Zeyd bin Sabit kimdir?
Hicretten 11 yıl önce doğan ve çocuk yaşta yetim kalan Medineli Zeyd bin Sabit ‘i annesi büyütmüştür. 11 yaşında Allah Rasulü’nün muallim olarak gönderdiği sahabelerden Medine’ye gelen Musab b. Ümeyr vesilesi ile iman eden Zeyd b. Sabit, indirilen ayetleri kısa sürede ezberler ve Kuran okuyuşu ile insanları mest ederdi.
Yaşı küçük olduğu için Bedir Savaşı'na katılamasa da Hendek Savaşı'nda toprak taşıyarak İslam ordusuna yardımcı oldu. Ahmed b. Hanbel hadis kitabına Hz. Zeyd'den nakledilen 95 hadisi almıştır.
Allah Rasulü’nün katibi
Kuran okuyuşu ve zekası nedeniyle Zeyd bin Sabit’in annesi onu Allah Rasulü’nün huzuruna getirerek “Ya Resûlallah! Bu oğlumuz Zeyd, Kur’an’dan 17 süreyi ezberledi. Okuması düzgündür. Yazısı da iyidir. Sizin yanınızda kalmak istiyor.” Dedi. Kendisinden memnun kalan Allah Rasulü bir an önce İbrani ve Süryani dilini öğrenmesini istedi. Bu dilleri iki hafta gibi kısa sürede öğrenen Zeyd bn Sabit Allah Rasulü’nün katibi ve tercümanı oldu. Allah Rasulü vefat edene kadar onun yanında vahiy katipliğine devam eden Zeyd bn Sabit, her bir ayetin iniş sebebine hakim olmuş ve vahyi büyük bir titizlikle kayda geçirmiştir.
“Resûlullah’a vahiy geldiği bir gün yanında oturuyordum. Onu bir ağırlık kapladı. Ağırlık kapladığı zaman, onun dizleri benim dizlerimin üzerindeydi. Allah’a yemin ederim ki, hiçbir şeyi Resûlullah’ın dizinden daha ağır bulmadım! Sonra o hâl ondan gitti ve ‘Yaz, ey Zeyd!’ dedi. Ben de bir kürek kemiği aldım. Nisâ Sûresi’nin 95. âyetinin tamamını sonuna kadar yazdım. Âmâ bir zat olan İbni Ümmü Mektum, mücahitlerin faziletini bu âyette duyunca kalktı ve ‘Yâ Resûlallah! Âmâ ve benzeri gibi olanlardan, Allah yolunda cihada gücü yetmeyenlerin durumları nasıldır?’ dedi. Allah’a yemin ederim ki, onun sözü biter bitmez, Resûlullah’ı tekrar bir ağırlık kapladı. Bu defa onun dizlerini ilkinden daha ağır buldum. Sonra o hâl ondan gitti, ‘Yazdığını oku.’ buyurdu. Yazdığım kısmı okuyunca ‘Özür sahibi olmaksızın’ mealindeki cümleyi okudu, bu kısmı o âyete kattım.”
Zeyd bin Sabit kaç dil biliyordu?
Allah Rasulü’nün emri ile öğrendiği ibranice ve sürmanice öğrenen Zeyd bn Sabit bu dillerin dışında Farşça, Rumça, Kığtiçe ve Habeşçe de öğrenmiştir.
Halifelerin En Büyük Destekçişi
Bilhassa miras konusu olmak üzere Allah Rasulü’nün vefafından sonra müslümanların ilmi olarak çıkmaza düştüğü durumlarda halifelerin ilk başvurduğu kişi olmuştur. Özellikle Kuran’ın toplanması ve çoğaltılmasında onun başkanlığına başvurulmuştur.