Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca (TİTCK) tarafından 8'incisi yayımlanan Türkiye İlaç Pazarı Gözlem Raporu'nda, Türkiye pazarında yer alan ilaçların 2020'de kutu ve TL bazında satış hacimleri ve satış değerleri incelendi. Ayrıca eczanelerde elden satılan, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve özel sigortalar tarafından karşılanan, satış hacmi sıralamasında ilk 20 sırada yer alan ilaçlara ait veriler de rapora yansıtıldı.
Quintiles and IMS Health (IQVIA) ve İlaç Takip Sistemi (İTS) veri tabanlarından faydalanılarak hazırlanan rapora göre, 2015'te 18.08 milyar lira olan Türkiye ilaç pazarı, 2020'de 50.39 milyar liralık satış değerine ulaştı. 2015'te 2,1 milyar kutu olan satış hacminin 2020'de 2,27 milyar kutuya yükseldiği fakat bu oranın 2019'a göre düşüş gösterdiği gözlendi. 2019'da Türkiye'de 2.41 milyar kutu satış hacmi elde edilmişti.
En çok satılan 20 ilaç
Türkiye genelinde önceki sene toplamda ve elden satılan, SGK ile özel sigortalar tarafından karşılanan ilk 20 ilaç arasında ilk üç sırayı, ağrı kesici özellikli ilaçlar ile romatizma tedavisinde kullanılan ilaçlar aldı. Elden satılan ilaçlar arasında ağrı kesici özellikli olanların oranı yüzde 35'e ulaşırken bunu yüzde 30,2 ile romatizma tedavisinde kullanılanlar ile antiinflamatuvar ilaçlar izledi. Üçüncü sırada ise kanın pıhtılaşmasını engelleyen "antitrombotik" ilaçlar yer aldı.
SGK'nin karşıladığı ilaçlar arasında ise genel besin ilaçları (yüzde 21.6), kan pıhtılaşmasını engelleyen ilaçlar (yüzde 17.7) ve ağrı kesiciler (yüzde 14.3) ilk üç sıraya yerleşti. Özel sigortalarca karşılanan ilaçlar arasında antiinflamatuvar ve romatizma tedavisinde kullanılanların yüzde 14,7 ile birinci sırada, sistemik kullanılan antibakteriyellerin yüzde 11.6 ile ikinci sırada, antitrombotik ilaçların ise üçüncü sırada olduğu görüldü. Rapora göre, Türkiye'de 2020'de satılan ilaçların yüzde 76.57'si SGK, yüzde 1.1'i özel sigortalar tarafından karşılanırken, yüzde 22.32'si ise elden satış olarak gerçekleşti. Toplam kutu satışı en yüksek ilk 20 ilaca SGK tarafından 2020'de ödenen miktar, 2 milyar 201 milyon 766 bin 772 lira oldu.
Elden satılan ilaçların toplam karşılığı 857 milyon 223 bin 198 liraya ulaşırken, özel sigortalarca karşılanan ilaçların bedeli 29 milyon 793 bin 175 lira olarak rapora yansıdı.
Biyoteknolojik ilaçların satış değeri iki kat arttı
Raporda, Sağlık Bakanlığınca stratejik ürün olarak değerlendirilen ve yatırım teşviklerinin ana konularından olan biyoteknolojik ilaçların pazar durumları 2015 ve 2020 yıllarını kapsayacak şekilde incelendi. Buna göre, 2015'te 3.05 milyar lira satış değeri gösteren biyoteknolojik ilaçlar, 2020'de yaklaşık 2 kat artış göstererek 8.85 milyar liraya ulaştı. 2020'de biyoteknolojik ilaç pazarının toplam ilaç pazarı içindeki payı ise yüzde 17.6 oldu. 2020'de satış değeri açısından değerlendirildiğinde imal pazarı, 2019'a göre 2020'de yüzde 54'lük artış gösterdi. Satış hacmi açısından ilk 20 sıraya giren ruhsatlı biyoteknolojik ürünlerin SGK ve özel sigortalar tarafından karşılanan satış hacimleri sırasıyla 23 milyon 558 bin 859 kutu ve 150 bin 686 kutu oldu. Elden satış hacmi ise 1 milyon 278 bin 195 kutu olarak gerçekleşti.
Bu ürünlerin yüzde 63.7'sini 'diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar' oluşturdu. Öte yandan 2020 satış hacimlerine göre ilk 20 biyobenzer ilaç arasında ilk 5 sırayı yüzde 89,3'lük oran ile antitrombotik ilaçlar aldı.
