Hamas, Trump'ın fikrini 'kaos yaratma reçetesi' olarak nitelendiriyor ve Gazze halkının onların yerlerinden edilmesine izin vermeyeceğini söylüyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Filistinlilerin kuşatma altındaki bölgeden zorla çıkarılmasının ardından Gazze Şeridi'ni ele geçirme planını şoke edici bir şekilde açıkladı . Bu durum, Trump'ın etnik temizlik kampanyasını destekleyeceği korkularını artırdı.
Trump, Salı günü İşgalci İsrail Başbakanı Siyonist Binyamin Netanyahu ile düzenlediği basın toplantısında, Filistinlilerin Gazze'den "ayrılmayı çok seveceklerini" söyledi ve ABD'nin, "Orta Doğu'nun Rivierası" olarak yeniden inşa edilip geliştirilirken Gazze Şeridi'nin uzun vadeli mülkiyetini üstleneceğini ima etti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, Çarşamba günü Trump'ın Filistinlilerin kalıcı olarak yerleştirilmesi önerisini geri çekmeye çalıştı ve Filistinlilerin yalnızca yeniden yapılanma amacıyla geçici olarak yerleştirileceğini söyledi.
Rubio, Guatemala Şehri'nde düzenlediği bir basın toplantısında, "Bu arada, yeniden inşa sırasında insanların bir yerde yaşaması gerekecek." dedi.
Trump'ın teklifi ABD'de ve yurtdışında sert tepkilere yol açtı. İşte dünyanın dört bir yanından gelen bazı önemli tepkiler:
Hamas
Hamas'ın üst düzey yetkililerinden Sami Ebu Zuhri, Gazze'deki Filistinlilere etnik temizlik yapılması çağrısının "topraklarından sürgün" anlamına geldiğini söyledi.
"Trump'ın Gazze'yi kontrol etme arzusuna ilişkin açıklamaları gülünç ve absürttür ve bu türden herhangi bir fikir bölgeyi ateşlemeye muktedirdir," dedi Abu Zuhri. "Bunları [planı] bölgede kaos ve gerginlik yaratmanın bir reçetesi olarak görüyoruz çünkü Gazze halkı bu tür planların geçmesine izin vermeyecek."
Hamas'ın bir diğer üst düzey yetkilisi İzzet el-Rişeq ise önerinin "sadece petrolü ateşe vereceğini" söyledi.
"Bu ifadeler Filistin ve bölge hakkında kafa karışıklığını ve derin cehaleti yansıtıyor. Gazze kesinlikle ortak bir toprak değil ve alınıp satılabilecek bir mülk değil. İsrail'e ve Filistin halkımıza ve onların haklı haklarına karşı Amerikan önyargısı devam ediyor" dedi.
Filistin Kurtuluş Örgütü
Genel Sekreter Hüseyin eş-Şeyh, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Filistin halkının anavatanından sürülmesine yönelik tüm çağrıları reddettiğini söyledi.
Filistin Yönetimi, uluslararası meşruiyet ve uluslararası hukuka uygun iki devletli çözümün güvenlik, istikrar ve barışın garantisi olduğu yönündeki kararlı tutumunu vurgulamaktadır" dedi.
Filistin Yönetimi
Filistinlilerin Gazze'den çıkarılmasına yönelik her türlü planı reddeden Devlet Başkanı Mahmud Abbas, "On yıllardır mücadele ettiğimiz ve elde etmek için büyük fedakarlıklar yaptığımız halkımızın haklarının ihlal edilmesine izin vermeyeceğiz" dedi.
"Bu çağrılar uluslararası hukukun ciddi bir ihlalini temsil ediyor," dedi. "1967 sınırlarında başkenti Kudüs olan iki devletli çözüme dayalı bir Filistin devleti kurulmadan bölgede barış ve istikrar sağlanamayacak."
Filistin İslami Cihadı
PIJ, "Trump'ın pozisyonları ve planları, özellikle ABD yönetiminin Filistin halkı ve haklarıyla karşı karşıya getirmek istediği Mısır ve Ürdün'deki Arap ve bölgesel ulusal güvenliği tehdit eden tehlikeli bir tırmanıştır" dedi.
Filistin'in BM temsilcisi
Filistin'in Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, Gazze halkının bir zamanlar İsrail'de kendilerine ait olan toprakları geri alabilmelerine izin verilmesi gerektiğini söyledi.
"Filistin halkını 'güzel bir yere' göndermek isteyenler, şimdi İsrail olan orijinal evlerine geri dönmelerine izin verin," dedi Trump'ın dilini kullanarak. "Filistin halkı Gazze'yi yeniden inşa etmek istiyor çünkü ait olduğumuz yer burası."
İşgalci İsrail
İşgalci İsrail'in eski Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki savaşın sonunda Gazzelileri göç etmeye "teşvik etmenin" tek doğru strateji olduğunu söyledi.
