İsrail’in İbrahim Anlaşmaları imzacı ülkelerini genişletmek amacıyla Moritanya, Endonezya, Nijer ve Somali ile normalleşme sağlanması arayışında olduğu bildirildi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun daha fazla ülkeyle ilişkileri normalleştirme arayışında olacakları sinyalini vermesinin ardından İsrail ve ABD’nin birçok ülkeyi İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek için hazırlık yaptığı ifade ediliyor.
Son olarak Sudan’la ilişkileri normalleştirmek için anlaşan İsrail, İbrahim Anlaşmaları’na 4 İslam ülkesini daha katmak istiyor.
Israel Hayom’da yer alan habere göre, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, Moritanya, Endonezya, Nijer ve Somali ile normalleşme sağlanması üzerinde çalışıyor.
Habere göre Başbakan Netanyahu’nun yanı sıra ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Özel Temsilci Amos Hochstein’de normalleşme çabalarına destek veriyor.
Moritanya
İsrail Dışişleri Bakanı Cohen’in geçen hafta Alman mevkidaşı Annalena Baerbock’ten Moritanya ve Nijer ile ilişkilerde bir atılım sağlanması için İsrail’e yardım etmesini istediği biliniyor.
Öte yandan İsrail’in Moritanya ile normalleşmeye dönük görüşmelerinin aşama kaydettiği belirtiliyor.
Somali
İsrail ve Somali şu ana kadar diplomatik ilişkiler kurmadı. Ancak Mogadişu yönetimi lideri Hasan Şeyh Mahmud’un İsrail ile diplomatik ilişkiler kurma konusuna ilgi gösterdiği ifade ediliyor.
İsrail’in de Aden Körfezi ve Hint Okyanusu arasında, Kızıldeniz’in girişinde stratejik konuma sahip olması sebebiyle Somali’yle ilişkileri normalleştirmeye sıcak yaklaştığı dile getiriliyor.
Nijer
Uranyum’un küresel alandaki tedarikçisi olması, İsrail ile ilişkiler kurması durumunda hammaddelerin İsrail’e düşman ülkelere satılmasının önlenebileceği ve uluslararası arenada İsrail’e karşı oy veren ülkelerin sayısını azaltabileceği ihtimali gibi nedenlerle İsrail’in ayrıca Nijer’le normalleşmeye ilgi gösterdiği aktarılıyor.
Endonezya
İsrail Dışişleri Bakanı Cohen’in ayrıca dünyadaki en büyük Müslüman nüfusa sahip Endonezya ile ilişkiler kurmak üzere çalıştığı belirtiliyor.
Endonezya ve İsrail resmi diplomatik ilişkilere sahip olmasa da ikili arasında gayri resmi ticari, teknolojik ve turizm iş birliği bulunuyor.
Eylül 2022’de İsrail merkezli Jerusalem Post’un haberinde, üst düzey bir yetkilinin de aralarında yer aldığı Endonezyalı bir heyet gizli görüşmeler için İsrail’e gittiği iddia edilmişti.
Endonezya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, söz konusu iddialar reddedilirken böylesi “aldatmacı” bir haberi ortaya atan İsrail medyası “çıkarlar üzerine kurulu olmakla” suçlanmıştı.
İki devletli çözüm de olmak üzere Endonezya’nın bölgedeki duruma dair görüşünün değişmediği vurgulanan Dışişleri Bakanlığına bağlı bir yetkilinin açıklamasında, “Filistin’in İsrail işgali altında olduğu müddetçe, Endonezya İsrail ile diplomatik ilişkilere kapı aralamayacaktır.” denilmişti.
Eski İsrail Başbakanı Yair Lapid, haziran ayında diplomatik ilişkileri bulunmayan üç ülkeyle temas halinde olduklarını açıklamış ve bunlardan birinin Endonezya olduğuna işaret etmişti.
Arapça ve İngilizce yayın yapan ABD merkezli Al-Monitor sitesi, İsrailli bir heyetin temmuz ayında Endonezya’yı ziyaret ettiğini açıklamıştı.
