Kiralık işçi uygulaması resmen başlıyor

İşçilerin kiralanmasının ve özel istihdam büroları kurulmasının yolunu açan, İş Kanunu ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlandı. Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan yasaya göre, kiralık işçi uygulaması özel istihdam büroları vasıtasıyla uygulamaya geçecek. İş ve işçi arayanlar özel istihdam bürolarına başvurabilecek. Özel istihdam büroları da işveren ile işçi kiralama, geçici işçi ile de iş sözleşmesi imzalayacak. İşçiyi çalıştıracak olan işveren işçi kiralama sözleşmesi karşılığında özel istihdam bürosuna bir bedel ödeyecek. Özel istihdam bürosu bu bedelden kendi komisyonunu aldıktan sonra işçinin ücretini ödeyecek. Geçici işçiyi çalıştıranlar, iş hukuku bakımından işveren olmayacak. Özel istihdam bürolarının işveren olarak yükümlülüğü işçinin kiralık olarak çalıştığı süreyle sınırlı olacak. SEKİZ AY KİRALIK İŞÇİ ÇALIŞTIRMA İMKANI Yasa ile işyerindeki başka işçilerin hamilelik, askerlik, yıllık izin ve hastalık hallerinde, mevsimlik tarım işlerinde ve ev hizmetlerinde kiralık işçilik uygulaması yapılabilecek. İşyerinin iş hacminin “öngörülemeyen ölçüde” artması nedeniyle, dönemsel iş artışları ve aralıklı olarak gördürülebilecek işlerde de kiralık işçi çalıştırılabilecek.Bu hallerde yapılacak kiralık işçi uygulaması ise dört ayı geçmeyecek ancak iki kez yenilenebilecek. Böylelikle işverenlerin sekiz ay boyunca kiralık işçi çalıştırma imkanı olacak. Aynı iş için altı ay geçmedikçe uygulama tekrarlanmayacak. Kiralık olarak çalıştırılacak işçi sayısı toplam işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Ancak on veya daha az işçi çalıştırılan işyerleri için beş işçiye kadar kiralık işçi çalıştırılabilecek. Sistem nasıl çalışacak? Bilindiği üzere İş Kanunu’nda 2003 yılında yapılan değişiklikle Özel İstihdam Büroları’nın kurulmasının önü açılmıştı. Bu büroların görevleri İşkur’un yaptığı gibi iş bulmada aracılıktan öteye geçmiyor. Eğer bu bürolara geçici iş ilişkileri kurma hakkı da verilirse işçileri kiralamaya başlayacaklar. Bu ne demek? İş arayan birey her hangi bir işyerine değil bu bürolara başvuracak. İşverenlerde aradıkları işçileri bu bürolardan talep edecekler. Burada İşkur’un ve mevcut Özel İstihdam Bürolarının yaptığı gibi aracılıkla, kiralık işçinin kesinlikle karıştırılmaması gerekiyor. Aracılıkta iş bulunduğunda aracı olan ortadan çekilirken, kiralık işçide durum böyle değil. Yani İşkur veya aynı görevi gören Özel İstihdam Büroları aracılığıyla iş bulan birey, İşkur’un ve Özel İstihdam Bürosu’nun işçisi değil asıl işverenin işçisi olarak çalışıyor ve kanuni haklarını da ona göre kullanıyor. Kiralık işçi düzenin de ise Özel İstihdam Büroları bu işçileri kiralayacak. İşçi çalıştığı işyerinin işçisi olmayacak. Yapacağı işin süresine göre o işyerinde çalışacak. Ücretini de kendisini o işyerine kiralayan özel istihdam bürosundan alacak. Burada işçinin alacağı ücret, asıl işverenin verdiği ücret üzerinden değil Özel İstihdam Bürosu’nun belirlediği rakam üzerinden ödenecek. Yani çalışan işçi, kazanan özel istihdam bürosu olacak. Böylece işçinin emeği üzerinden bu bürolara büyük bir rant kapısı açılmış olacak.