Biden’ın Suriye planını uygulamaya dökmesi çağrısında bulunan gazeteci yazar Eymen Abdunnur’un kaleme aldığı yazısı şu şekilde;
Gelin Suriye'yi savaşla parçalanmış bir ülke olarak değil de yıkıcı yollarda alevlere doğru ilerleyen bir tren olarak hayal edelim.
Birleşmiş Milletler'e (BM) göre, bu trenin resmi olarak tanınan makinisti halen Beşşar Esad ama bu trenin arkasında sallanan vagonlardan her biri kendine özel bir grup ciddi sorunla dolu.
Çatışmalarla geçen 10 yıl içinde, her yıl kendisine eklenen vagonların sayısı arttı.
Her vagonun, ekonomik sorunlara ve dini hassasiyetlere ek olarak, yerel, bölgesel ve uluslararası aktör ve etkileyiciler nedeniyle karakteristik özellikleri var.
Suriye'ye tek bir perspektiften bakmak ve kendisini tek bir büyük kaos şeklinde sınırlamak mümkün değil, zira trenin vagonlarından her birinin taşıdığı sorunların çözümü, özel bir perspektif gerektiriyor.
Dolayısıyla toplu çözüm, tamamen farklı, çok sayıda bir dizi çözümden oluşuyor, çünkü Suriye'de durum son derece derin.
Suriye'deki savaş, kendi ajandaları için rekabet eden dış güçler arasında bir vekalet savaşından ziyade, güç ve kazançlar için rekabet eden yerel ve bölgesel oyuncular arasındaki bir savaştır.
Büyüyen ekonomik krizler ile Kovid-19 pandemisinin getirdiği sorunlarla mücadele de bir başka vagon olarak bu trene eklenebilir.
Açıkça görüldüğü gibi, her vagon -içinden geçtiği farklı koşullar, farklı zorluklar ve farklı aktörleri nedeniyle- sorunlarını çözmek için özel bir takvime sahip farklı bir yaklaşım, farklı bir strateji ve ayrı bir ekip gerektiriyor.
Dahası, her vagonun kendisine özel karar masasına oturması için yabancı ülkelerden farklı aktörlere ve temsilcilere ihtiyacı var.
Kısacası, tek bir kapsamlı strateji Suriye'nin tüm sorunlarını çözemez.
Danışmanlar ve politika yapıcılar belki de Başkan Joe Biden'a, ABD'nin tüm kilit alanlarda katılımını olumlu bir şekilde destekleyen çok sayıda halk hareketi olduğunu söylemiyorlar.
Bunlar silah taşımayan, düşüncelerinde bağımsız, rejim, Heyet Tahrir eş-Şam, Kürtler veya başka herhangi bir otoriter çizginin söylemlerini benimsemeyen sivil gruplardır.
Her gün, bu bölgelerde çözüme dönük adımlar atması için Washington ile iş birliği yapmaya hazır ve istekli yüzlerce kişiyle iletişim kuruyorum.
Bu, Washington'un üstlenmesi halinde görevini önemli ölçüde kolaylaştıracak bir faktördür.
Bu insanların istediği en önemli şeylerden biri, istikrarlı bir gelecek ve daha iyi bir eğitimdir.
Yeni nesiller için daha parlak bir gelecek sağlama çabaları kapsamında Amerikan öğretim yöntemlerini benimseyen okullar ve enstitüler istiyorlar.
Peki, ilk adım ne olmalı?
Makinist (yani Beşşar Esad'ı) değişmedikçe tren uçuruma doğru sürüklenmeye devam edecek ve arkasındaki vagonlar hiçbir zaman doğru istasyona ulaşamayacak.
Eğer ABD ve Rusya kabul ederlerse bu değişim kolayca gerçekleşebilir. İki ülke, Sudan'da olduğu gibi, bir geçiş idaresi ve yönetim organı oluşturulmasına yardımcı olmak için iş birliği yapabilir.
