Myanmar'ın fiili lideri Nobel Barış Ödüllü Suu Kyi, 25 Ağustos'ta başlayan ve 400 binden fazla Arakanlı Müslüman'ın komşu Bangladeş'e kaçmasına neden olan krizin ardından ilk kez ulusa seslendi.
Kriz nedeniyle ülkede kalmayı seçerek New York'ta başlayan BM Genel Kurulu Toplantıları'na katılmayan Suu Kyi, başkent Nay Pyi Taw'da yaptığı 30 dakikalık konuşmada bölgede yaşanan insan hakları ihlallerini kınadı.
'BÖLGEDE BARIŞ VE İSTİKRARI GERİ GETİRECEĞİZ'
Krize göz yumduğu gerekçesiyle eleştiri oklarının hedefi olan Suu Kyi "Tüm insan hakları ihlallerini ve meşru olmayan şiddeti kınıyoruz. Bölgede barış ve istikrarı, hukukun egemenliğini geri getireceğiz" dedi.
'Bölgedeki krizde acı çeken herkes için derin endişe duyduğunu' belirten Suu Kyi " Çok sayıda kişi evini terk etmek zorunda kaldı. Sadece Müslümanlar ve Arakanlılar değil ayrıca küçük azınlık grupları da. İnsan hakları ihlalleri ile uyum ve istikrara zarar veren ve hukukun egemenliğinin altını oyan eylemlere sert kanunlar ve adaletle yanıt verilecek" ifadelerini kullandı.
'GERÇEK SORUNLARIN NE OLDUĞUNU BULMALIYIZ'
Ancak Suu Kyi bölgedeki ordu operasyonunda güvenlik güçlerine yöneltilen 'köy kundaklama ve cinayet' gibi suçlamaları konusunda doğrudan açıklama yapmaktan da kaçındı.
Suu Kyi "Bazı dostlarımızın köy yakma ve kaçan mülteciler konusundaki endişelerini anlıyoruz. Bizler de endişeliyiz. Gerçek sorunların ne olduğunu bulmalıyız. Suçlamalar ve karşı suçlamalar var. Hepsini dinlemeliyiz. Eyleme geçmeden önce suçlamaların sağlam kanıtlara dayandığından emin olmalıyız" dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) daha önce bölgede yaşananların 'etnik temizlik' sayılabileceğini açıklamış, Bangladeş'e sığınan Arakanlı Müslümanlar ordunun köyleri yaktığını ve sivilleri vurduğunu aktarmıştı.
'5 EYLÜL'DEN BERİ ÇATIŞMA VE TEMİZLİK OPERASYONU YOK'
Suu Kyi "Dünyanın dikkatinin Arakan vilayetinde olduğunun farkındayım. Milletler topluluğunun sorumlu bir üyesi olarak Myanmar uluslararası incelemeden korkmuyor" dedi.
Gözlemcileri bölgeye davet eden Suu Kyi, Arakan'da '5 Eylül'den bu yana çatışma ve temizlik operasyonu' olmadığını da savundu.
'KAÇANLARLA DA, KALANLARLA DA KONUŞMAK İSTİYORUZ'
Sözlerini "Bununla beraber çok sayıda Müslüman'ın Bangladeş sınırından kaçtığını duymaktan endişeliyiz" diye sürdüren 72 yaşındaki Myanmar lideri "Bu göçün neden yaşandığını bulmak istiyoruz. Kaçanlarla da, kalanlarla da konuşmak isteriz. Sanırım Arakan'daki müslümanlar'ın büyük kısmının göçe katılmadığı çok az bilinen bir şey" dedi.
'İADE SÜRECİNE HER AN BAŞLAYABİLİRİZ'
Suu Kyi Bangladeş'e kaçan Arakanlı Müslümanlar'ın iade edilmesine de 'her an' başlayabileceklerini duyurdu.
Myanmar lideri "Myanmar'dan Bangladeş'e kaçan mültecilerin iade edilmesi çağrıları var. Doğrulama sürecini her an başlatmaya hazırız" dedi.
Suu Kyi bu süreçte Bangladeş ile 1990'ların başında yimzalanan anlaşmaya uyacaklarını, Myanmar'da oturduğunu kanıtlayanların iade edileceğini belirtti.
Ancak eşyaları yanan Arakanlılar'ın bu kanıtı sağlayamayabileceği bunun da iade sürecinde sorunlara yol açabileceği belirtiliyor.
