Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, temmuzda yıllık enflasyon 0,86 puan azalarak yüzde 11,76'ya gerilerken, bu azalışa en büyük katkı temel mal, gıda ve enerji gruplarından geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 0,58 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 11,76 olduğunu açıklamasının ardından TCMB'nin Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.
Rapora göre, temmuzda tüketici fiyatları yüzde 0,58 arttı ve yıllık enflasyon 0,86 puan azalarak yüzde 11,76 oldu. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, gıda ve enerji gruplarının katkıları sırasıyla 0,78, 0,12 ve 0,06 puan azaldı, alkol-tütün-altın ve hizmet gruplarının katkıları 0,08 ve 0,02 puan arttı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle 3 aylık ortalamalara göre B ve C göstergelerinin eğilimlerinde artış gözlemlendi. Bu dönemde enflasyon eğilimi temel mal grubunda daha belirgin olmak üzere temel mal ve hizmet gruplarında yükseldi.
Hizmet fiyatları temmuzda yüzde 1,06 artarken, grup yıllık enflasyonu yatay seyrederek yüzde 11,8 oldu. Yıllık enflasyon haberleşme ve diğer hizmetler grubunda yükselirken, ulaştırma hizmetleri başta olmak üzere diğer alt gruplarda geriledi. Ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki düşüşte tavan fiyat uygulamasının da etkisiyle fiyatları azalan şehirlerarası otobüs kalemi belirleyici oldu.
Lokanta-otel grubunda fiyatlar bir önceki aya göre bir miktar yavaşlayarak artmaya devam etti. Diğer hizmetler grubunda kişisel ulaştırma araçlarının bakım ve onarımı, eğitim hizmetleri ve paket tur fiyatlarındaki artışlar dikkati çekerken, berber ve kuaför hizmetleri fiyatlarındaki artışlar bir miktar yavaşladı. Öte yandan, bazı hizmet sektörlerine uygulanacak KDV indirimlerinin gelecek dönemde grup enflasyonunu olumlu etkileyeceği değerlendiriliyor.
Temel mal grubu enflasyonunda 2,81 puanlık düşüş
Temel mal grubu enflasyonu, temmuzda 2,81 puan düşüşle yüzde 8,58 olarak gerçekleşti.
Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda geriledi. Temmuzda mobilya, otomobil ile elektrikli ve elektriksiz ev aletleri alt kalemlerinde fiyat artışları izlenmesine karşın geçen yılın aynı dönemindeki yüksek bazın etkisiyle dayanıklı mal grubu yıllık enflasyonu belirgin bir oranda düştü.
Temmuzda giyim fiyatları aylık bazda mevsim ortalamalarına yakın bir gerileme kaydederken, diğer temel mal grubu fiyatlarında ise ılımlı bir artış gözlendi.
Enerji grubu fiyatları temmuzda yüzde 2,5 arttı. Son dönemlerde uluslararası enerji fiyatlarında gözlenen toparlanmaya bağlı olarak akaryakıt ve tüp gaz fiyatları yüzde 5,73 ve yüzde 4,99 yükseldi. Ayrıca, bu dönemde şebeke suyu fiyatları yüzde 2,46 artış kaydetti.
Bu gelişmelere karşın geçen yılın aynı dönemindeki yönetilen kalemlerden elektrik fiyat ayarlaması kaynaklı yüksek baz sebebiyle enerji grubu yıllık enflasyonu 0,55 puan gerileyerek yüzde 8,57 olarak gerçekleşti.
Gıda ve alkolsüz içecek enflasyonu geriledi
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu temmuzda 0,20 puan düşerek yüzde 12,73 oldu. İşlenmemiş gıda fiyatları aylık yüzde 2,77 gerilerken, baz etkisi nedeniyle grup yıllık enflasyonu yüzde 13,85'e yükseldi.
İşlenmiş gıdada son dönemde gözlenen olumlu seyir temmuzda belirginleşti ve aylık fiyat artışı yüzde 0,16 oldu. Bu doğrultuda baz etkisinin de katkısıyla grup yıllık enflasyonu yüzde 11,64'e geriledi.
Taze meyve ve sebze fiyatlarındaki aylık düşüş sınırlı kalırken, diğer işlenmemiş gıda grubu fiyatları yatay seyretti. Diğer işlenmemiş gıdada yumurta fiyatlarındaki artış dikkati çekerken, son dönemde aylık enflasyonu yüksek seyreden bakliyat grubunda ise fiyatlar geriledi.
İşlenmiş gıda grubu fiyatlarındaki olumlu görünümün alt gruplara yayıldığı gözlendi. Bu gelişmelerle taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon bir miktar düştü.
Temmuz başında tütün ve alkol ürünlerinden alınan maktu ve asgari maktu ÖTV tutarlarının Yİ- ÜFE'deki 6 aylık değişime endeksli olarak yükseltilmesine istinaden alkollü içecek fiyatları yüzde 3,61 artarken, tütün ürünleri fiyatları yatay seyretti.
Yİ-ÜFE bütün alt gruplarda yükseldi
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) temmuzda yüzde 1,02 yükselirken, yıllık enflasyon 2,16 puan artarak yüzde 8,33 oldu. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi azaldı.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji grubunda belirgin olmak üzere bütün alt gruplarda yükseldi. Aylık bazda, enerji fiyatlarındaki artışta uluslararası petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak rafine edilmiş petrol ürünleri ve ham petrol ile gaz imalatı fiyatları belirleyici oldu.
Ara malları fiyatlarındaki artışta değerli ana metaller, temel kimyasallar ve demir dışı metal cevherleri öne çıkarken, sermaye malları grubundaki artışta motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları ve makineler etkili oldu.
Dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya, ev aletleri ve mücevherat kaynaklı yükselirken, dayanıksız tüketim malları fiyatları işlenmiş et ürünleri ile meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüşle beraber geriledi. Temmuzda üretici fiyatlarının yıllık enflasyonu artarken ana eğilimi yavaşladı.
