Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ve Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Ankara'da buluşması öncesinde Türkiye'de yaşayan Uygur Müslümanları gösteri düzenledi.
300 kadar protestocu İstanbul'da toplanarak Çin aleyhinde "Diktatör Çin", "Uygur soykırımını durdurun" ve "Kampları kapatın" şeklinde slogan attı. Mavi-beyaz Doğu Türkistan bayrakları sallayan eylemciler, Ankara ve İstanbul'da düzenli olarak protesto gösterileri yapıyor.
Aralık ayında iki ülke arasındaki iade anlaşmasını onaylamış olan Pekin şimdi Ankara'nın da bu adımı atmasını bekliyor. TBMM'de bekleyen anlaşmaya başta muhalefet partileri olmak üzere Türkiye'de yaşayan yaklaşık 40 bin Uygur sert şekilde karşı çıkıyor.
Görüşme öncesi Türk Dışişleri'nden yapılan açıkalamada iki bakanın gündeminde bölgesel olduğu kadar uluslararası ve ikili ilişkilere dair başlıkların da yer alacağı belirtildi. Wang, Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından da gün içerisinde ağırlanacak.
Türkiye'deki Uygurlar ise başta ekonomi olmak üzere her geçen gün daha fazla Çin'e bağımlı hale geldiğini düşündükleri hükümetin alacağı pozisyondan endişe ediyor. Son dönemde Türkiye'nin batı istikametinden ayrılıyor olması ve Covid döneminde Çin aşısını tercih etmesi Uygurlar konusunda Ankara'nın elini zayıflatmış olabileceği düşünülüyor.
Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki iade anlaşmasının Uygurların Çin'e geri gönderilmesine yol açacağını reddederek, bunu Türkiye'nin diğer ülkelerle yaptığı rutin bir anlaşma olduğunu ileri sürüyor.
Batı artık soykırım olarak görüyor
Birleşmiş Milletler uzmanları, en az bir milyon Uygur ve diğer Müslümanın Çin'in Sincan bölgesindeki toplama kamplarında tutulduğunu tahmin ediyor. Çin bu kampların İslami fanatizme karşı eğitim ve meslek edinme tesisleri olduğunu öne sürüyor ve tüm iddiaları reddediyor.
Amerika Birleşik Devletleri Ocak ayında Çin'in Uygurlara karşı “soykırım ve insanlığa karşı suçlar” işlediğini söyledi. Bu konuda Kanada ve Hollanda gibi başka ülkeler de yaşananları soykırım olarak tanıyor. Türkiye ise bu yönde bir adım atmadı.