Siyonist Netanyahu'yu da bu politikayı "derhal" benimsemeye çağırdı.
Mısır
Mısır Dışişleri Bakanı Badr Abdelatty , Trump'ın planını Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa ile görüştü. Filistinlilerin bölgeyi terk etmeden Gazze'deki kurtarma projelerine devam etmenin önemi hakkında konuştular.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan, Filistin devleti kurulmadan İsrail ile ilişkilerin normalleşmeyeceğini söyledi.
Dışişleri Bakanlığı, Filistinlileri topraklarından çıkarma yönündeki her türlü girişimi reddettiğini ve tutumunun "açık ve net" olduğunu, ayrıca müzakere edilemez olduğunu belirtti.
Açıklamada, "Suudi Arabistan ayrıca, İsrail'in yerleşim politikaları, Filistin topraklarının ilhakı veya Filistin halkını topraklarından çıkarma girişimleri yoluyla Filistin halkının meşru haklarının ihlal edilmesini açıkça reddettiğini daha önce duyurduğu ifadeleri yineliyor" denildi.
Ürdün
Ürdün Kraliyet Sarayı, "Majesteleri Kral Abdullah II, [İsrail'in] yerleşim birimlerinin genişlemesine son verilmesi gerektiğini vurgulayarak, Filistinlileri yerlerinden etme ve toprak ilhak etme girişimlerini reddettiğini ifade ediyor" dedi.
İran
Üst düzey bir İranlı yetkili, "İran, Filistinlilerin yerlerinden edilmesine katılmıyor ve bunu çeşitli kanallar aracılığıyla dile getiriyor" dedi.
ABD Senatörü Chris Murphy
Demokrat Murphy, X'te "Tamamen aklını kaçırdı," dedi. "ABD'nin Gazze'yi işgali, binlerce ABD askerinin katledilmesine ve Orta Doğu'da onlarca yıl sürecek bir savaşa yol açacaktır. Kötü, iğrenç bir şaka gibi."
ABD Senatörü Chris Van Hollen
Demokrat Van Hollen, "Trump'ın iki milyon Filistinliyi Gazze'den çıkarma ve gerekirse zorla 'sahip olma' teklifi, başka bir isimle basitçe etnik temizliktir," dedi. "Bu bildiri, bölgedeki Arap ortaklarımızı zayıflatırken İran ve diğer hasımlara cephane verecektir."
Van Hollen, Trump'ın önerisinin "onlarca yıldır iki partili Amerikan desteğine meydan okuduğunu... Kongre'nin bu tehlikeli ve pervasız plana karşı durması gerektiğini" söyledi.
ABD Kongre üyesi Rashida Tlaib
Filistin asıllı Amerikalı Demokrat Temsilci Rashida Tlaib ise "Filistinliler hiçbir yere gitmiyor" vurgusu yaptı. "Bu başkan, Kongre'de soykırım ve etnik temizliğin finansmanı için iki partili destek olması nedeniyle bu fanatik saçmalıkları kusabiliyor. İki devletli çözüm meslektaşlarımın konuşmasının zamanı geldi."
CAIR, ABD'li Müslüman savunuculuk grubu
Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi, "Gazze, ABD'ye değil Filistin halkına aittir ve Başkan Trump'ın Filistinlileri topraklarından çıkarma çağrısı kesinlikle kabul edilemez" dedi.
"Filistin halkı bir gün Gazze'den zorla çıkarılsaydı, insanlığa karşı işlenen bu suç yaygın bir çatışmaya yol açacak, uluslararası hukukun tabutuna son çiviyi çakacak ve ülkemizin uluslararası imajından ve itibarından geriye kalanları yok edecekti."
Rusya
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria'nın tam kontrolünü ele geçirme ve Filistinlileri Gazze Şeridi'nden çıkarma planları var" dedi ve ekledi: "Toplu cezalandırma politikası uygulamak, Rusya'nın reddettiği bir yöntemdir."
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya'nın Ortadoğu'da çözümün ancak iki devletli çözüm temelinde mümkün olduğuna inandığını söyledi .
“Bu, ilgili BM Güvenlik Konseyi kararında yer alan tezdir, bu soruna dahil olan ülkelerin ezici çoğunluğunun paylaştığı tezdir. Biz bundan yola çıkıyoruz, bunu destekliyoruz ve bunun tek olası seçenek olduğuna inanıyoruz.”
Çin
Çin Dışişleri Bakanlığı, Gazze halkının zorla nakledilmesine karşı olduğunu belirterek, tüm tarafların ateşkesi ve çatışma sonrası yönetimi, Filistin sorununu iki devletli çözüme dayalı siyasi bir çözüme geri döndürmek için bir fırsat olarak görmelerini umduğunu söyledi.
Türkiye
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Trump'ın yorumlarının "kabul edilemez" olduğunu belirterek, Filistinlileri "denklemin dışında bırakmanın" daha fazla çatışmaya yol açacağı uyarısında bulundu.
