Kosova’nın kuzeyinde etnik Sırpların yoğun yaşadığı bölgede cumartesi günü (10 Aralık) başlayan gerginlik ikinci gününüde devam ediyor.
Kosova polisi ve medyası, ülkenin kuzeyinde tansiyonun yüksek olduğunu, gece boyunca silah ve patlama seslerinin duyulduğunu, Sırpların yolları kapattığını ancak olayda can kaybı ve yaralanan olmadığını aktardı.
Kosova Başbakanı Albin Kurti, geçtiğimiz günlerde istifa eden ve ardından tutuklanan Sırp kökenli bir polis memuruna destek amacıyla başlayan ve silahların konuştuğu gösteri sonrası Sırp eylemcilerce yollara konulan barikatların pazar akşamı itibariyle kaldırılması talimatını verdi.
Ayrıca NATO’ya bağlı KFOR misyonunu müdahaleye çağıran Kurti, barikatların kaldırmasını istedi.
Başbakan Kurti, “KFOR’u seyahat özgürlüğünü garanti etmeye (ve barikatları kaldırmaya) çağırıyoruz… KFOR bunu sonlandırmak için biraz daha fazla zaman istedi, bekliyoruz.” ifadesini kullandı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Kosova’da NATO öncülüğündeki barış gücünden, Sırp nüfusun yoğun olduğu kuzeye bin Sırp askerinin konuşlandırılmasına izin vermesini isteyeceğini söylemesinden sonra da yollar ağır vasıta ve kamyonlarla kapatıldı.
Vucic, pazar günü yaptığı açıklamada, Kosova’daki Sırplara mesajının ‘Teslimiyet yok, teslimiyet olmayacak’ yönünde olacağını söyledi ve Sırpların kendilerini Kosova güvenlik güçlerinden korumak için barikatları kurmak zorunda kaldıklarını iddia etti.
Bu arada cumartesi günü geç saatlerde Kosova polisi, Sırbistan sınırındaki bir göle yakın farklı noktalarda ateş altına alındıklarını duyurdu.
Polis, kendini savunmak için ateşe karşılık vermek zorunda kaldığı, olayda herhangi bir yaralanma vakası olmadığını bildirdi.
Kosova Polisi, daha önce yaptığı açıklamada, yollara konulan barikatlar nedeniyle Bernjak ve Jarinje sınır kapılarının kapandığını bildirerek, vatandaşlara diğer sınır kapılarını kullanmaları çağrısında bulunmuştu.
Kosova Başbakanı Albin Kurti, Belgrad’ı Kosova’yı istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçladı. Sırbistan’ın ikili ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik AB arabuluculuğundaki diyaloğu sona erdirmeye ve Belgrad’ın Rusya ve Çin’den destek almayı umduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne götürmeye çalıştığını dile getirdi.
Rus haber ajansına göre, Kosova Başbakanı Kurti’nin barikatların kaldırılması yönünde mühlet vermesinin ardından Sırp lider Vucic, Ulusal Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı.
Vecherne Novosti gazetesine göre, Kosova Güvenlik Konseyi toplantısının ardından Kurti, Quint ülkelerine (ABD, İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya) çevrimiçi bir toplantı sırasında Sırplardan pazar akşamına kadar Kosova ve Metohija’nın kuzeyindeki otoyollardan barikatları kaldırmalarını talep ettiğini aksi halde Kosova polisinin devreye gireceği uyarısında bulunduğunu aktardı.
Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic ise Quint ülkeleri ve Avrupa Birliği’ne barikatları kaldırmak yerine barikatların neden kurulduğunu anlamaya çalışmaları ve işlerini yapmaya başlamaları çağrısında bulundu.
Twitter hesabından açıklama yapan Brnabic, “Görünüşe göre Quint, AB, Josep Borrell ile birlikte Kosova ve Metohija’nın kuzeyindeki barikatların yasa dışı oldukları için kaldırılması gerektiğini belirtiyor. İlginçtir ki, Sırpların tutuklanmasının yasa dışılığıya da Kosova polisinin tüfeklerle / uzun namlularla kuzeydeki Sırpların çoğunlukta olduğu belediyelere girerek Brüksel Anlaşmasını ihlal etmesi konusunda sesleri çıkmıyor.” sözleriyle AB ve ABD’ye tepki gösterdi.
