Sultan Abdülhamid’in Doğumu ve Ailesi
Abdülhamid Han, 21 Eylül 1842 yılında İstanbul’da, Topkapı Sarayı’nda doğmuş, Osmanlı İmparatorluğu’nun 34. padişahı ve 113. halifesidir. Babası Sultan Abdülmecid, annesi ise Tirimüjgan Sultan’dır. Sultan Abdülhamid henüz 10 yaşındayken annesi vefat etmiş, kendisine babası Abdülmecid’in eşi Piristü Kadın bakmıştır.
Abdülhamid Han’ın Çocukluğu ve Gençliği
Babası Abdülmecid’in vefatından sonra Sultan Abdülhamid’in eğitimiyle tahta geçen amcası Abdülaziz yakından ilgilenmiştir. 2. Abdülhamid, Farsça, Fransızca, Türkçe, Edebiyat, Osmanlı Tarihi gibi dersler almıştır.
Amcası Abdülaziz, 1867 yılında çıktığı Avrupa gezisine beraberinde Sultan Abdülhamid’i de götürmüştür. Sultan Abdülhamid, Paris, Londra, Viyana başta olmak üzere, yaklaşık iki ay içerisinde Avrupa’nın önemli başkentlerini ve şehirlerini de ziyaret ederek İstanbul’a dönmüştür.
2. Abdülhamid’in Tahta Çıkışı
Sultan Abdülhamid’in amcası Abdülaziz 1876 yılında tahttan indirilmiş ve şüpheli şartlarda öldürülmüş; yerine V. Murat geçmiştir. Fakat o da 3 ay içerisinde ruhi bunalım geçirdiği iddiasıyla tahttan indirilmiş ve Çırağan Sarayı’na hapsedilmiştir. Tüm bunları yakından takip eden II. Abdülhamid, 31 Ağustos 1876’da padişah ilan edilmiş ve 7 Eylül 1876’da kılıç kuşanmıştır.
Sultan Abdülhamid Han Dönemi Siyasi Olaylar
Abdülhamid Han tahta çıktığında Osmanlı Devleti büyük bir buhrandaydı. Devletin borcu fazlasıyla artmış, ayaklanmalar başlamış, meşrutiyet ilan edilmeye çalışılıyordu.
Bütün bunların arasında Abdülhamid Han, Sadrazam Mithat Paşa’ya verdiği taahhüt gereğince 1876’da Kanun-u Esasi’yi ilan etti. Böylece I. Meşrutiyet Dönemi başlamış oldu.
Meclisin göreve başlamasının üzerinden henüz bir ay geçmişken ‘93 Harbi’ denilen Osmanlı – Rus Savaşı patlak verdi. Bu savaş 3 Mart 1878 yılında Ayastefanos Antlaşması’yla sona erdi. Fakat bu antlaşmanın ağır şartları Rusya’nın fazlasıyla güçlenmesine fırsat vereceğinden diğer Avrupa Devletlerini rahatsız etti ve o antlaşmanın yerine 13 Temmuz 1878’de Berlin Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla Rusya’ya verilen topraklar geri alındıysa da Bulgaristan’da Almanya ve Avusturya – Macaristan himayesinde özerklik ilan edildi.
Dahiyane yönetimi ve siyasetiyle Osmanlı’yı yöneten Abdülhamid Han, 250 milyon olan devlet borcunu 106 milyona indirmiştir. Ülkenin dört bir yanında cami, mescit, hastane gibi birçok yapıyı hazineden almaksızın şahsi parasıyla yaptırmıştır.
Abdülhamid Han'ın Filistin Hassasiyeti
Theodore Herzl, Yahudi Devleti kurulmasına izin vermesine karşılık devletin borcunu silmeyi teklif etmiş, Abdülhamid Han bunu reddedince de iç ve dış baskıyla tahttan indirilmeye çalışılmıştır.
Ermeni asıllı Fransız yazar Albert Vardal ‘Kızıl Sultan’ diyerek 2. Abdülhamid’i gelecek nesillere kötü tanıtma propagandasına girişmiştir. Ermeni Ayaklanmaları’nın ve özellikle Hamidiye Alayları’nın çıkardığı isyan sert bir şekilde bastırılmıştır. ‘Hamidiye Katliamı’ olarak tanıtılan bu çatışmalar, Avrupa basınında Abdülhamid Han’ın aleyhtarlığına sebep olmuştur.
Abdülhamid Han Zamanında Gerçekleştirilen Projelerden Bazıları
- İlk kız okulları II. Abdülhamid döneminde açılmıştır.
- Hicaz Demiryolu hizmete girmiştir.
- Birçok alanda çeşitli fabrikalar kuruldu.
- Hukuk, Tıp gibi fakülteler kuruldu.
- Pekin’de üniversite kuruldu.
- 1877’de Posta Teşkilatı bakanlık haline getirildi.1876’da Avrupa’da kullanılmaya başlayan telefon, 1881’de Türkiye’ye getirilmiş ve az da olsa kullanılmaya başlanmıştır.
Ulu Hakan II. Abdülhamid'in Sözleri
- İnsan iyi nişan almalı! Maşayı değil maşayı tutan eli vurmalı!
- Bize cellad gönderenlerin celladı oluruz!
- Kırk yıl şu devletlerin birbirine düşmesini bekledim. Onlar birbirlerine düştü, şimdi ben tahtta değilim.
- Mesele benim şahsıma hücum etmeleri değil; mesele devletimize, hilafet makamımıza hücum etmeleri.
- Gafiller, boynumuzu eğmek isterler ama bilmezler ki, biz bir tek, Allah-u Teala’nın, huzurunda eğiliriz.!
- 33 sene devletim ve milletim için çalıştım. Elimden geldiği kadar hizmet ettim. Hâkimim Allah, bunu muhakeme edecek ise Resulullah’tır. Bu memleketi nasıl bulduysam öyle teslim ediyorum. Hiç kimseye bir karış toprak vermedim. Hizmetimi ancak Allah’ın takdirine bırakıyorum. Ne çare ki düşmanlarım bütün hizmetime kara çarşaf örmek istediler ve muvaffak da oldular.
- (Theodor Herzl’in Yahudi Devleti kurmak için devlet borçlarını kapatma karşılığında Filistin’den toprak istemesi üzerine verdiği cevap) Ben bir karış dahi olsa vatan toprağını satmam, zira bu vatan bana değil milletime aittir. Milletim de bu toprakları ancak aldığı fiyata verir. Çünkü bu topraklar kanla alınmıştır, kanla verilir!
- Bir yerde zulüm varsa eğer orada Osmanlı varsa o zulmü bitirmek için elinden geleni yapar!
Sultan Abdülhamid Han’ın Vefatı
Mümtaz şahsiyeti, güzel ahlakı ve edebiyle tanınan, Osmanlı’yı 33 yıl boyunca idare eden 2. Abdülhamid’in, 31 Mart Ayaklanması’yla tahttan indirilmesine karar verilmiş ve 3 yıl boyunca Selanik’te ev hapsine alınmıştır. Yatacak yatak dahi bulamayan 2. Abdülhamid, 1912’de İstanbul’daki Beylerbeyi Sarayı’na getirilmiştir. 10 Şubat 1918’de İstanbul’da vefat etmiş ve Divanyolu’nda bulunan Sultan II. Mahmut Türbesi’nde defnedilmiştir.
Kendisine Allah’tan rahmet diliyoruz.
