İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz'ın ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşmesinde yasa dışı Yahudi "yerleşimci şiddeti" konusunun İran'ın nükleer programı kadar gündeme geldiği bildirildi.
Jerusalem Post gazetesinin birden fazla diplomatik kaynağa dayandırdığı haberine göre, İsrail Savunma Bakanı Gantz'ın Washington temaslarında ABD Dışişleri Bakanı Blinken'ın, yasa dışı "yerleşimci şiddeti" konusuna İran'ın nükleer programı kadar vakit ayırmak istemesi İsrail heyetini şaşırttı.
Gazeteye konuşan bir diplomat, "Amerikalılar yerleşimci şiddetini sürekli takıntılı biçimde gündeme getiriyor." dedi.
Blinken'ın görüşmede Gantz'a İsrail hükümetinin yasa dışı "yerleşimci faaliyetlerinin iki devletli çözüm ihtimalini baltaladığını" söylediği aktarıldı.
Buna karşın, görüşmelere katılan başka bir kaynak, Blinken ile görüşmenin dostça bir ortamda gerçekleştiğini ve çoğunlukla İran konusuna odaklanıldığını, Filistin meselesinin de görüşüldüğünü ancak toplantının merkezinde olmadığını savundu.
Barış Şimdi: Yerleşimci saldırısında gözle görülür artış
İsrailli insan hakları örgütü Barış Şimdi, Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşimci şiddetine ilişkin rapor hazırladı.
Raporda, 2020 yılında Filistinlilere yönelik saldırıların arttığı günde 2 defadan fazla yasa dışı Yahudi yerleşimci saldırısı yaşandığı aktarıldı.
Haaretz gazetesinin İsrail ordu yetkililerine dayandırdığı habere atıfta bulunulan rapora göre yerleşimci saldırıları 2020 ve 2021'in ilk yarısında 2019'un iki katı kadar arttı.
Raporda, 2019'da 363 yerleşimci saldırısı kaydedilirken, saldırılar 2020'de 507'ye yükseldi, 2021'in ilk yarısında ise 416'ya kadar çıktı.
İsrail siyasetinde "yerleşimci şiddeti" tartışması
İsrail Kamu Güvenliği Bakanı Omer Barlev'in 13 Aralık Pazartesi ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland ile gerçekleştirdiği görüşmeye ilişkin sosyal medyadan yaptığı açıklamada, ABD'li yetkilinin "yerleşimci şiddeti, bölgesel gerilimin azaltılması ve Filistin yönetiminin güçlendirilmesi" başlıklarına ilgi gösterdiğini ifade etmesi, İsrail siyasetinde tartışmanın fitilini ateşledi.
Başbakan Naftali Bennett yasa dışı yerleşimcileri "koruyucu kalkan"a benzetti. Dini İşler Bakanı Matan Kahana ise polisten sorumlu Bakan Barlev'e yüklendi.
Kahana,"güvenlik alanında bunca deneyime sahip bir kişinin bu kadar yanlış ve çarpıtılmış bir söylemi kabul etmesini görmek üzücü" değerlendirmesini yaparak, Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin "saldırganlar değil öncüler" olduğunu ileri sürdü.
İsrail'de muhalefet partisi konumundaki Likud da Barlev'in açıklamalarının "İsrail'i kirlettiğini" belirterek, "Bennett hükümetinin raydan çıkmaya devam ettiğini" savundu.
İsrail siyasetinin sağından, aşırı sağdan ve koalisyon hükümetinden gelen tepkilerin ardından Barlev, sosyal medya hesabından verdiği yanıtta, kendisini eleştirenlerin "aynaya bakmakta zorlandığını" ve yerleşimci şiddeti konusunun uluslararası alanda ve yabancı hükümetler nezdinde ilgi gördüğünü aktardı.
Barlev, "(Yerleşimci şiddetini) Anlamakta zorlananlar bir bardak su içebilir. Filistin terörüyle yerleşimci şiddeti yokmuş gibi aşırılıkçı yerleşimci şiddetiyle de Filistin terörü yokmuş gibi mücadele edeceğim." ifadelerini kullandı.
Filistin Dışişleri Bakanlığından da Barlev'in açıklamalarına destek geldi.
Barlev'in "yerleşimci şiddeti" beyanı üzerine yayımladığı açıklamada Filistin Dışişleri Bakanlığı, "Bu teşhis doğru yönde bir adım ancak yeterli değil." ifadelerini kullanarak, İsrail'deki koalisyon hükümeti içindeki merkez ve sol bakanlara "yerleşimci terörü" konusunda konuşma çağrısı yaptı.
İsrailli sivil toplum kuruluşu B'tselem, kasım ayında yayımladığı raporunda, İsrail'in 1967'de işgal ettiği Batı Şeria'da 2 milyon dönümden büyük bir alanda inşa ettiği 280'den fazla yerleşim biriminde 440 bin kadar yasa dışı Yahudi yerleşimcinin yaşadığı bilgisini paylaşmıştı.
Raporda, Batı Şeria'daki yasa dışı yerleşimcilerin, ele geçirmek istedikleri topraklardaki Filistinli nüfusa "fiziksel şiddet, taş atma, tehdit etme, tarlalarını yakma, ağaçlarına ve ürünlerine zarar verme, mahsullerini çalma, gerçek mermilerle ateş açma, evlerini ve arabalarını tahrip etme, nadiren de cinayete varan" şiddet yollarına başvurduğu kaydedilmişti.
B'tselem ayrıca 2021 yılı başından eylül ayına kadar 251'i Filistinli çiftçilere olmak üzere Yahudi yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen 451 saldırı kaydettiğini bildirmişti.
