Resmi ziyaret kapsamında bu sabah Afganistan’a giden Han, başkent Kabil’de Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Han, Kabil yönetiminin ardından Afganistan’a barışın gelmesiyle en çok ilgilenen devletin Pakistan olduğunu belirterek, ülkesinin Afganistan’da şiddetin azalması ve kalıcı barışın tesisi için her türlü çabayı göstereceğini ifade etti.
Pakistan’ın Taliban ile ABD ve sonrasında Afganlar arası barış görüşmelerinin başlamasında önemli bir rol üstlendiğini dile getiren Han, Afgan halkının onlarca yıldır süren şiddet sebebiyle çok acılar çektiğini söyledi.
Han, Pakistan’ın Afganistan sınırındaki Aşiretler Bölgesi'nin (FATA) de terörden oldukça kötü etkilendiğini belirterek, terörün milyarlarca rupilik kayıplara neden olduğunu anımsattı.
Sınırın her iki tarafındaki halkların barış, ticaret ve bağlantı istediğine dikkati çeken Han, bu ticaret ve bağlantının gelecek günlerde artacağını vurguladı.
Gani'den kapsayıcı ateşkes vurgusu
Gani ise Afgan halkının barış istediğini ve şiddetin çözüm olmadığını ifade ederek, anayasaları ve Afgan değerleri çerçevesinde kalıcı barış için kapsayıcı siyasi uzlaşının Afganistan’ın geleceği olduğunu söyledi.
İleriye doğru gidebileceklerinin ve kapsayıcı bir ateşkese ulaşabileceklerinin altını çizen Gani, "Hepimizin bunu anlaması gerekiyor." dedi.
Gani, bazı Avrupa ülkelerinde yükselen İslamofobi eğilimine de değinerek, Hazreti Muhammed’e saygının tüm dünyadaki Müslümanlara saygı anlamına geldiğini kaydetti.
İki liderin görüşmesinde Afgan barış sürecinin yanı sıra ikili ilişkiler ve bölgesel ekonomik kalkınma da ele alındı.
Barış görüşmelerinin seyri
ABD, ilk kez eski Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan'da barış amacıyla Taliban ve Afgan hükümetleri arasında görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulundu. ABD'nin 2011, 2012 ve 2013'teki girişimleri sonuçsuz kaldı.
Donald Trump'ın, 2017'de ABD başkanı seçilmesinin ardından müzakerelerin başlaması yeniden gündeme geldi. ABD ile Taliban temsilcileri, 25 Şubat 2019'da barış görüşmeleri için Katar'ın başkenti Doha'da ilk kez bir araya geldi.
ABD Başkanı Trump'ın Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Eylül 2019'da taraflar arasında anlaşmaya varıldığını, anlaşmanın Trump'ın onayını beklediğini açıkladı. Ancak aynı günlerde Kabil'de yaşanan terör saldırısında bir ABD askerinin ölmesi üzerine Trump, anlaşmayı erteledi.
ABD ile Taliban arasında Aralık 2019'da yeniden başlayan görüşmeler, "şiddetin azaltılması" adı verilen fiili ateşkes kararıyla sonuçlandı. 22 Şubat 2020'de başlayan 7 günlük sürenin sonunda 29 Şubat'ta barış anlaşması imzalandı.
Afganistan'da yıllardır süren savaşı sonlandırmak amacıyla Taliban ile Afganistan heyeti arasında 12 Eylül'de Katar'ın başkenti Doha'da başlayan barış görüşmeleri de görüş ayrılıkları nedeniyle askıya alınmıştı.