Brnabic’e göre Albin Kurti’nin Kosova’da iktidara gelmesinden bu yana Sırplara yönelik saldırılar yüzde 50 oranında arttı.
Sırp Başbakan, barikatlardaki insanların “protestolarını dile getirdiklerini ve bunu barışçıl bir şekilde yaptıklarını” iddia etti. Brnabic, “seslerini duyurabilmelerinin tek yolu ne yazık ki barikatlar” savunmasında bulundu.
Öte yandan Avrupa Birliği Hukukun Üstünlüğü Misyonuna (EULEX) bağlı devriye ekibinin, Kosova’nın kuzeyindeki Zveçan Belediyesine bağlı Rudare bölgesinde yerel Sırplarca kurulan barikatlar yakınında ses bombasıyla saldırıya uğradığı bildirildi.
EULEX’ten yapılan açıklamada, cumartesi akşamı gerçekleştirilen saldırıda yaralanan olmadığı ve hasar oluşmadığı kaydedildi.
EULEX ile NATO’nun Kosova Barış Gücü (KFOR) ekipleri, Rudare’de Kosovalı Sırplarca kurulan barikatların yakınında konuşlu bulunuyor.
Avrupa Birliği ve NATO, Kosova’nın kuzeyindeki şiddet olaylarına ve AB’nin Hukukun Üstünlüğü Misyonu’na (EULEX) saldırılara tepki gösterdi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “AB, EULEX’e saldırıları ya da kuzeydeki şiddet içeren suç eylemlerini tolere etmeyecek.” ifadesini kullandı.
Borrell, paylaşımında, “Barikatlar, Kosova Sırp gruplarınca derhal kaldırılmalıdır. Sükunet yeniden sağlanmalıdır. EULEX, Kosova makamları ve KFOR ile koordinasyonu sürdürecektir. Tüm aktörler gerilimin tırmanmasından kaçınmalıdır.” ifadelerine yer verdi.
NATO Sözcüsü Oana Lungescu da Twitter’dan, NATO müttefiklerinin, EULEX’i dün geceki devriyesi sırasında hedef alan saldırıları kınadığını duyurdu.
Paylaşımda, “Bu tür saldırılar kabul edilemez ve sorumlulardan hesap sorulmalıdır.” denildi.
Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.
Kosova’nın kuzeyindeki 4 belediyede 18 Aralık’ta yapılması planlanan erken genel seçim öncesi gerginlik tırmandı.
Dün gece (10 Aralık) saatlerinde bölgede yaşayan Sırplar tarafından barikatlar kurularak kapatılan sokaklara yakın bir alanda devriye gezen EULEX ekibine ses bombalı saldırı düzenlenmişti.
Bölgede görev yapan polis memurlarına da ateş açılmıştı.
Kosova, 2008 yılında bağımsızlığını ilan ederek Sırbistan’dan ayrıldı. 1998-99 yılındaki savaşta Arnavut nüfusu korumak için ülkeye müdahale eden NATO ve Batı’nın desteği ile bağımsızlığını ilan eden Kosova’nın yeni pozisyonu Sırp yönetimi tarafından kabul edilmedi.
Kosova’nın, ülkenin kuzeyindeki Sırp nüfuslu bölgelerde güvenlik güçlerinin mevcudiyetinin artırıldığını bildirmesi üzerine Sırbistan ve Kosova, bir kez daha gerilmişti.
Sırp nüfusun yoğun yaşadığı Kosova’nın kuzeyindeki 4 belediyede 18 Aralık’ta yapılması planlanan erken genel seçim öncesi iki ülke, bir kez daha karşı karşıya geldi.
Yerel medyadaki haberlerde, Kosova’nın kuzeyinde durumun sakin ancak gergin olduğu ifade ediliyor.
Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, Avrupa Birliği arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışıyor.
Öte yandan, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, dün akşam yaptığı açıklamada, ülkenin kuzeyinde yer alan 4 belediyedeki erken yerel seçimlerin Nisan 2023’e ertelendiğini duyurdu.
