ŞEYH NİMR’İN İDAMI Şİİ COĞRAFYASINI AYAĞA KALDIRDI
Suudi Arabistan’ın, Şii din adamı Nimr Bakır en-Nimr’i, terörist suçlamasıyla cuma günü 46 kişiyle idam etmesinin ardından İran’da peş peşe protesto gösterileri yaşandı. Cuma günü ülkenin ikinci büyük kenti Meşhet’te Suudi Arabistan Konsolosluğu, önceki gün de Tahran’daki büyükelçilik binası göstericiler tarafından ateşe verildi. Bazı göstericilerin polis barikatını aşarak elçilik binasının camlarını kırdığı, dokümanları dışarı attığı görüldü. 40 göstericinin gözaltına alındığı olaylarda eylemciler, “Maşallah Hizbullah” sloganları attı.
HAMANEY: ALLAH’IN GAZABINA UĞRAYACAKLAR
Şeyh Nimr’in idamı İran’daki dini ve devlet otoriteleri tarafından şiddetle kınandı. İran, Suudi Arabistan’ın Tahran’daki maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığı’na çağırıp nota verdi. İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Suudi Arabistan’ın “Tanrının gazabına” uğrayacağını öne sürdü. Hamaney tepkisini, “Şehidin haksızca akıtılan kanının bedeli kısa zamanda ödenecek ve Tanrı’nın eli Suudi yönetiminden intikamını alacak” dedi. Nimr’in “Şiddete başvurmayan bir eleştirmen” olduğunu kaydeden Hamaney, “İnsanları ne silah kullanmaya teşvik etti ne de gizli planlar yaptı. Sadece açıkça eleştirilerini dile getirdi” diye konuştu.
SADR’DAN PROTESTO ÇAĞRISI
Iraklı Şii lider ve din adamı Mukteda Sadr, web sitesinden yaptığı açıklamayla Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerinde yaşayan Şiileri protestoya çağırdı: “Suudi Arabistan’da yaşayan Şiileri barışçıl protestolarla Şeyh Nimr’in idam edilmesini protesto etme cesareti göstermeye çağırıyorum. Bu çağrım Körfez ülkelerinde yaşayan Şiiler için de geçerlidir” dedi.
SİSTANİ ‘ŞEHİT’ İLAN ETTİ
Irak’ın Şii liderleri Ayetullah Ali Sistani’den de Nimr’in idam edilmesine kınama geldi. Şii lider, Nimr’in idam edilmesi ile ilgili yazılı açıklama yaptı. Nimr’in idam edilmesini “zülm ve düşmanca” olarak gördüklerini belirtti ve Şeyh Nimr’i şehit ilan etti.
DİPLOMATİK İLİŞKİLER KESİLDİ
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cübeyr, dün bir basın toplantısı yaparak, İranlı yetkililere büyükelçilik binalarının korunması yönünde çağrı yapmalarına rağmen saldırıların ve resmi belge ile malzemelerin yağmalanmasının engellenmediğini, bundan dolayı ülkesinin İran ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiklerini söyledi. Cübeyr, İranlı diplomat ve görevlilere ülkeyi terk etmelerii için 48 saat süre tanındığını da ilan etti.
ABD, AB, BM’DEN TEPKİ
İran dışında birçok ülke de idamlara tepki gösterdi. ABD Dışişleri Bakanlığı, “Önde gelen Şii din adamı ve aktivist Nimr’in idamının, acilen düşmesi gereken bir zamanda mezhepsel gerilimi tırmandırma tehlikesi bulunduğu için özellikle endişeliyiz” açıklaması yaptı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, idamların Suudi Arabistan’da ifade özgürlüğü, temel ve siyasi haklara saygı konusunda ciddi endişelere yol açtığını ifade etti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun da, idamlar nedeniyle büyük üzüntü duyduğunu belirterek mezhepsel gerilimi artırmaktan kaçınma çağrısı yaptı.
"KÖTÜLÜKTEN KURTARILDI"
Suudi Arabistan’ın en yüksek dini otoritesi Büyük Müftü Şeyh Abdülaziz el-Şeyh yaptığı açıklamada 47 kişinin idam edilerek insaflı davranıldığını, bu sayede bu kişilerin daha fazla kötülük yapmaktan kurtarıldığını savundu.
BAHREYN’DE NIMR İÇİN GÖSTERİ YAPILDI
Suudi Arabistan’ın müttefiki olan Bahreyn Kraliyet Ailesi’ne karşı 2011 yılında ayaklanan Bahreynli Şiiler dün ülkenin batısındaki Şii köyü Ebu Sayba’da düzenledikleri gösterilerle Şii din adamı Nimr’in idamını protesto etti. Yüzde 65-75 arasında Şii olan, ancak Sünni El Halife Ailesi tarafından yönetilen Bahreyn’de polis, göstericilere göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Bahreyn Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada ise “Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhet’teki konsolosluk binasına yapılan terörist saldırıların kınandığı” ve Bahreyn’in “terör ve aşırılıkla mücadele konusunda Suudi Arabistan’ın yanında olduğu” yinelendi. Şeyh Nimr, Bahreyn’deki gösterilere destek amacıyla Suudi Arabistan’da Şiilerin düzenlediği gösterilere de öncülük etmişti.
IRAK’TAN İRAN’A NİMR DESTEĞİ
Yemen'de Suudi destekli hükümetle çatışan Şii Husiler de Al Maseera web sitesinden yaptıkları açıklamada “Suudi ailesi, bugün insan haklarını apaçık ihlal ederek kutsal bir savaşçıyı ve büyük bir din adamını sahte bir duruşmayla idam etti” dedi. Başkent Sanaa’da sokak gösterileri ile idam kararı protesto edildi. Irak Başbakanı Haydar İbadi de Nimr’in öldürülmesini kınadı. Facebook hesabından açıklama yapan İbadi, bu olayın bölgesel güvenlik üzerinde kötü etkileri olabileceğini belirtti. Irak’ın güneydeki Basra kentinde ellerinde Nimr’in olduğu bayraklar taşıyan protestocular yürüyüş düzenledi. Hindistan sınırındaki Keşmir kentinde de Şii eylemciler 2 gündür protesto gösterisinde bulunuyor.
ŞEYH NİMR KİMDİR? 56 yaşında idam edilen Şeyh Nimr Bakır el Nimr Suudi Arabistan’a yönelik sert eleştirileriyle tanınıyordu. El Nimr’in hedefinde özellikle Sünni kraliyet ailesi bulunuyordu. 2011 yılında “Arap baharı” sürecinde Suudi yönetimine karşı faaliyetleri organize eden el Nimr, 2014 yılının ekim ayında idama mahkum edilmişti. Suudi Arabistan’da yaklaşık 2 milyon Şii yaşıyor.