Fidan, Filistinlilere yönelik katliamların durması ve koşulların değişmesi halinde Türkiye'nin İsrail'e karşı attığı adımları, ticareti kesme ve büyükelçiyi geri çekme adımlarını gözden geçireceğini söyledi.
Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Gazze Şeridi'nin Filistin halkına ait olduğunu belirterek, Filistinlilerin sınır dışı edilmesinin kabul edilemez ve uluslararası hukuka aykırı olacağını söyledi.
“Bu durum aynı zamanda yeni acılara ve yeni nefrete yol açacaktır... Filistinlilerin başının üstünde hiçbir çözüm olmamalıdır.”
Fransa
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Christophe Lemoine yaptığı açıklamada, "Fransa, Gazze'deki Filistin halkının zorla yerinden edilmesine karşı olduğunu yineliyor. Bu, uluslararası hukukun ciddi bir ihlali, Filistinlilerin meşru isteklerine bir saldırı olmakla birlikte, iki devletli çözümün önünde büyük bir engel ve yakın ortaklarımız Mısır ve Ürdün ile tüm bölge için büyük bir istikrarsızlaştırıcı faktördür." dedi.
Lemoine, Gazze'nin geleceğinin gelecekteki bir Filistin devleti bağlamında olması gerektiğini ve üçüncü bir ülkenin kontrolünde olmaması gerektiğini sözlerine ekledi.
İspanya
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, "Şunu çok net bir şekilde belirtmek istiyorum: Gazze, Gazzeli Filistinlilerin toprağıdır ve onlar Gazze'de kalmalılar" dedi.
“Gazze, İspanya'nın desteklediği gelecekteki Filistin devletinin bir parçasıdır ve İsrail devletinin refahını ve güvenliğini garanti altına alarak bir arada var olmak zorundadır.”
İrlanda
İrlanda Dışişleri Bakanı Simon Harris, "Burada gidişatın yönü çok açık: İki devletli bir çözüme ihtiyacımız var ve Filistin halkı ile İsrail halkının her ikisinin de yan yana, güvenli bir şekilde yaşama hakkı var ve odaklanmamız gereken yer burası" dedi.
"Gazze halkını başka bir yere yerleştirme fikri BM Güvenlik Konseyi kararlarıyla açıkça çelişecektir."
Birleşik Krallık
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, "Onların [Filistinlilerin] evlerine dönmelerine izin verilmeli, yeniden inşa etmelerine izin verilmeli ve biz iki devletli çözüme giden yolda bu yeniden inşa sürecinde onların yanında olmalıyız" dedi.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Filistinlilerin anavatanlarında bir geleceklerinin olduğunu söyledi.
"İki devlet görmemiz gerektiğine olan inancımızda her zaman net olduk. Filistinlilerin Gazze ve Batı Şeria'daki anavatanlarında yaşayıp refah içinde yaşamalarını görmeliyiz."
Brezilya
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Trump'ın önerisinin "mantıksız" olduğunu söyledi.
"Filistinliler nerede yaşayacak? Bu, herhangi bir insan için anlaşılmaz bir şey," dedi Lula. "Gazze'ye bakması gerekenler Filistinliler."
Avustralya
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, hükümetin "hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin barış ve güvenlik içinde yaşayabileceği" iki devletli çözümü desteklemeye devam ettiğini söyledi.
"Ateşkesi destekledik, rehinelerin serbest bırakılmasını destekledik ve Gazze'ye yardım gitmesini destekledik" dedi.
Ancak Albanese, Trump'ın konuşmasıyla ilgili doğrudan yorum yapmayı reddederek, "ABD başkanının açıklamaları hakkında sürekli yorum yapmayacağım" dedi.
BM özel raportörü
BM'nin işgal altındaki Filistin toprakları özel raportörü Francesca Albanese, Trump'ın planının "yasadışı, ahlaksız ve tamamen sorumsuz" olduğunu söyledi.
Albanese, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da düzenlediği bir basın toplantısında, "Önerdiği şey... saçmalık," dedi. "Bölgesel krizi daha da kötüleştirecek. Bu, uluslararası bir suç olan zorla yerinden etme eylemine teşvik. Uluslararası toplum 193 devletten oluşuyor ve ABD'ye aradığı şeyi verme zamanı geldi: İzolasyon."
Uluslararası Af Örgütü
Uluslararası Af Örgütü ABD Şubesi İcra Direktörü Paul O'Brien, Gazze'den tüm Filistinlileri çıkarmanın "onları bir halk olarak yok etmekle eşdeğer" olduğunu söyledi.
"Gazze onların evidir. Gazze'deki ölüm ve yıkım, İsrail hükümetinin binlerce sivili, çoğunlukla ABD bombalarıyla öldürmesinin bir sonucudur," dedi.