Elbette bu karar, vagonların içinde olan kargaşayı sona erdirmeyecek, ancak hızı düşürüp, parkurları kontrol altına alabilir.
İkincisi, Washington, İran ve Yemen'de olduğu gibi, Suriye'ye de özel bir temsilci atamalı.
Bakan Anthony Blinken'a tamamen güveniyor, kalbi ve aklı ile Suriye için doğru olanı yapacağına inanıyorum.
Özel temsilci, Suriye'de farklı çalışanları, bütçeleri ve hedefleri olan farklı bölgelerle ilişkilerde kısmen bir fark yaratacaktır.
Bu fark sahadaki halk hareketi temsilcileri ile ilişkileri de kapsamalı. Onların sesi unutulmamalı.
Makro düzeyde çalışacak başka bir ekip, Suriye'deki geçiş hükümetini özgür ve adil seçimlere hazırlanmaya zorlamalı.
Buna ilaveten, Amerikan şirketlerine fayda sağlayabilecek – ki sağlaması da gerekiyor- devasa Suriye'nin yeniden inşası görevini üstlenmeli.
Enerji ve yeniden inşa alanındaki ilgili kısıtlama ve yaptırımlar da kaldırılmalı.
Amerikalı yetkililerin açıkladıkları gibi kısıtlama ve yaptırımların kaldırılmasını hızlandırmak için Suriye komşularına düşmanca davranmamalı.
Güneybatı bölgesindeki sorunlar İsrail'in katılımıyla çözümlenmeli.
Suriye'deki büyük yeniden inşa projesinden yararlanmak istiyoruz.
İşgali sona erdirip, barış anlaşması imzalayarak Suriye-İsrail çatışmasını hızlı bir şekilde çözmek, böylelikle bu devasa projeye Golan Tepeleri'ni de dahil etmek, bölgenin tüm ülkeleri için bir teknoloji ve hizmet vahasına dönüşmesini sağlamak istiyoruz.
Halihazırda uygulanan il modelini "eyalet" modeli ile değiştirmek de gerekiyor.
Bu model, söz konusu eyaletlerin seçilmiş yöneticilerine, Körfez ülkeleri, Avrupa Birliği, ABD, Japonya veya Türkiye olsun, eyaletteki birçok projeyi finanse edecek ve uygulayacak herhangi bir ülkeyle stratejik kalkınma planları üzerinde çalışmak için büyük yetkiler sağlayacaktır.
İran, milislerini geri çektikten sonra Suriye'de askeri ve siyasi değil ama ekonomik bir rol oynama fırsatına sahiptir. Aynı şekilde çözümü desteklemesi durumunda Rusya da.
Bu çok yönlü yaklaşım, Suriyeli vasıflı işçilerin evlerine güvenli bir şekilde dönmelerinin önünü açacak ve istikrar ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlayacaktır.
Bu plan aynı zamanda ABD'nin ulusal güvenliğinin de menfaatinedir. Zira IŞİD'in güçlenmesi için uygun bir ortam olmayacak, bu da gerilemesine katkıda bulunacaktır.
Aynı şekilde Hizbullah da sahip olduğu kartları kaybedecek ve Tahran'ın Suriye'deki varlığı azalacağı için ABD, İran ile gelecekteki görüşmelerinde ek bir güce sahip olacaktır.
Suriyeliler olarak, 10 yıldır devam eden ve gözaltı kamplarında işkence altında öldürülenler dahil olmak üzere en az 1 milyon insanın hayatını kaybettiği bu acıyı ve trajediyi sona erdirmek için Başkan Biden'a bu planı uygulama çağırısında bulunuyoruz.
Bu devam etmemeli.
Farklı ülkelerde, özellikle de ABD'de yaşayan Suriyeliler olarak, sizi destekliyoruz.
Sahadaki Suriyelilerinde bu anı, barışçıl ve müreffeh yeni Suriye'yi sabırsızlıkla beklediklerine sizi temin ederim.
Bu yolda bize önderlik edebilirsiniz.
