Dünya genelinde ekonomik, sosyal hayat ve sağlık alanında büyük krizlere sebep olan koronavirüs(Covid-19) müstevlisinden kaynaklı gözlerin çevrildiği aşı çalışmalarıyla ilgili Türk Eczacıları Birliği'nden açıklama yapıldı.
Yapılan açıklamada "bilimsel işbirliğinin önemi anlaşılmalı ve herkesin aşıya erişim hakkı patente kurban edilmemelidir" denildi.
‘AŞI ADAYLARININ SAYISI 100'DEN FAZLA’
Dünya Sağlık Örgütü’nün(WHO) yaptığı açıklamada geliştirilmekte olan 100'den fazla Covid-19 aşısı adayının bulunduğu ve bunların bir kısmının insan deneme aşamasında olduğu belirtilen açıklamada şu bilgilere yer verildi:
"Geçtiğimiz günlerde, ara değerlendirmeler sonucu bir firmanın geliştirdiği Covid-19 aşısının beklenen etki değerine ulaştığı bildirildi. Bunun yanı sıra Covid-19 aşısı için çalışmalarını sürdüren farklı ülkelerden de umut vadeden haberler gelmeye devam ediyor. Ancak aşının ne zaman ve nasıl bir planlama dâhilinde yaygınlaştırılacağı henüz belirsizliğini koruyor.
Aşı çalışmalarında gelinen nokta umut verici olmakla birlikte; ülkelerin aşıya erişim sıralamasının nasıl belirleneceği, gelişmekte olan ya da yoksul ülkelerin aşıya nasıl ulaşacağı gibi pek çok soruyu da beraberinde getirdi. Cevapları muallak olan bu soruların ise gelecekte pek çok kaosa ve eşitsizliğe neden olabileceğinden endişe ediyoruz. Bunun önüne geçmek adına bilimsel işbirliğinin önemi anlaşılmalı ve herkesin aşıya erişim hakkı patente kurban edilmemelidir."
‘ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE ORTAK ÇABAYA DAYALI KÜRESEL ÇÖZÜM’
Müstevlinin tek başına bir ülke ya da birkaç ülke ile kontrol altına alınamayacağının ortada olduğuna dikkat çekilen açıklamada "Türk Eczacıları Birliği olarak “öncelikli ülke” kavramlarının rafa kaldırılarak uluslararası işbirliği ve ortak çabaya dayalı küresel çözümlerde buluşulması gerektiğini savunuyoruz. Bu sebeple aşının sağlık çalışanlarını önceliklendirecek, avantajsız gruplar ve yoksul bölgeler geride bırakılmayacak şekilde dağılımı çağrısında bulunuyoruz." denildi.
‘HER KOŞULDA HERKESE ÜCRETSİZ AŞI’
Açıklamada, "aşıya erişimin temel bir sağlık hakkı olduğuna ve herkes aşıya erişene kadar kimsenin güvende olmayacağı gerçeğine" dikkat çekilerek şu talepler sıralandı:
‘’ Tüm ülkeler ve vatandaşlara yetecek sayıda ve hızda aşı üretimi için gerekli altyapılar uluslararası kuruluşlarca desteklenerek oluşturulmalıdır.
Firmalar Covid-19 salgını sırasında tüm patent ve fikri mülkiyet haklarından feragat etmelidir.
Aşı fiyatları insan sağlığı önünde engel olmamalıdır. Aşılar ve Covid’de kullanılan tüm ilaçlar her koşulda, herkes için kamu tarafından ücretsiz bir şekilde sağlanmalıdır.
Aşı ülkelerin ekonomik durumlarına göre fiyatlandırılmalı, üreticiler tarafından yoksul ülkelere ücretsiz olarak sağlanmalıdır.
Üretilen tüm aşıların uluslararası dağıtımı Dünya Sağlık Örgütü tarafından planlandığı gibi yapılmalı ve ülkelerin aşı dağıtımı planları da DSÖ tarafından denetlenmelidir.
Tüm ülkelerde aşı kamu sağlık otoritesi tarafından, belirli bir planlama dahilinde ve denetlenerek dağıtılmalıdır.
Adil bir aşı tahsis mekanizması kurgulanmalı, öncelikli risk grupları tüm dünyada eşzamanlı olarak aşıya erişebilmelidir.’’
