16 Nisan 2017 Pazar günü, Hoten İlinde Mahkeme kararıyla 500 ‘e yakın kişiye 5 seneden 30 seneye kadar hapis cezası verildi.. Yakında Hoten ili Navag mahallesindeki Hebibullah’a 35 senelik, eşi Aycamal’a 30 senelik hapis cezası verilmiştir, onların suçuysa evinde Kuran kursu açarak, İslami dersler öğretmektir.
Yine Hoten ili Tosalla köyünde Zeytinhan evinde kadınları toplayarak tebliğ yaptı diye 17 senelik hapse çarptırıldı, Zeynihan’a kira karşılığında ev veren, finansal destek olan, taşıma aracıyla yardım eden kişilerin bulunduğu 114 kişi tutuklanmıştır ve hapse atılmıştır. Hoten ili Tambag mahallesindeki Abdulhaber Abdulhimit’i “Kişileri toplayıp teravih namazında imamlık yapma” suçuyla 10 senelik hapis cezası verilmiştir.
Hoten ilindeki Ömer Muhammed Emin adlı kişiye “Kur’an kursuna vermiş” suçuyla 5 senelik hapis cezası verilmiştir. Hoten ilindeki bilinen aileden hafız Ebubekir Zakir’e “ Evini Kur’an kursuna vermiş” suçuyla 5 senelik hapis cezası veren. Hoten ilinde bu sene başı “Toplanıp dini ders alma ve dini ders dinleme” suçuyla 59 kadına mahkeme kararıyla hapis cezası verilmiştir. Yine Hoten ilinde toplu dini ilimleri öğrendikleri öğrenilince 27 kadına 3 seneden 10 seneye kadar hapis cezası verilmiştir.
Hoten ilindeki Kaderiye Abdukahar’a “ Sebepsiz yere memurluktan istifa etme ve evinde dini kitaplar bulundurma” suçuyla 13 senelik hapis cezası verilmiştir. Hoten ilindeki bilinen iş adamı Ehet Hajim’ya “Dini okula yardım etme” suçuyla 20 senelik hapis cezası verilse de detayına ulaşamadık. Bundan başka adını bilmediğimiz, tutuklu yada hapse atıldığı belirli olmayan onlarca insanlar vardır belki de ancak detayını bilmediğimiz için adı yazılmamıştır.
Hoten ilinde yaşayan bir Uygur’un söylediklerine göre 2017 den beri Hoten ilinde anne-babası hapse atılan yada tutuklu olup yetim kalan çocukların sayısı 10 binden fazladır. Çin hükümeti 25 Nisan 2017 akşam başkent Urumçi’de tutuklama hareketi başlatmış ve 800'den fazla insanı tutuklamıştır. 24 Nisan Özgür Asya Radyosu tarafından verilen habere göre Kaşgar ili Tamösten köyünde 140 kişi yaşıyor ve bunların 52’sinin hapiste olduğunu köy halkı tarafından bildirilmiştir.
Çin hükümeti sadece Doğu Türkistan’da insanları tutuklamakta kalmayıp yurtdışında okuyan Uygur öğrencileri özellikle Mısır’a Çinli memurları göndererek memlekete dönme propagandası yapıp öğrencilerin geri dönmesini istemekte ve dönmeyenlerin ailesini hapse atmakla korkutarak öğrencilerin dönmesini sağlamaya çalışmaktadır. Şimdiye kadar memlekete dönen öğrencilerden yaklaşık 300 öğrenciyi hava limanda tutuklamış ve hapse atmıştır. 2017 Nisanın son günlerinde Hoten ilinde Medine’de okuyan ve mezun olanlardan 7 kişi tutuklanmıştır. En yeni haberlere göre Hoten ili Bahçe köyünden bir ay içinde yaklaşık 151 kişinin tutuklu olduğu söylenmiştir.
Okuyuculara altını çizerek şunu söylemek isterim ki: Yukarıdaki tutuklama hareketi Doğu Türkistan’ın tüm illerinde uygulanmaktadır ve bunlar sadece çok az bir kısmıdır.
Çin hükümetinin tutukladığı yüzbinlerce insanların yeri ve suçu bilinmemektedir. Onlar mahkemeye çıkmadan gizli bir şekilde hapislerde kaybolmaktadır.
Dünya bundan ya habersizdir yada haberi olsa da sessiz kalmaktadır.
Yurtiçi ve yurtdışındaki Doğu Türkistanlılar da aynı şekilde çaresizlikten ne yapacağını bilememektedirler. Aslında bu sessizlik durumu daha da zorlaştırmakta ve zulümü daha da şiddetlendirmektedir.
