Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri, Şubat 2021’de gerçekleşen askeri darbenin Myanmar halkını fakirlik kıskacına soktuğunu söyledi.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Myanmar’da gerçekleşen askeri darbenin ülke ekonomisini kötüleştirerek halkı fakirlik kıskacına soktuğunu belirtti.
“Yerinden Edilme, Hak İhlali ve Şiddet Kıskacı”
BM İnsan Hakları Konseyinin 50. Oturumunda genel kurula hitap eden Bachelet, Myanmar’da 1 Şubat 2021 askeri darbesinin ardından ülkedeki son durumu değerlendirdi.
Bachelet, Myanmar ekonomisinin askeri darbeden ötürü muzdarip duruma düştüğünü vurgulayarak “Geçen yıldan bu yana milyonlarca kişi işini ve gelir kaynağını kaybetti. Myanmar ulusal parasının değeri düştü ve temel gıda malzemelerinin fiyatı yükseldi.” değerlendirmesinde bulundu.
Myanmar ordusunun halkı “fakirlik, yerinden edilme, hak ihlalleri ve şiddet kıskacına soktuğunu” belirten Bachelet, “Myanmar’daki insan hakları durumu hızlıca kötüye gidişini sürdürüyor. Şu an ülkede sivillere karşı sistematik bir şekilde insanlık ve savaş suçları işlendiğine şahit oluyoruz.” şeklinde konuştu.
Myanmar’da 14 Milyon Kişi Acil Yardıma Muhtaç
Bachelet, BM’ye göre darbenin başlangıcından bu yana ordunun sivillere yönelik müdahalesi sonucu en az 1900 kişinin yaşamını yitirdiği bilgisini paylaştı ve “1 milyonun üzerinde sivilin ülke içinde yerinden edildiğini, 14 milyon kişinin ise acil insani yardıma muhtaç olduğunu” aktardı.
Arakanlı Müslümanların darbenin ardından yaşanan insani kriz karşısında ortada kaldığını vurgulayan Bachelet, “Arakanlı Müslümanları on yıllardır canından bezdiren ayrımcılık, hak ihlalleri ve dışlayıcı uygulamaların çözümü için şimdiye kadar hiçbir somut ve sistematik adım atılamadı.” ifadelerini kullandı.
Bachelet, etnik ayrımcılıktan ötürü ülkelerini terk ederek Bangladeş’e sığınan Arakanlıların şartlarının da hâlâ düzeltilemediğinin, evlerine dönebilmeleri için uygun ortamın hazırlanamadığının altını çizdi.
ASEAN Ülkelerine Diyalog Çağrısı
Güneydoğu Asya Uluslar Birliğinin (ASEAN) Myanmar’da barışın sağlanması için askeri yönetime sunduğu şartların yerine getirilmediğini vurgulayan Bachelet, “Myanmar’da anlamsız şiddet, sivillerin korunması ve uluslararası insan haklarına saygı ilkelerine riayet edilmemesiyle daha yoğunlaştı.” dedi.
Bachelet, ASEAN üyesi ülkeleri Myanmar’da askeri darbe karşıtı Ulusal Birlik Hükûmeti (NUG) dahil tüm taraflarla diyalog hâlinde olmaya ve ülkedeki bütün sivil toplum kuruluşlarını diyalog sürecine dahil etmeye davet etti.
Çatışan taraflara şiddeti bir an önce durdurma çağrısında bulunan Bachelet, “Sivillerin hedef alınması ve köylerin yakılması eylemlerine acilen son verilmelidir. Sivillerin korunması mecburi olup, çatışmalardan etkilenen sivillere insani yardımın ulaşmasına izin verilmelidir.” diye konuştu.
Myanmar’daki Askeri Darbe
Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021’de yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına olağanüstü hâl ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyancı gruplara silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar yaklaşık 1900 kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi ise hâlen içeride tutuluyor.
Askeri mahkemeler, tutuklulardan 2’si çocuk 114 siyasi mahkum hakkında idam kararı verdi.
