İsrail Savunma Bakanı Gantz, Ukrayna’ya silah sağlamayacaklarını ancak ihtiyaçlarına yönelik bilgi istediklerini belirterek “hayat kurtarıcı erken uyarı sistemi” sağlama konusunda yardım teklif ettiklerini aktardı.
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, ülkesinin Kiev’in talep ettiği biçimde Ukrayna’ya silah sistemleri tedarik etmeyeceğini ancak “siviller için hayat kurtarıcı erken uyarı sistemi” sağlayabileceklerini söyledi.
İsrail hükümeti basın ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre, Gantz, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin büyükelçileriyle bir araya geldi.
Ukrayna’nın İsrail’den talep ettiği silah yardımı hakkında konuşan Gantz, “Ukrayna’ya karşı politikamız değişmedi. Batı’nın yanındayız ancak Ukrayna’ya silah sistemleri tedarik etmeyeceğiz. Ukraynalılardan ihtiyaçlarına yönelik bilgi istedik ve hayat kurtarıcı erken uyarı sistemi sağlama konusunda yardım teklifimizi sunduk.” dedi.
Gantz, detaya girmeden, “çeşitli operasyonel değerlendirmeler” nedeniyle ülkesinin Ukrayna’ya silah sistemleri sağlamayacağını ve geçmişte olduğu gibi “kısıtlamalar” dahilinde Kiev’e desteklerinin süreceğini vurguladı.
Bu kapsamda İsrail’in Ukrayna’dan hava savunma uyarı sistemleri ihtiyaçları hakkında bilgi istediğini aktaran Gantz, gelecek yanıta göre “sivillerin hayatını kurtaracak bir erken uyarı sistemi sağlayabileceklerini” belirtti.
İran’ın Ukrayna’daki savaşa katılımını izliyoruz
Gantz, İran’ın Rusya’ya kısa menzilli füze ve “intihar ya da kamikaze” diye tanımlanan silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladığına ilişkin haberler konusundaysa şunları söyledi:
“İran’ın Ukrayna’daki savaşa katılımını izliyoruz. İran’ın SİHA sağladığını ve yakın gelecekte gelişmiş silah sistemi sağlayabileceğini görüyoruz. İranlılar bu teçhizatı sattıklarına ilişkin sistematik olarak yalan söylüyor.”
İran’ın Irak, Suriye, Lübnan, Yemen ve başka noktalardaki çatışmalara müdahalesinin sürdüğünü dile getiren Gantz, İranlıların nükleer programı hakkında da yalan söylediğini ve uranyum zenginleştirmeye, geliştirmeye, nükleer kapasiteleri için korunmuş alanlar inşa etmeye devam ettiklerini savundu.
İsrail Savunma Bakanı, AB temsilcileriyle yaptığı toplantıda İran’a karşı “bir istihbarat koalisyonu kurulması ve caydırıcı bir askeri tehdit oluşturulması” çağrısı yaptı.
Gantz, işgal altındaki Batı Şeria’da artan olaylara ilişkin ise “asıl meselenin bölgenin kuzeyindeki Nablus kentinde yaşandığını, buna izin veremeyeceklerini ve durum böyle devam ederse saldırı operasyonlarını artıracaklarını” söyledi.
İsrailli Bakan’dan Ukrayna’ya askeri yardım çağrısı
İsralli Diaspora Bakanı Nachman Shai, İran’ın Rusya’ya balistik füze göndermeye başladığı haberleri üzerine sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “İsrail’in artık bu kanlı çatışmada durması gereken yere ilişkin şüphe yok. Ukrayna’nın ABD ve NATO ülkelerinin sağladığı biçimde askeri yardım da almasının vakti geldi.” ifadesini kullanmıştı.
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise İsrail’in Ukrayna’ya olası silah desteğini, “pervasızca bir adım” olarak tanımlayarak, “Uluslarımız arasındaki tüm devletler arası ilişkiyi yok eder.” diye karşılık vermişti.
Diplomatik, güvenlik ve stratejik ortaklıklarını özellikle ABD ve Batı ülkeleri ekseninde inşa etmesine rağmen son yıllarda Rusya’yla da yakınlaşan bir görüntü çizen İsrail, Moskova ile sağladığı askeri koordinasyon sayesinde İran’a bağlı hedefler olduğu gerekçesiyle Suriye’ye savaş boyunca hava ve füze saldırıları gerçekleştirdi.
Ancak Ukrayna savaşının doğurduğu Rusya ve Batı arasındaki yeni kamplaşma İsrail’i zor durumda bıraktı. Rusya’nın Ukrayna saldırısına başlamasından sonra İsrail hükümeti başlangıçta Rusya’yı doğrudan hedef alan açıklamalardan kaçınarak “ateşkes, barış” çağrılarını yineledi ve Ukrayna’ya sadece insani yardım gönderdiğine vurgu yaptı.
Bir önceki İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Rusya’nın ismini zikretmeden Ukrayna savaşına ilişkin açıklama yaparken dönemin Dışişleri Bakanı Yair Lapid ise Rusya’yı suçlayan ve kınayan açıklamalarıyla dikkati çekti.
Tel Aviv yönetimi, Rusya’yı karşısına alma konusundaki çekincelerini, “Rusya ve Ukrayna’daki sayısı yüz binlere ulaşan Yahudi cemaati” ve “Suriye’deki Moskova ile askeri koordinasyon, güvenlik” şeklinde sıraladı.
Ukrayna savaşı ve gidişatı dengeleri bozdu
İsrail’in Ukrayna ve Rusya’ya karşı tavır alma konusunda ABD ve Batı’daki müttefiklerinden baskı gördüğü basına yansıdı. Bu kapsamda İsrail, nisan sonunda Kiev yönetimine çelik yelek ve askeri kask gönderme kararı aldı.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda, nisan ayında Rusya’yı, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş nedeniyle Cenevre merkezli İnsan Hakları Konseyi üyeliğinden çıkarmak amacıyla yapılan oylamada İsrail, Rusya aleyhine oy kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, oylama üzerine İsrail’in, “Ukrayna’daki durumu kullanarak uluslararası toplumun dikkatini Filistin meselesinden çekmeye çalıştığını” vurguladı.
Rus yöneticilerin, Filistinli yetkililerle yaptığı telefon trafiği de bu dönemde yoğunlaştı.
Lavrov’un “Hitler Yahudi asıllıydı” açıklamalarına İsrail’den tepki
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un mayıs başında Adolf Hitler’in Yahudi asıllı olduğu yönündeki açıklamalarına İsrail’de en üst düzeyden tepkiler geldi. Rusya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.
Dönemin İsrail Başbakanı Bennett, Dışişleri Bakanı Yair Lapid ve diğer birçok üst düzey isim, Lavrov’un açıklamalarına tepki gösterdi.
İsrail hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Lavrov’un “Hitlerin Yahudi asıllı olduğu” şeklindeki ifadeleri nedeniyle Bennett’ten özür dilediği bildirildi. Ancak Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in özür dilediğine dair bilgi yer almadı.
Bu dönemde, Rusya Dışişleri Bakanlığı, İsrailli paralı askerlerin Ukrayna saflarında Rus birliklerine karşı savaştığını iddia etti.
Rusya Adalet Bakanlığı, Yair Lapid’in temmuzda başbakanlık koltuğuna oturmasından kısa süre sonra İsrail’in kuruluşunda da önemli rol üstlenen İsrail Yahudi Ajansının Rusya temsilciliğinin kapatılması için mahkemeye başvurmuştu. Rus yargısı, konuya ilişkin duruşmayı birkaç kere erteledi ve henüz kararını açıklamadı.
