ABD Başkanı Donald Trump'ın, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi bazı ülkelere silah satışlarında Kongre onayını "bypass" eden acil durum yetkisini kullanmaya karar verdiği belirtildi.
Kongre kaynaklarından yansıyan haberlere göre, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Kongreye gönderdiği mektupta, söz konusu yetki kullanımı konusunda bildirimde bulunuldu.
Buna göre ABD Başkanı Trump, "acil durum" yetkisini kullanarak, son dönemde yapılmış ve çoğu Suudi Arabistan ile BAE'yi kapsayan 22 silah satışı için Kongre onayını beklemeyecek.
8 milyar dolarlık 22 anlaşma
Trump'ın Kongreyi "bypass" etme kararının derhal devreye gireceği ve 8 milyar dolarlık 22 silah anlaşmasının Kongre denetimi olmaksızın hemen tamamlanacağı kaydedildi.
Özellikle Demokrat senatörler ve Temsilciler Meclisi üyeleri, Trump'ın adımını "ilgili yasayı kötüye kullanmak" şeklinde yorumlarken, birçok Cumhuriyetçi ismin de Yemen savaşında Amerikan silahlarının kullanılmasına karşı olduğu biliniyor.
"Suudi Arabistan'a iyilik yapmayı tercih etti"
Senato Dış İlişkiler Komitesinin Kıdemli Demokrat Üyesi Bob Menendez, konuyla ilgili yazılı bir açıklama yaparak Trump yönetimine tepki gösterdi.
Menendez açıklamasında, "Yönetim bir kez daha uzun soluklu ulusal çıkarlarımızı veya insan haklarını önceleme konusunda başarısız oldu. Bunun yerine Suudi Arabistan gibi otoriter ülkelere 'iyilik yapmayı' tercih etti." değerlendirmesini yaptı.
Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi James Risch de Trump'ın adımının "yasallığının" tartışmaya açık olduğunu ve bunu yakından inceleyeceklerini açıkladı.
ABD yönetimi, yabancı ülkelere yaptığı silah satışlarında Kongreye yazılı bildirim yapmak ve Kongrenin varsa itirazlarını değerlendirmek zorunda. Kongrenin her iki kanadı da ABD'nin Yemen savaşı bağlamında Suudi Arabistan'a satmak istediği silahların satışına blokaj koymuş, yönetimin kararını gözden geçirmesini talep etmişti.
Trump yönetiminin Kongreyi kenara iten bu adımının ardından 22 anlaşmayı en kısa süre içinde nihayete erdirmesi ve toplam 8 milyar dolarlık silahları bu ülkelere satması bekleniyor.
Yemen tasarısı
Trump yönetimi ile ABD Kongresi arasındaki Suudi Arabistan anlaşmazlığı Yemen savaşı ve Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesi dolayısıyla bir üst safhaya taşınmıştı.
ABD'nin Yemen'de Suudi Arabistan'a verdiği desteği kesmesini öngören yasa tasarısı 4 Nisan'da Temsilciler Meclisinde, 13 Mart'ta da Senatoda kabul edilmişti.
Söz konusu tasarıda, El Kaide ile savaşanlar hariç, Yemen'deki savaşa dahil olan ya da savaşı etkileyen tüm Amerikan askeri unsurlarının 30 gün içinde geri çekilmesi öngörülüyordu.
Trump ise söz konusu tasarıyı veto etmiş ve bunun gerekçesini, "Bu yasa tasarısı, benim anayasal otoritemi zayıflatmak için yapılan gereksiz ve tehlikeli bir girişimdir. Bu tasarı aynı zamanda Amerikan dış politikasına da zarar verebilir." ifadesiyle açıklamıştı.
