Otomotiv sektöründe stokçuluk ve fahiş fiyatlarla mücadele kapsamında yeni düzenlemeler yapılacak. Bu düzenlemelerle birlikte, bayilere araç tahsisinden sonra fiyat artışı yapılamayacak ve ön ödemede yüzde 10 sınırı getirilecek.
Otomotiv sektöründe yaşanan stokçuluk ve fiyat artışları son dönemde tüketicilerin tepkisine neden oldu. Taşıt piyasasındaki fahiş fiyat artışları, stokçuluk ve tüketici mağduriyetinin önüne geçilmesi için yeni düzenleme yolda. Bu bağlamda, Ticaret Bakanlığı yeni düzenlemelerle sektördeki dengesizliklere ve tüketicilerin mağduriyetine çözüm getirmeyi hedefliyor.
Yapılacak düzenlemelerle birlikte, bayilere araç tahsisinden sonra fiyat değişikliği yapılamayacak, böylece tüketicilerin fiyat artışlarından korunması sağlanacak. Ayrıca, ön ödemelerde uygulanacak yüzde 10 sınırıyla da tüketicilerin mağduriyetleri önlenmeye çalışılacak.
Ticaret Bakanlığı’nın yönetmelik taslağıyla, sıfır araçların ticareti, distribütör ve yetkili satıcıların yükümlülükleri ve elektronik ortamda ikinci taşıtların ön değerlemesine ilişkin ilke ve kurallar ilk kez hüküm altına alınıyor.
Vergisi ödenen taşıtı 15 gün içinde teslim edecek
Düzenleme uyarınca araç bayileri, taşıtın üretici veya distribütör tarafından yetkili satıcıya tahsis edildiği ve taşıta ilişkin vergilerin ödendiği andan itibaren taşıtın satış fiyatını artıramayacak. Galeriler alıcıya, vergisi ödenen taşıtı 15 gün içinde teslim edecek. Garanti süresi içinde arızalanan araç için üretici veya distribütör tarafından ikame taşıt tahsis edilinceye kadar, bayi tarafından ücretsiz ikame taşıt verilecek. Taşıt satışında alıcıdan en fazla satış fiyatının yüzde 10’u kadar ön ödeme alınabilecek. Alıcı, taşıt faturası düzenleninceye kadar herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve ceza ödemeksizin ön ödemeli taşıt satış sözleşmesinden cayabilecek.
Distribütöre çeki düzen
Taslakla yabancı markaların Türkiye’deki satış ve dağıtımını yapan distribütörlere de önemli yükümlülükler gelecek. Bayiler arasında rekabeti bozabilecek uygulamalarda bulunamayacak olan distribütörler, bir bayiyi bir ay içinde son üç yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlayamayacak. Fiyat değişimlerini 3 gün önceden bayiye bildirmek zorunda olacak distribütörler, fatura tarihinden sonra zam yapamayacak. Distribütörler gelen taşıtları 15 gün içinde bayiye teslim edecek. Araç satışını, kendisinin veya bir başkasından mal veya hizmet alma şartına, bayinin taşıt kampanyalardan faydalanmasını başka ürünlerin satışına, indirime, bayi kar marjının kısıtlanmasına ve satış kotası gibi şartlara bağlayamayacaklar. Tavsiye edilen satış fiyatı elektronik ortamdan erişilebilir olacak.
İhaleli satışa düzenleme
İkinci elde toplu araç alım satımına yönelik elektronik ortamdaki ihalelerin güvenli ve şeffaf şekilde yapılabilmesi için, ihale şartlarının ve satışa sunulan taşıtlara ilişkin detaylı bilgilerin ilan edilmesi, ihale platformu ve satıcının doğrudan veya dolaylı olarak ihaleye katılamaması şartları getirilecek. İhale platformları düzenlenecek araç ihalesini en az 24 saat önce platformda ilan edecek, taşıtın detaylı görseli, markası, cinsi, tipi, model yılı, şasi numarası, plaka, kilometre ve renk bilgileri ile taşıt üzerinde devri kısıtlayıcı tedbir olup olmadığı bilgilerine yer verecek. Araçların hasar, değişen parça bilgileri ile muayane sorgusu sonuçları ve ilan tarihinden önceki 10 gün içinde alınan ekspertiz raporu da önceden açıklanacak. İhaleyle satışlarda satıcı ve alıcılarla yazılı üyelik sözleşmesi imzalanacak.
İnternetten fiyat değerlemesine ayar
Yönetmelik taslağı, internetteki ikinci el pazarına yönelik düzenlemeler de içeriyor. Buna göre, internet ortamında ikinci el araç değerlemesi yapan kişi ve şirketler; satıcının beyan ettiği taşıtın marka, model, cins, tip, kasa, yakıt, şanzıman, donanım, aksesuar, kilometre ve renk bilgileri ile taşıtın hasarlı, arızalı, boyalı ve değişen parça bilgilerini dikkate alarak ön değerleme yapacak. Elektronik ortamda yapılan ikinci el taşıt değerlemelerinde yaşanan tüketici mağduriyetinin önüne geçmek için, işletmelerin 8 yaş ve 160 bin kilometrenin altındaki taşıtlar için taşıt sahibine sunduğu fiyat teklifi ile nihai teklif arasındaki fark yüzde 5’ten fazla olmayacak. Verilen teklif 24 saat geçerli olacak ve fiziksel incelemesi yapılan taşıtlara 2 saat içinde nihai teklif verilecek.
