yaptığı İslamofobik açıklamalar ve yönetimin bağımsız bir soruşturma başlatmaması sıklıkla eleştirildi.
Corbyn ise hakkındaki antisemitizm iddialarına cevap vermek zorunda kaldı. İngiltere ve Kuzey İrlanda Birleşik Sinagogu Hahambaşı Ephraim Mirvis, "Yukarının onayıyla yeni bir zehir (antisemitizm) İşçi Partisinde kök saldı." diyerek Corbyn'i doğrudan hedef aldı.
- 4 yılda üçüncü seçim
Öte yandan bu seçim, İngiltere'nin son 4 sene içinde yapacağı üçüncü seçim olacak.
2015'te yapılan ve Brexit referandumu vaadinde bulunan David Cameron liderliğindeki Muhafazakarların kazandığı seçim, AB'den ayrılış sürecini başlattı.
2016'daki referandumda ayrılık kararı çıkmasıyla istifa eden Cameron'ın yerine gelen Theresa May, Brexit düğümünü çözemeyince çareyi 2017'de erken genel seçimde aradı.
Ancak parlamentodaki çoğunluğu kaybeden ve azınlık hükümeti kurmak zorunda kalan May, AB ile vardığı anlaşmayı tüm uğraşlarına rağmen kabul ettiremeyince 2019 yazında görevi bıraktı.
May'in koltuğuna oturan ve AB ile yeni bir anlaşmaya varan Johnson, selefinin kaderini yaşayınca düğümün çözülmesi için erken seçime gidilmesini istedi. Diğer partilerin de desteğiyle 12 Aralık'ta erken seçim yapılmasına karar verildi.
