İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), taksici, servisçi ve turizm taşımacılarının mağduriyetini gidermek için, iki yeni karar aldı. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun talimatıyla taksicilik ve turizm taşımacılığı tamamen birbirinden ayrıldı.
İBB, önceki yönetim dönemlerinde alınan kararlardan dolayı mağdur olan taksici, turizm taşımacısı ve servisçiler için yeni düzenlemeye gidiyor. Daha önce “korsan çalışmaları yok eden bir model hazırlığı içinde olduklarını” ifade eden İmamoğlu'nun talimatıyla, İstanbul'da taksicilik ve turizm taşımacılığı birbirinden tamamen ayırdı. Bu kararla, yıllardır 9+1 araçlarına “Turizm Taşımacılığı Belgesi” alamayan esnafın önü açıldı. Aynı zamanda da korsan taksiciliğin yok edilmesi yönünde bir adım atıldı.
“Oda faaliyet belgesi” olduğu halde, önceki dönemde servislere getirilen sınırlamalar yüzünden sektöre adım atamayan esnafa, başvuru hakkı tanıdı. Bu kararla, bin kadar hak sahibinin sektöre katkı vermesi bekleniyor.
Mevzuat değişikliği olmamasına rağmen belge verilmedi
İstanbul'da; iş, gezi, toplantı, ören yeri ziyaretleri ve benzeri amaçlarla faaliyet gösteren esnafın, “Turizm Taşımacılığı Belgesi” alması gerekiyor. Bu belge de yasaya göre, 2016 yılından bu yana İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından veriliyor. Ancak İBB'nin önceki yönetimi, amacı dışında kullanıldığı gerekçesiyle 9+1 araçlara, “Turizm Taşımacılığı Belgesi” vermiyordu.
Belge verilmesini engelleyen herhangi bir mevzuat değişikliği olmadan gidilen bu uygulama yüzünden İBB aleyhine birçok dava açıldı. Açılan davalar, taşımacılar lehine sonuçlandı, kazananlar belgelerini aldı. Ama birçok esnaf, bu idari karar nedeniyle, uzun yıllar taşımacılık faaliyetlerinde bulunamayarak ekonomik zarara girdi.
Korsan taksiciliğe de karşı
İBB, yaptığı yeni düzenlemeyle, bir yandan turizm taşımacılığı yapan esnafın mağduriyetini gidermeyi, diğer yandan da taksi esnafını, vergisiz ve korsan iş yapanlara karşı korumayı amaçladı.
Alınan önlemler çerçevesinde, turizm servis taşımacılığı rezervasyonlu hale getirildi. Taksicilikten tümüyle ayrıldı. Yeni düzenlemeyle birlikte en az 10 koltuklu araçların sektörde faaliyet gösterebilmesi için şu şartlar getirildi:
TÜRSAB acentesi, aracın rezervasyonunu en az 120 dakika önce yapacak. Rezervasyonun, İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü, E-TUHİM sitesiyle entegrasyonu sağlanacak. Siteye, taşınacak yolcuların sayı, kimlik bilgisi, güzergâhın başlangıç, ara ve bitiş noktaları girilecek. Araçta, TÜRSAB tarafından verilen ve turizm yolcu taşımacısı olduğu gösteren bilgi bandı (çıkartma) bulundurulacak. Araç, “sawİBB Toplu Ulaşım Yönetim Merkezine kayıt ettirilecek.”
Seçimden 12 gün önce alınan karar, servisçiyi işinden etti
İBB'nin yaptığı bir diğer düzenlemeyle de servisçilerin sorunlarının çözümüne odaklanıldı. Önceki yönetim, tekrarlanan İstanbul yerel seçiminden 12 gün önce 11 Haziran 2019'da, aldığı tahdit kararı ile kentte hizmet veren servis sayısını sınırladı.
Kararın uygulanması aşamasında, mevcut durumda servis hizmeti veren ve geçimini servisçilik yaparak sağlayan bazı kişiler, sistem dışında bırakıldı, hizmet veremez duruma düşürüldü.
Bir defaya mahsus başvuru hakkı
20 Ağustos 2020'de alınan UKOME (Ulaşım Koordinasyon Merkezi) kararıyla, 25 Mayıs 2015 tarihinde servis hizmeti verdiklerini belgeleri ile kanıtlayanlara, aynı koşulları sağlamak şartıyla, bir defaya mahsus başvuru hakkı tanıdı. Bu haktan yararlanmak amacıyla, yaklaşık 1400 başvuru yapıldı. İBB, ön inceleme sonucunda sadece 377 başvuruyu uygun buldu.
UKOME onaylarsa servisçilerin sorunları da çözülecek
Ancak, 25 Mayıs 2015 ile tahdit kararının alındığı 11 Haziran 2019 tarihleri arasında, üzerine kayıtlı servis aracı bulunup hizmetini sürdüren taşımacılar da sistem dışında bırakıldığından, bu değişiklik mağduriyetleri gidermeye yetmedi. İBB, mağduriyeti gidermek için yeni bir karar alma yoluna gitti.
Buna göre; ‘oda faaliyet belgesi' bulunmakla birlikte, daha önce ‘servis taşımacılığı kartı/plakası' almamış hak sahiplerinin, bir kez daha başvuru yapmasının yolu açıldı. Ancak, İBB'nin aldığı bu kararın yaşama geçirebilmesi için, merkezi yönetime bağlı kurumlarının ağırlıkta olduğu UKOME'nin onayı gerekiyor.
Karar ile sektöre yaklaşık bin araç eklenecek
Karar yaşama geçtiğinde toplam 56 bin 482 servisin bulunduğu sektöre, yaklaşık bin araç eklenecek. Yapılan bu işlemle, sistemde daha önceden çalışmış ve geçimini sadece servis hizmeti vererek sağlayan kişilerin mağduriyetleri giderilecek.
